Ağulu Kıvrıkbaş Mantarı (Entoloma sinuatum)

Ağulu Kıvrıkbaş Mantarı (Entoloma sinuatum)

Taksonomi – Bilimsel Sınıflandırma

Alem:  Mantarlar- Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Entolomataceae

Cins: Entoloma 

Tür: Entoloma sinuatum

Ağulu Kıvrıkbaş-Entoloma sinuatum (yaygın olarak livid entoloma, livid agarik, livid pinkgill, leaden entoloma ve kurşun zehirleyici olarak bilinir), Avrupa ve Kuzey Amerika’da bulunan zehirli bir mantardır. Bazı rehber kitaplarda, Entoloma lividum veya Rhodophyllus sinuatus’un eski bilimsel isimlerinden bahsedilir. Entoloma olarak bilinen pembe sporlu mantar cinsinin en büyük mantarı, aynı zamanda tip türdür. Yaz sonunda ve sonbaharda ortaya çıkan meyve gövdeleri, killi veya kireçli topraklardaki yaprak döken ormanlık alanlarda veya yakındaki park alanlarında, bazen peri halkaları şeklinde bulunur. Katı şekilli, Tricholoma cinsinin üyelerine benzerler.

Şapka: Ağulu Kıvrıkbaş mantarının şapkası fildişi beyazı ile açık gri-kahverengi renktedir. 5-20 cm çapında değişen şapkası Entolama türleri içerisinde oldukca büyüktür. Havaların çok sıcak olduğu zamanlarda şapka kenarları aşağı doğru bükülür ve yarılabilir.

Lameller:  Sapa temas etmeyen lamelleri, genç evrelerde krem renginde olup, mantar sporları geliştikçe renk pempeye döner. Genç evrelerinde yenilebilir olan Clitopilus prunulus (Değirmenci mantarı) ve Calocybe gambosa (Cincile mantarı) ile karıştırılabileceği için dikkat etmek gerekir.

Gövde-Sap: Kendi cinsinin en büyük üyesi olan Entoloma sinuatumun meyve verici gövdesi (basidiocarp), 6-20 cm çapındadır. Sapı 4 ila 20 cm (1.6–6 inç) yüksekliğinde ve 0.5–4 cm (0.2–1.6 inç) çapında olup sapında halka bulunmamaktadır.

Koku: Ağulu Kıvrıkbaş Mantarı nahoş sert ve itici bir kokuya sahiptir.

Spor Baskısı: Spor baskı açısal sporlarla, 8-11 x 7-9.5 µm boyutlarında olup kırmızımsı kahverengi ve  yaklaşık altı yüzlü ve dört sporludur.

Habitat: Ağulu Kıvrıkbaş Mantarı yaprak döken ormanlık altında meşe , kayın ve daha az yaygın olarak huş ağacı genellikle kil veya üzerinde, kalkerli (kireçli) topraklarda, parklar, tarlalar ve çimenli alanlarda yayılabilir. Cinsin çoğu üyesi saprotrofiktir , ancak bu türün söğütle (Salix) ektomikorizal bir ilişki oluşturduğu kaydedilmiştir.

Mevsim: Yaz aylarından başlayarak sonbaharın sonlarına kadar çürükcül olarak yaprak döken ormanlarda görünür.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Entoloma sinuatum-  Ağulu Kıvrıkbaş Mantarı, adından da anlaşılacağı üzere, kesinlikle uzak durulması gereken, çok zehirli bir mantar türüdür. Zehirlenme belirtileri arasında şiddetli mide ağrıları, kramplar ve ishal vardır. Zehirlenmeye neden olan toksinler tam anlaşılamamakla beraber, zehirlenme uzun süreli gerçekleşebileceği bilinmektedir. Bu mantardan zehirlenip ölen en az bir kişi kayıtlara geçmiştir. Ayrıca, popüler yenilebilir bazı türlere oldukça benzedikleri için, Avrupa’da gerçekleşen yüksek oranlardaki  mantar zehirlenmesi vakalarının bir çoğu, bu mantar türünü yanlışlıkla yeme sonucunda gerçekleşmiştir.

Ek bilgiler: Alman mikolog Paul Kummer, 1871’de Entoloma sinuatum olarak yeniden sınıflandırdı.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur!

GALERİ

Galerideki fotoğrafların birçoğu Türkiye’nin Mantar Avcıları Facebook sitesinden alınmıştır.

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.