Kavak (Söğüt) mantarı (Cyclocybe cylindracea)

Kavak (Söğüt) mantarı- Cyclocybe cylindracea

Taksonomi – Bilimsel Sınıflandırma

Alem:  Mantarlar- Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Strophariaceae

Cins: Cyclocybe

Tür: Cyclocybe cylindracea

Cyclocybe cylindracea, Agrocybe aegerita veya Pholiota aegerita olarak da bilinen tür yaygın olarak söğüt mantarı.kavak mantarı, kestane mantarı veya kadife pioppini olarak bilinen, Cyclocybe cinsinden bir mantardır. İngilizce Poplar fieldcap, Çin’de “Çay Ağacı Mantarı” Japonya’da “Yanagi-matsutake” olarak adlandırılır. Biz mantarlı yaşam ailesi olarak bu mantarı, “Söğüt (Kavak) Mantarı” olarak işleyeceğiz.

Şapka: Söğüt mantarı, tamamen açıldığında 4 ila 10 cm (Çapı) arasında bir şapkaya sahiptir; ilk başta yarım küre şeklindedirler, geniş bir şekilde dışbükey veya düz hale gelirler ve dalgalı bir kenar boşluğuna sahiptirler. Kuru havalarda yüzey genellikle çatlar (burada gösterildiği gibi). Şapka rengi açık, soluk devetüyü , ortalarda kahverengiye doğru kızarır ve yaşlandıkça birlikte koyulaşır.

Lameller: Söğüt mantarı lamaller sık şekildedir. İlk evrelerde krem ve grimsi kahverengi ve yaşla birlikte lameller yoğun şekilde koyu kahverengi renk alır.

Gövde-Sap: Kavak (Söğüt) mantarı sapı, 5 – 10 cm uzunlukta ve 1 – 1.5 cm çapında olup,  kremsi beyaz, yaşla birlikte kahverengiye dönen bir renktedir. Sapa yapışık, kalıcı bir yüzüğü vardır.

Koku: Hoş kokuludur, ceviz kokusunu andırır.

Spor Baskısı: Spor rengi tütün kahvesidir.

Habitat: Cyclocybe cylindracea, – Söğüt mantarı , dere kenarlarında ; özellikle yaşlı kavak gövdelerinde ve aynı zamanda diğer ağaçlarda (karaağaç, söğüt, meşe, incir vb.) görülür.

Mevsim: İlkbahar başlangıcından sonbahar sonlarına kadar görülür.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Ülkeminizin  bir çok yerinde toplanan bu mantar halk tarafından bilinip tüketilmektedir. Yaşlanmış lamel renkleri küf rengine dönmüş , koyu kahverengi mantarlar tüketilmez. Birçok mantar gibi bu mantar da, bazı kişilerde alerjik reaksiyon göstermesinden dolayı  ilk defa tüketilecekse  az miktarlarda tüketilmesi tavsiye edilir. Pişirmeden kesinlikle tüketmeyiniz.

Ek bilgiler: Söğüt (Kavak) Mantarı, bazı ölü ağaç kütükleri üzerinde yetişen Armillaria mellea – Bal Mantarı gibi türlere ve zehirli Pholiota ve Hypholoma türlerine benzetilir.

Cyclocybe cylindracea mantarının faydaları ve kullanım alanları: Bu mantarda vitaminler, fitokimyasallar ve mineraller bulunur. Özellikle B5 Vitamini olan Bakır ve Pantotenik asit açısından zengindir. Kestane mantarı, ayrıca Folat, Biyotin, Niasin veya Vitamin B3, Selenyum, Potasyum ve Riboflavin veya Vitamin B2 içerir. Geleneksel olarak, Çin, Cyclocybe aegerita’yı mideye faydalı olduğu için kullanmıştır. Ayrıca dalağın iyi beslenmesini sağlamıştır. Çinliler ayrıca böbrekleri sağlıklı bir şekilde tutmak için de bu mantarı her zaman kullanmıştır. Bu mantar aynı zamanda günümüz biliminde anti-enflamatuar, antifungal, antibiyotik ve anti-tümör özelliklerine sahip olarak tanınır. Adril, Tylenol ve diğerleri gibi ilaçların da savaşmaya çalıştığı, siklooksijenazenzime karşı, engelleyici özelliklere sahip bileşikler içerdiği söylenir.
Söğüt Mantarı, biyoaktif sekonder metabolitlerin sağlanmasında değerlidir. Bu metabolitler arasında anti-kanser özelliklerine sahip Cylindan, antifungal özelliklere sahip agrocybenine ve serbest radikalleri yakalayabilen indol türevleri bulunur. Bu antioksidanlar ayrıca kolesterol emilimini de bastırır. Aromataz ve 5 alfa redüktaz enzimlerinin üretimini engelleyerek, bu antioksidanlar prostat ve meme kanserini önler.
Kestane mantarının anti-kanser özellikleri 2009 Çin’deki Biyoteknoloji kitabında ayrıntılı olarak açıklanmıştır: Biyolojik Tepki’den Biyolojik Öneme ve Bioremediation’a, Çin Bilimler Akademisi, Şanghay Jiao Tong Üniversitesi ve Dalian Teknoloji Üniversitesi’nin ortak girişimi. Ayrıca, Bobek P, Galbavy S (2001) , “Pleurotusostreatus’tan pleuranın (beta-glukan) organizmanın antioksidan durumu üzerindeki etkisi ve sıçan kolonunda dimetilhidrazin ile indüklenen prekanseröz lezyonlar üzerindeki Cyclocybe aegerita nın etkisinden bahsetmişlerdir. Söğüt Mantarı aynı zaman da osteoporozun, bazılarının omurların zayıflamasına neden olan etkilerini yavaşlatma da yardımcı olarak kabul edilir. Antiseptik özellikleri aynı zamanda vücudu enfeksiyondan korur.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur!

GALERİ

Galerideki fotoğrafların birçoğu Türkiye’nin Mantar Avcıları Facebook sitesinden alınmıştır. Emeği geçen herkese çok teşekkür ederiz.