Clitopaxillus alexandri -Malgadın
Taksonomi – Sınıflandırma
Alem: Mantarlar – Fungi
Bölüm : Basidiomycota
Sınıf: Agaricomycetes
Takım: Agaricales
Aile: Tricholomataceae
Cins: Clitopaxillus
Tür: Clitopaxillus alexandri
Clitopaxillus alexandri, Tricholomataceae familyasında Clitopaxillus cinsi altında sınıflandırılmış bir türdür. Bu mantar bazı kaynaklarda yenilebilir, bazı kaynaklarda ise yenilmeyen bir mantar olarak bildirilmiştir . Yenilebilir yazan kaynaklarda lezzetinin iyi olmasına rağmen, tüketim için nadiren toplandığı yazar. Çünkü az bilinen bir mantardır. Başka bir yenilebilir tür olan Lepista rickenii ile karıştırılabilir. Özellikle gümüş köknar, ladin ve karaçam altında sonbahar aylarında sıkça karşımıza çıkar. Clitopaxillus alexandri sinonimleri arasında Paxillus alexandri Gillet 1873, lepista alexandri (Gillet) Gillet 1876, Clitocybe alexandri var. alexandri (Gillet) Gillet 1884, Clitocybe alexandri var. alutacea P.-A. Moreau 2009 vardır. Biz mantarlı yaşam ailesi olarak bu mantarı Türkiye Mantarları Listesi-Aralık 2020 adlı kitapta hocalarımızın uygun gördüğü Türkçe ismi ile yani “Malgadın mantarı” olarak sizlere tanıtacağız
Şapka: Orta boy bir mantar olup, bazen 15 cm boya ulaşanlarına rastlanılabilir. Şapka çapı 6 ila 10 cm kadardır. Şekli dışbükeyden düze doğru değişir ve son evrelerde yuvarlanmış bir kenar boşluğu ile bastırılır. Yaşla birlikte koyulaşan, biraz sümüksü ve etten kolayca ayrılan grimsi kahverengi bir zarı vardır. Tüm yüzeye yayılmış, kenarlara doğru daha çok sayıda türe özgü dairesel noktalar (lekeler) vardır. Daha önce de belirttiğimiz gibi, kenar yuvarlanmış, ince, narin ve kırılgandır, bu yüzden büyüdükçe sık sık kırılır.
Lameller: Mantar gençken daha açık renkli olan lamelleri , koyu sarıya dönene kadar koyulaşırlar, yaşlandıkça açık kahverengi, renk alır.
Gövde-Sap: Sap silindirik, bazen delikli , kalın, kısa ve kompakt olup, 3 ila 8 cm boyunda ve 2 ila 3 cm kalınlığındadır. Sap rengi şapkaya benzer ancak çok daha hafiftir ve mat bir dokuya sahiptir. Taban kısmı biraz daha kalındır ve genellikle güçlü bir şekilde yapışan beyaz miselyum kütlesine sahiptir. Çok sağlam, silindirik sap, şapkadan biraz daha soluk, tabanında beyazımsı tüyler vardır.
Koku: Taze kesilmiş çayır kokusuna benzer.
Spor Baskısı: Spor baskısı beyazdır. Sporlar elipsoidal, pürüzsüz, hiyalin ve 5-7 X 3.5-4 µm boyutlarındadır.
Habitat: Genellikle yaylalarda, çayırlarda ve iğne yapraklı çam ormanlarında görülür. Türkiye’de de resmî kaydı olan Malgadın mantarına Güney Marmara Bölümünde ve Asıl Ege Bölümünde rastlanılmıştır.
Mevsim: Sonbahar aylarında yoğun yağış alan dönemlerde görülür.
Yenilebilirlik ve Toksisite: Yenilebilirliği konusunda farklı görüşler vardır. Bazı kaynaklara göre oldukça iyi yenilebilir bir mantardır ve biraz yumuşak olduğu için temizlemek için ıslatmamak yani yıkamamak gerekir . Bazı kaynaklarda ise yenilmeyen bir tür olduğu bildirilmiştir. Acemi mantar avcıları bazı zehirli türlerle karıştırabilir. Bizler Mantarlı Yaşam ailesi olarak bu kadar yenilebilirliği hakkında tartışma olan bu mantarı tüketmenizi tavsiye etmiyoruz.
Ek bilgiler: Malgadın mantarına benzer türler ; diğer Clitocybe ve Lepista türleriyle karıştırılabilinir. Özellikle Clitocybe nebularis , Clitocybe inornata, Lepista luscina ve Lepista rickenii ile karıştırabilinir. Bünyesinde bir çok zehirli tür bulunan cortinarius türü mantarlarla karıştırmak muhtemeldir.
Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.
GALERİ
Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.