Connect with us

Amanita

Ölüm Meleği Mantarı (Amanita virosa)

Published

on

Ölüm Meleği Mantarı – Amanita virosa

Taksonomi- Bilimsel Sınıflandırma

Alem: Mantarlar- Fungi 

Bölüm: Basidiomycota  

Sınıf: Agaricomycetes  

Takım: Agaricales

Aile:  Amanitaceae

Cins: Amanita

Tür: Amanita virosa

Amanita virosa, Destroying angel , Ölüm meleği , Yıkıcı melek isimleri ile bilinen bu tür ölümcül zehirli bir mantardır. Amanita virosa Temmuz ayı ile ekim aylarını arasında çıkarken, benzeri olan Amanita verna ise ilkbahar mantarıdır. Bu iki türü makroskobik olarak ayırt etmek neredeyse imkansızdır. Ancak kimyasal analiz yapılırsa, Amanita verna potasyum hidroksit ile tepki vermez. Ayırt edici özellikleri farklı mevsimlerde bulunmalarıdır. İlk olarak Elias Magnus Fries tanımlamış ve Agaricus virosus cinsine yerleştirmiştir ( Lamelli mantarların bir çoğu’ başlangıçta Agaricus cinsine ait kabul edilmiş). Şu an kullanılan Amanita virosa ismi Fransız istatistikçi Louis tarafından 1836’da verilmiştir. Amanita phalloides’in ( köy göçüren ) içerdiği toksinleri Ölüm meleği’nin de içerdiğini belirtmekte fayda var. İkisi birlikte dünya üzerindeki çoğu mantar ölümünden sorumludur. Ölüm meleği, Amatoksinler adı verilen karmaşık bir zehir grubu bulundurur. Aynı toksinler: Galerina, Lepiota, Canocybe cinslerinde bazı türlerde de bulunur. Başlangıçta 5 ila 12 saat arasında ortaya çıkan ishal, mide bulantısı, ağrı gibi belirtiler ile kendini gösterir. Belirtiler bir süre kaybolduktan sonra acımasızca geri döndüğünde genelde çok geç olur. Böbrek , karaciğer hasarı oluşmuş, tedavisi olmayan koma hali ve ölüm kaçınılmaz olmuştur!

                                             

Şapka: Ölüm meleğinin şapkası, 5 ila 10 cm çapında, saf beyazdır ve kenar çizgileri yoktur. Şapka başlangıçta yumurta şeklinde, daha sonra çan şeklinde veya ara sıra tam düzdür. Şapka kenarında düzensiz tül çıkıntıları olabilir.

Amanita virosa
Destroying angel

Lameller: Amanita virosa’nın lamelleri beyaz, serbest ve sıktır.

Amanita virosa
Ölüm meleği

Gövde-Sap: Gövdeleri 9 ila 15 cm boyunda, 0,6 ila 2 cm çapında, çoğunlukla hafif kavislidir. Saf beyaz ve lifli olup, üst kısmında yivsiz kırılgan bir yüzüğe sahiptir. Büyük çorap benzeri volva genelde toprağa gömülüdür. Volva bu ailenin en ayırt edici özelliklerinden biridir.

Amanita virosa
Amanita virosa

Koku: Olgun örnekler hafif, hastalıklı ve hoş olmayan bir kokuya sahiptir (özellikle havadar günlerde dışarıda kolayca gözden kaçabilir). Bu mantar ölümcül zehirli olduğu için tadına bakılmamalıdır!

Spor Baskısı: Spor baskısı beyazdır ve sporlar konik yumurta şekilli, 7-10 μm uzunluğundadır. İyotla maviye boyanır.

                                      

Habitat: Genellikle yaprak döken meşe, kayın vb ormanlık alanların kenarlarında ve yüksek rakımlarda bulunur. Çoğu Amanita türü, belirli ağaçların kökleriyle ektomikorizal ilişkiler kurar.

Mevsim: Ağustos ila Kasım ayları arasında bulunur. Benzeri olan Amanita verna ilkbaharda yetişir.

Yenilebilirlik ve ToksisiteAmanita virosa oldukça toksiktir ve ciddi mantar zehirlenmelerinden sorumludur. Yakından ilişkili olduğu Amanita phalloides gibi, yüksek derecede toksik amatoksinleri  ve fallotoksinleri içerir. Bazı uzmanlar bu mantarları sofra için toplananlarla aynı sepete koymamayı ve onlara dokunmamayı şiddetle tavsiye eder.

İsminden de anlaşılacağı üzere Ölüm meleğini ( Destroying Angel) tüketmek ölümcül bir hata olur! Amanita phalloides’e göre çok daha az ölüm kaydının olması, muhtemelen nadir bulunmasından kaynaklanır. Oysa, yenilebilir türler ile karıştırılma ihtimali daha yüksektir. Mantar avcılarının tanıması ve uzak durması gereken ilk türlerden biridir.

Amanita virosa
Ölüm meleğini ( Destroying Angel)

                                           

Ek bilgiler: Amatoksinler, benzer bir yapıya sahip, sekiz amino asit halkasından oluşan en az sekiz bileşikten oluşur. Amatoksinlerden a-amanitin ana bileşendir ve -amanitin ile birlikte toksik etkilerden muhtemelen sorumludur. Başlıca toksik mekanizmaları, haberci RNA (mRNA), mikroRNA ve küçük nükleer RNA ( snRNA) sentezinde hayati bir enzim olan RNA polimeraz II’nin  inhibisyonudur . MRNA temel protein sentezi olmadan hücre metabolizması durma noktasına gelir ve hücre ölür. Karaciğer ve diğer organlar etkilenir. Böbrekler özellikle hassastır. 

Tüketildiğinde hastaneye acil yatış gerekir. Zehirlenme için dört ana tedavi kategorisi vardır: ön tıbbi bakım, destekleyici önlemler, özel tedaviler ve karaciğer nakli.

Mantarlı yaşam ailesi olarak özellikle Amanita ailesine dikkatinizi çekmek istiyor ve sağlığınızı önemsiyoruz .

GALERİ

Amanita virosa

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.

Continue Reading
Click to comment

Leave a Reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Genel17 saat ago

Çatlakyumurta Mantarı (Gyroporus castaneus)

Boletaceae1 gün ago

Oktavyan Mantarı (Octaviania asterosperma)

Cortinariaceae5 gün ago

Akça Örümcekmantarı (Cortinarius variegatus)

Agaricaceae6 gün ago

Sarıçalan Mantarı (Agaricus iodosmus)

Bankeraceae6 gün ago

Turuncuağlayan Mantar (Hydnellum aurantiacum)

Boletaceae1 hafta ago

Bahçeboleti (Hortiboletus bubalinus)

Genel2 hafta ago

GDPR Gizlilik Politikası

Mantar Türleri2 hafta ago

Gevrek Süngermantarı (Suillus spraguei)

Abortiporus3 hafta ago

Karanfilmantarı (Abortiporus biennis)

Mantar Türleri3 hafta ago

Yer yumurtamantarı (Volvariella surrecta)

Mantar Türleri4 hafta ago

Aslan Çıtkırdı Mantarı (Pluteus leoninus)

Asterophora4 hafta ago

Mantareniği (Asterophora parasitica)

Bondarzewia1 ay ago

Yanıktere Mantarı (Bondarzewia mesenterica)

Boletaceae1 ay ago

Tapa Bolet Mantarı (Boletus barrowsii)

Mantar Türleri1 ay ago

Gölgeli Çıtkırdı Mantarı (Pluteus umbrosus)

Inocybaceae1 ay ago

Utangaçmantar (Inocybe godeyi)

Agaricaceae1 ay ago

Pullu Kızıl Mantarı (Agaricus impudicus)

Amanita1 ay ago

Keseli Peri Mantarı (Amanita alseides)

Lactarius1 ay ago

Kanayan Kanlıca (Lactarius rubrilacteus)

Inocybaceae2 ay ago

Terskümbet Mantarı (Inocybe mixtilis)

Boletaceae2 ay ago

Elma Şekeri Boleti (Exsudoporus frostii)

Mantar Türleri2 ay ago

Orakkarakız Mantarı (Tricholoma focale)

Mantar Türleri2 ay ago

Esmer Bolet (Porphyrellus porphyrosporus)

Mantar Türleri2 ay ago

Beyaz Trappe Trüfü (Tuber oligospermum)

Agaricaceae2 ay ago

Saklı Etlice Mantarı (Leucoagaricus nympharum)

Mantar Türleri2 ay ago

Sapısulu Mantarı (Roridomyces roridus)

Boletaceae2 ay ago

Sarıkızıl Bolet (Neoboletus flavosanguineus)

Cantharellaceae2 ay ago

Düzsarıkız Mantarı (Cantharellus lateritius)

Amanita2 ay ago

Sarkıkkese Mantarı (Amanita decipiens)

Agaricaceae2 ay ago

Kısaşalvarlı Mantar (Leucocoprinus cepistipes)

Agaricaceae2 ay ago

Belkızılı Mantarı (Agaricus bernardii)

Amanita2 ay ago

Gizlikese Mantarı(Amanita abscondita)

Amanita2 ay ago

Yamalıgelin Mantarı (Amanita nivalis)

Boletaceae2 ay ago

Pestifal Mantarı (Tylopilus felleus)

Mantar Türleri2 ay ago

Kızıl Domalan Mantarı (Terfezia claveryi)

Basında Mantar2 ay ago

Mantar nasıl saklanmalı?

Bolbitiaceae2 ay ago

Kor Tersçanı Mantarı (Panaeolus cinctulus)

Caloscypha2 ay ago

Portakalçanak Mantarı (Caloscypha fulgens)

Mantar Türleri3 ay ago

Anadolu Karasüngeri (Melanogaster anatolicus)

Amanita3 ay ago

Dikenlikese Mantarı (Amanita echinocephala)

Basında Mantar3 ay ago

Kanlıca ve Sahte Kanlıca Mantarı

Basında Mantar3 ay ago

Yeni bir mantar daha keşfedildi (Melanogaster anatolicus – Anadolu Karasüngeri)

Basında Mantar3 ay ago

Yeni Bir Amanita türü keşfedildi

Mantar Türleri3 ay ago

Eksiketek Mantarı (Rickenella fibula)