Hürmüz Döbelen Mantarı (Coprinopsis lagopus)

Coprinopsis lagopus – Hürmüz Döbelen Mantarı

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Psathyrellaceae

Cins: Coprinopsis

Tür: Coprinopsis lagopus

Coprinopsis lagopus, Psathyrellaceae ailesinin Coprinopsis cinsine mensup bir mantar türüdür. 2001 yılına kadar türler Coprinus lagopus olarak biliniyordu; Koprinoid ( Koprin içeren) türler arasındaki filogenetik farklılıklarının daha derin araştırılmasıyla, koprinoid mantarların taksonunun yeniden düzenlenmesinin gerekliliği görüldü ve tür Coprinopsis cinsine aktarıldı. Çok narin, hassas ve kısa ömürlü bir mantardır. Öyleki C.lagopus mantarının ömrü, mantar gövdeleri siyah bir mürekkebe çözülene kadar, sadece birkaç saat önce sürer (Bu quiquescence adı verilen çok kısa bir süreçtir). Genç mantarların beyaz bir tavşanın tüylü ayaklarına benzemesine atıfta bulunbu mantara ingilizce ismi ”Harefoot Mushroom veya Hare’s Foot Inkcap” yani tavşan ayağı mantarı adı verilmiştir. Biz Mantarlı Yaşam Ekibi olarak bu mantarı sizlere “Hürmüz Döbelen Mantarı” olarak anlatacağız.

Şapka: Genellikle 1 ila 3 cm genişliğinde ve başlangıçta 4 cm boyunda olan şapkası, başlangıçta yumurta şeklinde (sağdaki resme bakınız) olup, sonra konik hale gelir ve en sounda ise çizgili bir kenarla düzleşir. Şapka kenarları mantar yaşlanınca yukarı doğru döner. Şapka gri-kahverengi ve geçici tüylü beyaz pullarla kaplıdır. Mantarın ömrü çok kısadır (yaklaşık 24 saat kadar).

Lameller: Sapa bitişik (Eklenmiş) veya serbest (saptan bağımsız) halde bulunan C.lagopus lamelleri gayet sık, yoğun ve başlangıçta beyaz renklidir. Olgunlaşma ile kenardan başlayarak şapka ile birlikte hafif kırmızımsı bir renk alır ve daha sonra da siyaha döner.

Gövde-Sap: Sap 4 ila 10 cm uzunluğunda ve 3 ila 6 mm çapındadır. Sap üzerinde yüzük bulunmaz ve  geçici beyaz pullarla kaplı bir görüntüsü vardır.

Koku: Ayırt edici değildir.

Spor Baskısı: Spor baskısı siyah ve siyahın tonlarında olup, sporları elipsoidal ila oval, pürüzsüz, 11-13 x 6-8µm boyutlarındadır. 

Habitat: Hare’s foot Inkcap – Hürmüz Döbelen Mantarı, humus bakımından zengin topraklarda, yaprak döküntülerinde ve giderek artan bir şekilde talaşlı malçta yetişir. Avrupa’da yaygın olarak bulunur, ayrıca Asya ve Kuzey Amerika’da da sıkça rastlanılır.
Türkiye’de de resmi kaydı bulunan, görseli müthiş ve büyüleyici Hürmüz Döbelen Mantarına Batı Karadeniz Bölümü, Konya Bölümü ve Yukarı Fırat Bölümünde rastlanmıştır.

Mevsim: Yaz başından Kış sonuna kadar görmek mümkündür.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Zehirli olmadığı bildirilmesine rağmen, yenilmeyen mantar türleri arasında gösterilmektedir.

Ek bilgiler: Büyümelerinin ilk aşamalarında, şapkaları tavşanların ayakları gibi “tüylü” olduğunda, bu mürekkepli mantar, gübre üzerinde ve bazen de çürüyen saman üzerinde büyüyen yakın akrabası Snowy Inkcap – Coprinopsis nivea ile karıştırılabilir.

Parlak güneş ışığında görülen bu narin küçük mürekkepli mantarlar, karmaşık güzelliği oldukça çarpıcıdır, ancak mantar tüm görünür yaşam döngüsünü 24 saat içinde tamamlar. Yani çok ama çok kısa ömürlü bir mantardır.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Güzel fotoğrafı ile sitemize destek veren sayın Tracey Whincup’a ve Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.