Agaricus campestris – Çayır Mantarı
Taksonomi – Sınıflandırma
Alem: Fungi
Bölüm: Basidiomycota
Sınıf: Agaricomycetes
Takım: Agaricales
Aile: Agaricaceae
Cins: Agaricus
Tür: Agaricus campestris
Türkiye’de tüm marketlerde ve pazarlarda satılan Kültür Mantarı (Agaricus bisporus) ile çok yakın akraba olan iyi yenilebilir bir türdür. Agaricus bisporus’un aksine çabuk olgunlaşması ve raf ömrünün kısalığı nedeniyle ticari olarak kültüre alınması tercih edilmemiştir. İngilizce’de ” Field Mushroom ” olarak adlandırılan Agaricus campestris, Türkiye’de yöresel olarak, Çayır mantarı, Çimen mantarı, İçi kızıl mantarı, Evlek mantarı, Kızılca, Evelek gibi isimlerle anılmaktadır. Bizde Mantarlı Yaşam ailesi olarak bu mantarı ” Çayır Mantarı ” olarak detaylı inceleyeceğiz;
Şapka: 4-12 cm arasında boyutlara sahiptir. Nadiren de olsa daha fazla büyüyen türlere rastlanabilir. Şapka üzeri genç evrede saf beyaz tonlarda iken yaşla beraber kremsi beyaz, hatta kahverengimsi tonlara gelebilir. Bazı durumlarda bu kahverengi tonların pulcuklar oluşturduğuda gözlemlenmiştir. Şapka eti rengi beyazdır. Kesildiğinde veya berelendiğinde sararmaz.
Lameller: Başlangıçta lamellerin üzerinin ince bir doku tabakasıyla kaplı olduğu gözlemlenebilir. Bu tabaka yaşla beraber yırtılarak sap kısmında kalır. Açık pembe tonlarda iken erginleştikçe, koyu pembe, kızıl ve son evrede kahverengi tonlarında görülür. Çok fazla yaşlanmış veya nem altında kalmış türlerde ise siyah tonlarla karşılaşılabilir. Lameller dayanıklılık açısından sağlam olmamakla beraber kurtçukların istilasına çok yatkındır. Lamelleri sıralı ve sık aralıklıdır.
Gövde-Sap: 3-10 cm boyunda ve 1-2.5 cm çapında, lamellerle birleşme noktasında saf beyaz aşağıya indikçe kirli tonlarda görülebilir. Yaşla beraber lamelleri örten ince doku sap üzerinde eteksi yapıda sallanır. Bu dayanıklı olmayan doku daha yaşlı örneklerde dökülebilir. Sap eti beyaz olup, şapka etine göre daha sert yapıdadır. Kesildiğinde veya berelendiğinde sararmaz.
Koku: Ayırt edici bir kokusu yoktur. Kültür mantarlarına benzer bir kokuya sahiptir.
Spor Baskısı: Sporlar oval ve spor baskısı açık kahverengidir.
Habitat: Çeşitli habitatlarda görülmesine rağmen, daha fazla çimenlik, çayırlık alanlarda görülür. Nadiren de olsa iğne yapraklı ormanlarda, şehir içlerindeki park ve bahçelerde dahi karşılaşılabilir. Mantarın, zararlı maddeler ile olası kontaminasyonu (Duman, hava gazı, otomobil dumanı, toprakta ki zararlı maddeler, tarım ilacı) nedeniyle, çam ormanlarında ve şehir içi park ve bahçelerde görülenlerin tüketilmesini Mantarlı Yaşam ailesi olarak tavsiye etmiyoruz.
Mevsim: Eylül-Kasım.
Yenilebilirlik ve Toksisite: Lezzetli ve yenilebilir bir türdür. Kültür mantarına göre daha fazla su salar ve bu su gerçekten lezzetlidir. Yukarıda da bahsettiğimz gibi çabuk olgunlaşması ve raf ömrünün kısalığı nedeniyle ticari olarak kültüre alınması tercih edilmemiştir.
Benzer Türler: Amatör toplayıcılar tarafından, Zehirli Agaricus xanthodermus (Sararan Çayır Mantarı) ile sıkça karışıtırılmaktadır. Zehirli çayır mantarında şapkayı veya sapı, elinizle yada bıçak yardımıyla çizdiğinizde sararmalar ile karşılacaksınız. Bu da mantarın zehirli olup olmadığıyla ilgili sizler için iyi bir referanstır. Bu konu hakkında aşağıda hazırladığımız bröşürü detaylı inceleyeniz.
Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarıma göz atmak için tıklayınız.
GALERİ
Galerideki fotoğrafların bazıları Türkiye’nin Mantar Avcıları Facebook sitesinden alınmıştır. Emeği geçen herkese çok teşekkür ederiz.
Bir yanıt yazın