Iskartayak Mantarı (Ampulloclitocybe clavipes)

Ampulloclitocybe clavipes

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Hygrophoraceae-Gaypaşukgiller

Cins: Ampulloclitocybe

Tür: Ampulloclitocybe clavipes

Genellikle Club-foot veya Club-footed clitocybe olarak bilinen Iskartayak mantarı , Avrupa ve Kuzey Amerika’dan bir gilled (lamelli) mantar türüdür. Gri kahverengi bu mantar, sarımsı sürekli lamellere ve soğanlı bir sapa sahiptir ve yaprak döken, kozalaklı ağaçlık alanlarda bulunur.

Yakın zamana kadar bu mantarın  Tricholomataceae familyasından Clitocybe cinsinin bir üyesi olduğu düşünülüyordu. Son DNA çalışmaları, Hygrophoraceae (Gaypaşukgiller) familyasındaki Woodwax fungi (Ağaçmumu mantarı) ile çok daha yakından ilişkili olduğunu göstermiştir.

İlk olarak 1801’de Christiaan Hendrik Persoon tarafından Agaricus clavipes olarak tanımlandı. Alman mikolog Paul Kimmer Clitocybe cinsine taşıdı. 2002 yılında ise Redhead ve arkadaşları yeni oluşturulmuş Ampulloclitocybe cinsine transfer ettiler.

Mantarlı Yaşam ailesi olarak bu türü Iskartayak mantarı ismi altında inceleyeceğiz.

Şapka: Iskartayak mantarı şapkası başlangıçta dışbükeydir. Daha sonra düzlemsel olup, çapı 3 ila 8 cm boyutlarında olabilir. Pürüzsüz veya hafif tomentoz, ıslak havalarda hafif yağlı, orta kahverengiye kadar çeşitli devetüyü tonlarında, kenarlarda daha soluk, çizgili değildir.

Lameller: Lamelleri beyaz ile soluk krem rengi olup, yumuşak ve orta sıklıktadır. Yaşlandıkça kahverengiye döner.

Gövde-Sap: Sap-gövde rengi, krem ile açık kahverengi arasıdır. Gövde çizgili veya hafif fibrilozlu, boyuna liflerle birlikte 0,5 ila 2 cm çapında, ancak klavat tabanı boyunca 4 cm’ye kadardır. 3 ila 20 cm boyunda olup kök halkası yoktur. Eti beyazımsı olup, özellikle gövde tabanında yumuşak ve süngerimsidir.

Koku: Kokusu hafif ve hoştur, tadı ayırt edici değildir.

Spor Baskısı:  Elipsoidal veya oval, pürüzsüz, 6-9 x 4-5µm, inamiloid, spor baskısı beyazdır.

Basidia çoğunlukla 4, bazen 2 sporludur.        

Habitat: Hem yaprak döken, hem de iğne yapraklı ormanlarda, ayrıca fundalıklarda görülebilir. Bazı yazarlar tarafından saprobik, diğerleri tarafından mikorizal olduğu düşünülür. Tek başına, dağınık veya toplu olarak büyüyebilir. Öncelikle kozalaklı ağaçların altında görülür, ancak bazen sert ağaçların altında bulunur. Aslen Avrupa’lı olup, Asya ve Kuzey Amerika’da da yaygın olarak bulunur. Türkiye’de de hemen hemen her bölgede sıkça rastlayabileceğimiz bir mantar türüdür.

Mevsim: Temmuz-Kasım arası.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Alkolle birlikte yenilirse zehirlenmeye sebep olabilir. Genel olarak, yenmeyen ve şüpheli tür olarak gösterilmiştir.

Ek bilgiler: Infundibulicybe geotrapa ( balkadın mantarı) ile karıştırılabilir.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarıma göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri için  Türkiye’nin Mantar Avcıları Facebook sitemizi de ziyaret edebilirsiniz. Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.