Connect with us

Boletaceae

Ayıboku Mantarı (Caloboletus radicans)

Published

on

Caloboletus radicans


Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Boletales

Aile: Boletaceae

Cins: Caloboletus

Tür: Caloboletus radicans

Rooting Bolete (Köklenme boleti) veya Whitish Bolete (Beyazımsı bolet) olarak da bilinen Caloboletus radicans, Avrupa’da geniş yapraklı ağaçların altında bulunan, yaz ve sonbahar aylarında mantar veren büyük bir ektomikorizal mantardır. Soluk devetüyü veya grimsi beyaz bir başlığı, sarı gözenekleri ve kalın bir çizgisi vardır ve işlendiğinde veya kesildiğinde yoğun şekilde mavi lekeler bırakır. 2014 yılına kadar Boletus cinsine yerleştirildi, ancak o zamandan beri moleküler filogenetik verilere dayalı olarak yeni Caloboletus cinsine aktarıldı.

Eş Anlamlılar – Sinonimleri: Boletus radicans Pers.  (1800), Boletus albidus Roques (1841), Versipellis radicans (Pers.) Quél.  (1886), Suillus radicans (Pers.) Kuntze (1898)

 

 

Şapka: Şapka çapı 7,5 ila 30 cm arasında değişir ve şapkası genellikle kirli beyaz, grimsi beyaz, fildişi beyazı veya devetüyü renklidir. İlk başta tüylü olan şapkası genişledikçe, merkezde genellikle ince bir şekilde çatlama görülür.

Caloboletus radicans
Caloboletus radicans

Gözenekler: Gözenekler limon sarısı, küçük ve yuvarlak, dokunulduğunda veya yaralandığında morarır, mavi bir renk olur.

Caloboletus radicans
Caloboletus radicans

Gövde-Sap: Stipe yani sap, 5–8 cm boyunda ve 3–4 cm genişliğindedir. Gövdesi gençken genellikle şişer veya fıçı şeklinde olur, ancak kısa sürede uzar ve aşağı doğru sivrilen bir tabanıyla az çok füziform hale gelir. Genellikle alt tabakada köklenme gözlenir. Tepe tipik olarak parlak limon sarısıdır, ancak aşağıda solmaktadır. Bağlantının üst kısmında hafif saman rengi bir ağ şekli vardır, ancak nadir durumlarda bu belirsiz olabilir. Mantar eti soluk sarı renktedir, şapkasında biraz soluk beyazımsı ila saman rengindedir, kesildiğinde anında koyu maviye döner.  

Caloboletus radicans
Caloboletus radicans

Koku: Acı bir tat ve hoş olmayan yoğun bir mantar kokusu hakimdir.

Spor Baskısı:  Spor baskısı rengi zeytin-kahverengidir. 11.5–14 × 4–5.5 μm boyutlarında olan, elipsoidden fuziform sporlara sahiptir. Şapkanın hif yapısı, genellikle ince kabuklu olan iç içe geçmiş septat hiflerden oluşan bir trikodermiyumdur.    

Habitat: Yaz aylarında ve sonbaharın başlarında sıcaklarda mantar veren Caloboletus radicans, ekolojik olarak çok yönlüdür. Meşe (Quercus), kayın (Fagus), gürgen (Carpinus), kestane (Castanea) ve ıhlamur (Tilia) gibi geniş yapraklı ağaçlarla ektomikorizal ilişkiler oluşturur. Avrupa’nın birçok ülkesinde (yaygın olduğu yer) hem kalkerli (kireçli) hem de asidik topraklarda yetişir. Memleketimizde kaydı yapılan bölgeler arasında, Istrança ve Çatalca-Kocaeli Bölümleri, Batı ve Doğu Karadeniz Bölümleri, Asıl Ege Bölümü, Yukarı Fırat Erzurum-Kars Bölümleri, Yukarı Murat – Van Bölümleri ve Antalya Bölümü bulunmaktadır.

Mevsim: Yaz ve Sonbahar.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Zehirli bir Bolet türüdür. Acıdır ve yenmez, yenildiğinde şiddetli kusmaya ve ishale neden olduğundan zehirli Kabul edilir. M.Schenk-Jaeger ve meslektaşları tarafından İsviçre’de mantar zehirlenmesi üzerine 2012 yılında yapılan bir araştırmada, Caloboletus radicans’ın, tekrarlayan kusma ve kanlı ishal de dahil olmak üzere, onu tüketenlerde ciddi gastrointestinal (Sindirim) semptomlara neden olduğunu anlaşılmıştır.

Ek bilgiler: Benzer türler vardır. Bunlar;  Suillellus luridus daha koyu bir şapkaya ve gövde tabanında turuncu ete sahiptir. Kesildiğinde anında maviye döner. Rubroboletus satanas beyaz bir şapkaya ve olgunlaştıklarında turuncu veya kırmızı gözeneklere sahiptir. Eti kesildiğinde soluk maviye döner ve ardından orijinal soluk rengine geri döner. Caloboletus calopus kırmızı bir retikülat gövde tabanına sahiptir.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarıma göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri için  Türkiye’nin Mantar Avcıları Facebook sitemizi de ziyaret edebilirsiniz. Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.

Continue Reading
Click to comment

Leave a Reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Inocybaceae1 gün ago

Çırpıkümbet Mantarı (Inocybe lacera)

Genel3 gün ago

Çatlakyumurta Mantarı (Gyroporus castaneus)

Boletaceae4 gün ago

Oktavyan Mantarı (Octaviania asterosperma)

Cortinariaceae1 hafta ago

Akça Örümcekmantarı (Cortinarius variegatus)

Agaricaceae1 hafta ago

Sarıçalan Mantarı (Agaricus iodosmus)

Bankeraceae1 hafta ago

Turuncuağlayan Mantar (Hydnellum aurantiacum)

Boletaceae2 hafta ago

Bahçeboleti (Hortiboletus bubalinus)

Genel2 hafta ago

GDPR Gizlilik Politikası

Mantar Türleri2 hafta ago

Gevrek Süngermantarı (Suillus spraguei)

Abortiporus3 hafta ago

Karanfilmantarı (Abortiporus biennis)

Mantar Türleri4 hafta ago

Yer yumurtamantarı (Volvariella surrecta)

Mantar Türleri4 hafta ago

Aslan Çıtkırdı Mantarı (Pluteus leoninus)

Asterophora4 hafta ago

Mantareniği (Asterophora parasitica)

Bondarzewia1 ay ago

Yanıktere Mantarı (Bondarzewia mesenterica)

Boletaceae1 ay ago

Tapa Bolet Mantarı (Boletus barrowsii)

Mantar Türleri1 ay ago

Gölgeli Çıtkırdı Mantarı (Pluteus umbrosus)

Inocybaceae1 ay ago

Utangaçmantar (Inocybe godeyi)

Agaricaceae1 ay ago

Pullu Kızıl Mantarı (Agaricus impudicus)

Amanita1 ay ago

Keseli Peri Mantarı (Amanita alseides)

Lactarius2 ay ago

Kanayan Kanlıca (Lactarius rubrilacteus)

Inocybaceae2 ay ago

Terskümbet Mantarı (Inocybe mixtilis)

Boletaceae2 ay ago

Elma Şekeri Boleti (Exsudoporus frostii)

Mantar Türleri2 ay ago

Orakkarakız Mantarı (Tricholoma focale)

Mantar Türleri2 ay ago

Esmer Bolet (Porphyrellus porphyrosporus)

Mantar Türleri2 ay ago

Beyaz Trappe Trüfü (Tuber oligospermum)

Agaricaceae2 ay ago

Saklı Etlice Mantarı (Leucoagaricus nympharum)

Mantar Türleri2 ay ago

Sapısulu Mantarı (Roridomyces roridus)

Boletaceae2 ay ago

Sarıkızıl Bolet (Neoboletus flavosanguineus)

Cantharellaceae2 ay ago

Düzsarıkız Mantarı (Cantharellus lateritius)

Amanita2 ay ago

Sarkıkkese Mantarı (Amanita decipiens)

Agaricaceae2 ay ago

Kısaşalvarlı Mantar (Leucocoprinus cepistipes)

Agaricaceae2 ay ago

Belkızılı Mantarı (Agaricus bernardii)

Amanita2 ay ago

Gizlikese Mantarı(Amanita abscondita)

Amanita2 ay ago

Yamalıgelin Mantarı (Amanita nivalis)

Boletaceae2 ay ago

Pestifal Mantarı (Tylopilus felleus)

Mantar Türleri2 ay ago

Kızıl Domalan Mantarı (Terfezia claveryi)

Basında Mantar2 ay ago

Mantar nasıl saklanmalı?

Bolbitiaceae3 ay ago

Kor Tersçanı Mantarı (Panaeolus cinctulus)

Caloscypha3 ay ago

Portakalçanak Mantarı (Caloscypha fulgens)

Mantar Türleri3 ay ago

Anadolu Karasüngeri (Melanogaster anatolicus)

Amanita3 ay ago

Dikenlikese Mantarı (Amanita echinocephala)

Basında Mantar3 ay ago

Kanlıca ve Sahte Kanlıca Mantarı

Basında Mantar3 ay ago

Yeni bir mantar daha keşfedildi (Melanogaster anatolicus – Anadolu Karasüngeri)

Basında Mantar3 ay ago

Yeni Bir Amanita türü keşfedildi