İmparator Mantarı – Amanita caesarea
Taksonomi- Bilimsel Sınıflandırma
Alem: Mantarlar- Fungi
Bölüm: Basidiomycota
Sınıf: Agaricomycetes
Takım: Agaricales
Aile: Amanitaceae
Cins: Amanita
Tür: Amanita caesarea
İmparator mantarı (Amanita caesarea), Amanitaceae ailesinden yenilebilen bir türdür. Amanitalar arasında çok fazla zehirli, hatta öldürücü türler bulunmaktadır. Ancak, imparator mantarı, bu aileye mensup iyi yenilebilen bir tür olması ile popülerliğini artırmıştır. Avrupa’da çok fazla görülen bir türdür ve bu sebeple ilk kez İtalya’da tanımlanmıştır. Adını Roma imparatorlarından almaktadır. Roma’da imparatorların mutfaklarında çok fazla kullanılması sebebiyle, halk bu mantara ulaşamazdı ve bu yüzden Sezarın Mantarı, İmparator mantarı gibi isimlerle anılmıştır. Rivayetlere göre, Roma imparatoru Sezar (II.Claudius) ve Papa (VII. Clement) düşmanları tarafından öldürücü zehirli bir mantar türü olan Amanita phalloidesi, İmparator mantarı ile karıştırarak zehirlemişlerdir. Yöresel olarak ülkemizde, İmparator mantarı, Sezar mantarı, Yumurta mantarı, Gelincik mantarı, Paşa mantarı, Padişah mantarı gibi isimlerle anılmaktadır. Bizde Mantarlı Yaşam ailesi olarak bu türü İmparator mantarı olarak detaylı olarak inceleyeceğiz;
Şapka: İmparator mantarının şapkası genç ve ergin dönemlerinde farklılık gösterir, başlangıçta yumurta şeklindeki bir çorap (volva) dan çıkar, bu aşamada elips şeklinde olan şapka erginleştikçe dışbukey olarak açılır. Ortaya doğru turuncu, hatta bazen kırmızı tonlarında iken aşağılara indikçe sarı tonlarına yaklaşır, Şapka boyutu 6-18 cm arasındadır. Şapkanın lamellere birleşme noktalarında dikey çizikler mevcuttur.
Lameller: Soluk bir sarı rengine sahip, sık aralıklı bir yapıya sahiptir. Lameller saptan bağımsızdır.
Gövde-Sap: İmparator mantarının sapı lamellerdeki sarı tonlarını takip eder. Şapkanın üzerinde, aşağı sarkık şekilde duran yüzük bulunur ve bu yüzük sapa yapışık şekildedir. Sap beyaz bir yapıyla (volva) sarılmıştır.
Koku: Hoş bir mantar kokusuna sahiptir.
Spor Baskısı: Beyaz
Habitat: Meşe ormanlarında, geniş yapraklı ormanlarda veya iğne yapraklı karışık ormanlarda görülür.
Mevsim: İlkbaharda görülmesine rağmen, nemli hafif yağmurlu yaz aylarında, nadiren sonbaharda görülebilir.
Yenilebilirlik ve Toksisite: Mutfak değeri çok yüksek ve lezzetli bir mantardır. İtalya’da geleneksel olarak toplanmakta ve italyan mutfağında, önemli şeflerin listelerinde bulunmaktadır.
Dip not: Yine aynı aileden olan, zehirli Amanita muscaria – Sinek mantarı ile karıştırılma ihtimali vardır. Esasen, aralarında çok fazla farklılık olsada hobi olarak mantar toplayanlar tarafında karıştırıldığı görülmüştür. Amanita muscaria kırmızı şapka tonlarıyla, beyaz lamelleriyle ve üzerindeki beyaz izlerle, bu mantardan kolayca ayırt edilir. Ancak, Bazı durumlarda (Aşırı yağmur, sert rüzgarlar) Zehirli Amanita Muscarianın şapkasındaki beyaz izler yok olabilir. İşte karıştırma tamda böyle durumlarda ortaya çıkar. Amanita muscaria’yı ve Amanita caesarea’ı çok iyi tanımadan toplayıcılık yapmamak gerekmektedir.
GALERİ
Galerideki Fotoğraflar, Türkiye’nin Mantar Avcıları Facebook sitesinden alınmıştır. Emeği geçen herkese çok teşekkür ederim.
