Connect with us

Clitopaxillus

Malgadın mantarı (Clitopaxillus alexandri)

Published

on

Clitopaxillus alexandri -Malgadın


Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Tricholomataceae

Cins: Clitopaxillus

Tür: Clitopaxillus alexandri

Clitopaxillus alexandri, Tricholomataceae familyasında Clitopaxillus cinsi altında sınıflandırılmış bir türdür. Bu mantar bazı kaynaklarda yenilebilir, bazı kaynaklarda ise yenilmeyen bir mantar olarak bildirilmiştir . Yenilebilir yazan kaynaklarda lezzetinin iyi olmasına rağmen, tüketim için nadiren toplandığı yazar. Çünkü az bilinen bir mantardır. Başka bir yenilebilir tür olan Lepista rickenii ile karıştırılabilir. Özellikle gümüş köknar, ladin ve karaçam altında sonbahar aylarında sıkça karşımıza çıkar. Clitopaxillus alexandri sinonimleri arasında Paxillus alexandri Gillet 1873, lepista alexandri (Gillet) Gillet 1876, Clitocybe alexandri var. alexandri (Gillet) Gillet 1884, Clitocybe alexandri var. alutacea P.-A. Moreau 2009 vardır. Biz mantarlı yaşam ailesi olarak bu mantarı Türkiye Mantarları Listesi-Aralık 2020 adlı kitapta hocalarımızın uygun gördüğü Türkçe ismi ile yani “Malgadın mantarı” olarak sizlere tanıtacağız

Şapka: Orta boy bir mantar olup, bazen 15 cm boya ulaşanlarına rastlanılabilir. Şapka çapı 6 ila 10 cm kadardır. Şekli dışbükeyden düze doğru değişir ve son evrelerde yuvarlanmış bir kenar boşluğu ile bastırılır. Yaşla birlikte koyulaşan, biraz sümüksü ve etten kolayca ayrılan grimsi kahverengi bir zarı vardır. Tüm yüzeye yayılmış, kenarlara doğru daha çok sayıda türe özgü dairesel noktalar (lekeler) vardır. Daha önce de belirttiğimiz gibi, kenar yuvarlanmış, ince, narin ve kırılgandır, bu yüzden büyüdükçe sık sık kırılır.

Clitopaxillus alexandri
Clitopaxillus alexandri

Lameller: Mantar gençken daha açık renkli olan lamelleri , koyu sarıya dönene kadar koyulaşırlar, yaşlandıkça açık kahverengi, renk alır.

Clitopaxillus alexandri
Clitopaxillus alexandri

Gövde-Sap: Sap silindirik, bazen delikli , kalın, kısa ve kompakt olup, 3 ila 8 cm boyunda ve 2 ila 3 cm kalınlığındadır. Sap rengi şapkaya benzer ancak çok daha hafiftir ve mat bir dokuya sahiptir. Taban kısmı biraz daha kalındır ve genellikle güçlü bir şekilde yapışan beyaz miselyum kütlesine sahiptir. Çok sağlam, silindirik sap, şapkadan biraz daha soluk, tabanında beyazımsı tüyler vardır.

Clitopaxillus alexandri
Clitopaxillus alexandri

Koku: Taze kesilmiş çayır kokusuna benzer.

Spor Baskısı: Spor baskısı beyazdır. Sporlar elipsoidal, pürüzsüz, hiyalin ve 5-7 X 3.5-4 µm boyutlarındadır.             

Habitat: Genellikle yaylalarda, çayırlarda ve iğne yapraklı çam ormanlarında görülür. Türkiye’de de resmî kaydı olan Malgadın mantarına Güney Marmara Bölümünde ve Asıl Ege Bölümünde rastlanılmıştır.

Mevsim: Sonbahar aylarında yoğun yağış alan dönemlerde görülür.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Yenilebilirliği konusunda farklı görüşler vardır. Bazı kaynaklara göre oldukça iyi yenilebilir bir mantardır ve biraz yumuşak olduğu için temizlemek için ıslatmamak yani yıkamamak gerekir . Bazı kaynaklarda ise yenilmeyen bir tür olduğu bildirilmiştir. Acemi mantar avcıları bazı zehirli türlerle karıştırabilir. Bizler Mantarlı Yaşam ailesi olarak bu kadar yenilebilirliği hakkında tartışma olan bu mantarı tüketmenizi tavsiye etmiyoruz.

Ek bilgiler: Malgadın mantarına benzer türler ; diğer Clitocybe ve Lepista türleriyle karıştırılabilinir. Özellikle Clitocybe nebularis , Clitocybe inornata, Lepista luscina ve Lepista rickenii ile karıştırabilinir. Bünyesinde bir çok zehirli tür bulunan cortinarius türü mantarlarla karıştırmak muhtemeldir.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.

Continue Reading
4 Comments

4 Comments

  1. Zehra SOYLU

    24/12/2021 at 22:39

    Malgadın, ebişke mantarına verilen bir isim değil mi? Bu mantar ebişke değil. Bu şekilde kafa karışıklığı yaratmışsınız.

  2. İsmail Dönmez

    30/12/2021 at 23:11

    Türkiye Mantarları Listesi (Aralık 2020) adlı kitapta Türkçe bilimsel ismi “Malgadın” olarak verilmiş. Yöresel isimlerin birçok yörede farklı mantara veriliyor olmasının önüne geçmek için bilimsel Türkçe isimler yerleşmeli. Saygılar🇹🇷

  3. Selma

    23/12/2022 at 03:54

    Türkiye Mantarları Listesinde yıl 2020 iken Malgadın gibi bir isim olması saçma kitabı yazanların mal ve kadın ibaresini Yanyana koymamaları gerekirdi koydukları isim olmamış ve bir çok yörede bir çok mantar bu isimle adlandırılıyor balkadın olarak telaffuz edenler var, çok bilinmeyen bir mantara bilinen bir çok türün ortak adının verilmesi de başarısız bir isimlendirme olduğunu düşündürdü bana
    Size değil bu kitabı yazanlara eleştirel yorum olarak yayınlarsanız sevinirim

  4. İsmail Dönmez

    23/12/2022 at 23:05

    Değerli okurumuz Selma hanım,bu konu daha önce de birçok kereler gündeme geldi (özellikle Sosyal medyada),kitabın hazırlanmasında memleketimizin çok değerli mikologlarının ve akademisyenlerinin görev aldığını kitabı okurken bizzat gördüm. Malgadın ibaresini Mal ve Kadın olarak düşünmüşsünüz sitemlerinizden belli oluyor, lakin Malgadın birleşik yazılmış (kitapta da böyle) ve kitap hazırlanmadan evvel de var olan bir yöresel mantar ismi (Malgadun veya Malgadın),yani hocalarımızın bir yanlışı yok. Saygılarımla…

Leave a Reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Amanitaceae2 gün ago

Başlı Duvakluca Mantarı (Saproamanita codinae)

Cortinariaceae3 gün ago

Vişne Örümcekmantarı (Cortinarius violaceus)

Mutinus1 hafta ago

Kızıl Kokarboynuz Mantarı (Mutinus ravenelii)

Amanita1 hafta ago

Şampanyakese Mantarı (Amanita crenulata)

Mantar Türleri2 hafta ago

Kızıl Pulbaş Mantarı (Pholiota alnicola)

Gomphaceae2 hafta ago

İri Mortopaç Mantarı (Gomphus crassipes)

Aspergillaceae2 hafta ago

Divane Asper Mantarı (Aspergillus tubingensis)

Gomphaceae3 hafta ago

Tellice Mantarı (Ramaria flava)

Britzelmayria3 hafta ago

Çit Pulcuklu Mantar (Britzelmayria multipedata)

Hygrocybe3 hafta ago

Bal Mummantarı (Hygrocybe reidii)

Agaricaceae4 hafta ago

Solguntellice Mantarı (Ramaria pallida)

Mantar Türleri1 ay ago

Kızılkenet Mantarı (Pycnoporus cinnabarinus)

Mantar Türleri1 ay ago

İri İztutan Mantarı (Paxillus obscurisporus)

Elaphomyces1 ay ago

Benli İçikara Mantarı (Elaphomyces granulatus)

Gomphidiaceae1 ay ago

Kaygan Gabaramantarı (Gomphidius glutinosus)

Boletaceae1 ay ago

Enginsüngercik Mantarı (Rubroboletus pulchrotinctus)

Agaricaceae1 ay ago

Hosmantarı (Lycoperdon echinatum)

Amanita2 ay ago

Uzak Doğu Sezar Mantarı (Amanita caesareoides)

Hypsizygus2 ay ago

Kahve Kırkkafa Mantarı (Hypsizygus tessulatus)

Hymenogaster2 ay ago

Kaba Papazküre Mantarı (Hymenogaster griseus)

Boletaceae2 ay ago

Gri Sap Örgübacak (Leccinum cyaneobasileucum)

Hydnangiaceae2 ay ago

Çam Düzenbazı (Laccaria trichodermophora)

Boletaceae2 ay ago

Karakalpak Mantarı (Strobilomyces strobilaceus

Hebeloma2 ay ago

Meşe Turpkokan (Hebeloma quercetorum)

Inocybaceae2 ay ago

Çırpıkümbet Mantarı (Inocybe lacera)

Genel2 ay ago

Çatlakyumurta Mantarı (Gyroporus castaneus)

Boletaceae2 ay ago

Oktavyan Mantarı (Octaviania asterosperma)

Cortinariaceae2 ay ago

Akça Örümcekmantarı (Cortinarius variegatus)

Agaricaceae2 ay ago

Sarıçalan Mantarı (Agaricus iodosmus)

Bankeraceae2 ay ago

Turuncuağlayan Mantar (Hydnellum aurantiacum)

Boletaceae2 ay ago

Bahçeboleti (Hortiboletus bubalinus)

Genel2 ay ago

GDPR Gizlilik Politikası

Mantar Türleri3 ay ago

Gevrek Süngermantarı (Suillus spraguei)

Abortiporus3 ay ago

Karanfilmantarı (Abortiporus biennis)

Mantar Türleri3 ay ago

Yer yumurtamantarı (Volvariella surrecta)

Mantar Türleri3 ay ago

Aslan Çıtkırdı Mantarı (Pluteus leoninus)

Asterophora3 ay ago

Mantareniği (Asterophora parasitica)

Bondarzewia3 ay ago

Yanıktere Mantarı (Bondarzewia mesenterica)

Boletaceae3 ay ago

Tapa Bolet Mantarı (Boletus barrowsii)

Mantar Türleri3 ay ago

Gölgeli Çıtkırdı Mantarı (Pluteus umbrosus)

Inocybaceae3 ay ago

Utangaçmantar (Inocybe godeyi)

Agaricaceae3 ay ago

Pullu Kızıl Mantarı (Agaricus impudicus)

Amanita3 ay ago

Keseli Peri Mantarı (Amanita alseides)

Lactarius3 ay ago

Kanayan Kanlıca (Lactarius rubrilacteus)