Takah Mantarı (Gerronema nemorale)

Gerronema nemorale – Takah Mantarı

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Marasmiaceae

Cins: Gerronema

Tür: Gerronema nemorale 

Gerronema nemorale, ilk olarak, çok yaygın olduğu söylenen, Japonya’nın 6Honshu merkezinden toplana örnekler ile tanımlanmıştır (Kanagawa, Tokyo; Takahashi 2000). Şimdiye kadar Latincesi hariç hiçbir ismi olmayan bu mantara, mantarın kaşifi Japon bilim insanı Takahashi onuruna “Takah Mantarı” ismini verdik.

G. Nemorale türünün Türkiye kaydı, ilk kez, Doç Dr Ali Keleş hocamız tarafından 2020 yılında yapılmıştır. Bu çalışmada 2015 yılında Rize ili İyidere ilçe merkezi Leylekboğazı mevkiinden toplanan örnekler kullanılmıştır.

Şapka: G. nemorale şapkası 7-14 mm çapındadır. Mantar gençken yarım küre şeklinde olup, yüzeyi düz, pürüzsüz, zeytinimsi kahverengi renkte olur. Olgun örneklerde ise dışbükey, yüzeyi radyal fibrilli, grimsi yeşil renklerdedir. Yaşlılık evresinde (son dönemlerinde) ise donuk sarı renktedir.

Etli kısım ince, soluk sarı renktedir.

Lameller: Lameller sapa decurrent (sapa doğru uzanan) tarzda bağlı, kısmen geniş yapılı ve soluk sarı renklidir (Şekil A).

Gövde-Sap: Mantarın sapı (gövde), 18-35 × 1-2 mm boyutlarında, silindirik, hemen hemen eşit yapılı fakat taban kısmı genişçedir. Sap yüzeyi düz, içi boş, soluk sarı renkte ve tabanda beyaz misel yapıları mevcuttur.

Koku: Ayırt edici değildir. Yani “koku ve tat belirsizdir” diyebiliriz.

Spor Baskısı: Spor baskısı beyazdır. Sporlar 8.3-10.3 × 4.7-6 μm, genişçe ellipsoid, yüzeyleri düz, renksiz ve ince çeperlidir. Bazidiumlar 20- 40 × 4-9 μm boyutlarında olup, silindirik ve 4 sporludur.

Habitat: Saprofit yani çürükçül bir mantardır. Yaprak döken ağaçların altımdaki düşmüş dallar (Quercus yani meşe türleri odunlarında) üzerinde, tek başlarına veya küçük gruplar halinde bulunurlar.

Mevsim: Yaz – Sonbahar.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Yenilebilir bir mantar olduğu bildirilmiştir.

Ek bilgiler: Daha önce Japonya, Meksika ve Kore’den bildirilmiş olan ve Doğu Asya’da geniş yayılışa sahip olabileceği belirtilen Gerronema nemorale türü, Türkiye’den ilk kez 2020 yılında rapor edilmiştir. Ayrıca belirtmek gerekirse, bu tür Gerronema cinsinin ülkemizde tespit edilen ilk üyesidir. Buna, 2021 yılında Doç Dr. Meryem Şenay Şengül Demirak, Prof Dr Ibrahim Türkekul ve Doç Dr. Hakan Işık hocalarımızın özverili çalışmaları ile kaydı yapılan Gerronema subclavatum eklenmiştir.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Makalenin yazılmasında MANTAR DERGİSİ/The Journal of Fungus‘tan yararlanılmıştır. Kendilerine ve web sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.