Connect with us

Boletaceae

Süslübolet Mantarı (Butyriboletus regius)

Published

on

Butyriboletus regiusSüslübolet


Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Boletales

Aile: Boletaceae

Cins: Butyriboletus

Tür: Butyriboletus regius

Butyriboletus regius eski adıyla Boletus regius, dünya mantar literatürlerinde genellikle royal bolete (kraliyet boleti) veya red-capped butter bolete (kırmızı şapkalı tereyağlı bolet) olarak bilinir. Çin ve Avrupa’da bulunan Butyriboletus cinsinin bir basidiomycete mantarıdır. Boletus regius pembe bir şapkaya, sarı ete ve gövdede ağsı bir desene sahiptir. Süslübolet mantarının Avrupa ve Kaliforniya olmak üzere 2 versiyonu bulunur. Avrupa versiyonu, havaya maruz kaldığında renk değiştirmez. Kaliforniya versiyonu ise renk değiştirir (kesildiğinde, berelendiğinde maviye döner). Lakin hem Avrupa, hem de Kaliforniya türleri zehirli değildir, tüketilebilir.

Tür ilk olarak 1832’de Julius Vincenz von Krombholz tarafından tanımlanmış ve resmedilmiştir.

Butyriboletus regius daha önce Boletus cinsinin Appendiculati bölümünün bir üyesi olarak sınıflandırılmıştı. Moleküler analiz, Boletus apendiculatus da dahil olmak üzere bu ve ilgili “tereyağlı bolete” türlerinin, filogenetik olarak Boletus’tan farklı olduğunu ve onları içermek için yeni Butyriboletus cinsinin yaratıldığını gösterdi.

Boletus jenerik adı ‘kil parçası’ anlamına gelen Yunanca bolos’tan gelirken, yeni cinsin butyri öneki ‘tereyağ’ anlamına gelir.  Bu büyük boletin muhteşem görünümü, her ikisi de herhangi bir açıklama gerektirmeksizin, hem özel epiteline, hem de ortak ismine yansır.

Şapka: Butyriboletus regius’un genç örneklerinin şapkaları hemisferik ve kadifemsidir, mantar gövdeleri olgunlaştıkça pürüzsüz hale gelir ve genellikle çukurlaşır veya hafifçe kırışır. Şapka yüzeyi koyu pembeden kırmızıya, bazen özellikle kenar boşluğuna yakın, sarımsı veya kahverengimsi bir belirti gösterir. Şapka kütikülünün altında, et sarıdır ve kesildiğinde, berelendiğinde mavileşmez veya çok hafif soluk maviye döner. Tamamen olgunlaştığında Süslübolet Mantarı şapkaları çap olarak 5 ila 20 cm arasında değişir ve kenar boşluğu genellikle dalgalı hale gelir.

Butyriboletus regius

Gözenekler: Royal Bolete’nin 2,5 cm uzunluğa kadar büyüyebilen derin gözenekleri, tüpleri vardır. Bu köşeli gözenekler sarı renktedir, yaşla koyulaşır ve tüpler gövdeye adnate veya hafif azalmış bağlantıya sahiptir. Gözenek aralığı tipik olarak 1 mm’dir. Avrupa’da bulunan Royal Boletes’in gözenekleri çürük olduğunda maviye dönmez (Ama, Kuzey Amerika’da yetişen örneklerde bazı mavileşmeler rapor edilmiştir).

Butyriboletus regius
Butyriboletus regius

Gövde-Sap: Biçim olarak değişkenlik göstermektedir. Ancak, genellikle hafif fusiform (fıçı şeklinde) veya biraz soğanlı bir tabana sahip olan gövdeler, çap olarak 3 ila 5 cm arasında değişir ve tipik olarak 5 ila 12 cm uzunluğundadır. Sap, genel olarak sarıdır, ancak bazen çoğunlukla tabana yani köke yakın kısımlarda kırmızı olabilmektedir. Gövde, gövde yüzeyi ile uyumlu ince bir ağ örgüsü (retikulum) ile kaplanmıştır. Sap ve gövdesi kesildiğinde berelendiğinde belirgin şekilde renk değiştirmez, maviye dönmez.

Butyriboletus regius

Koku: Tat ve kokusu ayırt edici özellik değildir, ama kokusunun hoş olduğu bilinir.

Spor Baskısı: Dar, elipsoidal ve pürüzsüz olan sporlar, 10.5-16 x 3-5µm boyutlarındadır. Spor baskısı rengi zeytin kahvesidir.

Habitat: Butyriboletus regius, ektomikorizal bir mantar türüdür. Yaprak döken ağaçlardan meşe, kestane ile ve kozalaklı ağaçlarla (kayın), özellikle de köknarla ilişkilidir. Mantar gövdeleri tek tek etrafa dağılmış halde veya gruplar halinde bulunabilirler. Kuzey Amerika’da, Mayıs ve Haziran ayları arasında görünmelerine rağmen, genellikle Ağustos’tan Kasım’a kadar görünürler.  Kuzey Amerika’da California, Oregon ve Washington’’da kaydı vardır. Avrupa’da nadirdir, birkaç ülkenin Bölgesel Kırmızı Listesinde yer alır ve Çek Cumhuriyeti’nde tehlike altında olarak kabul edilmiştir. Türler ayrıca Çin’den de kaydedilmiştir.

Mevsim: Yazdan Sonbahar bitimine kadar görülebilir.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Süslübolet Mantarı yenilebilir, mutfak değeri yüksek bir bolettir. Butyriboletus regius, İtalya’da Boleto Regio olarak bilinir ve Ceps (Boletus edulis) ile aynı mutfak liginde iyi bir yenilebilir mantar olarak kabul edilir.

Ek bilgiler: Süslübolet mantarına benzer türler vardır. Hortiboletus rubellus, Ruby Bolete (ilk kez Julius Vincenz von Krombholz tarafından tanımlanmıştır), çok daha küçük ve daha girişken bir bolettir, yakut kırmızısı bir şapkası vardır, ancak gövdesi ağsı olmaktan ziyade şeritlidir.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarıma göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Butyriboletus regius
Butyriboletus regius

Güzel mantar görselleri için  Türkiye’nin Mantar Avcıları Facebook sitemizi de ziyaret edebilirsiniz. Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz

Continue Reading
Click to comment

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Agaricaceae8 saat ago

Ak Pullu Mantar (Lepiota alba)

Agaricaceae4 gün ago

Siğillibaş Mantarı (Echinoderma asperum)

Lactarius1 hafta ago

Sütlümürekkep Mantarı (Lactarius flavidus)

Basında Mantar1 hafta ago

Mantar kesilmeli mi

Agaricaceae2 hafta ago

Küt Kızıl Mantarı (Agaricus urinascens)

Mantar Türleri2 hafta ago

Alaca Gövertek Mantarı (Rhodocollybia maculata)

Basında Mantar3 hafta ago

Benzer Mantarlar

Balsamia4 hafta ago

Şabankızılı Mantarı (Balsamia guenerii)

Hydnangiaceae1 ay ago

Kırk Düzenbaz Mantarı (Laccaria proxima)

Mantar Türleri1 ay ago

Kızılkıvırcık Mantarı (Podoscypha multizonata)

Inocybaceae1 ay ago

Ihlamur Mantarı (Pseudosperma tiliae)

Balsamia1 ay ago

Tulukmantar (Balsamia vulgaris)

Clitocybaceae1 ay ago

Kış Hunimantarı (Clitocybe brumalis)

Amanita1 ay ago

Sararan Ölüm Meleği Mantarı (Amanita ocreata)

Biannulariaceae1 ay ago

Bozhuni mantarı (Bonomyces sinopicus)

Boletaceae1 ay ago

Oynaktüplü Mantar (Lanmaoa fragrans)

Mantar Türleri1 ay ago

Geniş Kirmit Mantarı (Russula adusta)

Entoloma2 ay ago

Bıdık Kavrıkbaş Mantarı (Entoloma mougeotii)

Leotia2 ay ago

Sarıtokmak Mantarı (Leotia lubrica)

Mantar Türleri2 ay ago

Ay Karakızmantarı (Tricholoma bonii)

Cortinariaceae3 ay ago

Lop Örümcekmantarı (Cortinarius camphoratus)

Mantar Türleri3 ay ago

Gübretopu Mantarı (Pilobolus crystallinus)

Mantar Türleri3 ay ago

Kop Yılanmantarı (Melanoleuca grammopodia)

Mantar Türleri4 ay ago

Ala Süngermantarı (Suillus variegatus)

Amanita4 ay ago

Kocakese Mantarı (Amanita amplivelata)

Basında Mantar4 ay ago

Yeni bir Amanita mantari daha bulundu

Mantar Türleri4 ay ago

Dikenlitabak Mantarı (Scutellinia scutellata)

Amanita4 ay ago

Keseli Fındıkseven Mantarı (Amanita corylophila)

Basında Mantar4 ay ago

Yeni bir Amanita türü mantar dünyaya ilk kez Türkiye’den tanıtıldı.

Bankeraceae4 ay ago

Zarağlayan Mantarı (Hydnellum auratile)

Mantar Türleri4 ay ago

Kestane Yılanmantarı (Melanoleuca castaneofusca)

Inocybaceae4 ay ago

Mısırpüskülü Pseudosperma (Pseudosperma sororium)

Clitocybaceae5 ay ago

Sünük Hunimantarı (Clitocybe vibecina)

Boletaceae5 ay ago

Süngertop Mantarı (Wakefieldia macrospora)

Aspergillaceae5 ay ago

Mavi Küf Mantarı (Penicillium italicum)

Boletaceae5 ay ago

Sahte Çörek Mantarı (Boletus huronensis)

Mantar Türleri5 ay ago

Tepeli Paraşüt Mantarı (Marasmius collinus)

Gloeophyllaceae5 ay ago

Kokulu Kütüktereği Mantarı (Gloeophyllum odoratum)

Boletaceae5 ay ago

Kuzumantarı (Neoboletus eryhtropus)

Bjerkandera5 ay ago

Kandermantarı (Bjerkandera adusta)

Mantar Türleri5 ay ago

Ak Dikenlitabak Mantarı (Scutellinia armatospora)

Mantar Türleri5 ay ago

Keme Mantarı (Terfezia boudieri)

Asterophora6 ay ago

Top Mantareniği (Asterophora lycoperdoides)

Mantar Türleri6 ay ago

Mekik Sarıpelte Mantarı (Tremella fuciformis)