Connect with us

Gomphaceae

Mortopaç mantarı (Gomphus clavatus)

Published

on

Gomphus clavatus – Mortopaç


Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Gomphales

Aile: Gomphaceae

Cins: Gomphus

Tür: Gomphus clavatus

Gomphus clavatus, dünyada yaygın olarak domuz kulağı (pig’s ears) veya menekşe kanterel (the violet chanterelle) olarak bilinen Gomphaceae familyasının Gomphus cinsine mensup yenilebilir bir mantardır.

Tür ilk olarak 1796’da Persoon tarafından adlandırılan bir Avrupa türüdür. 

Şapka: Bir, iki veya daha fazla düzensiz şekilli, loblu şapkalar ortak bir saptan gövdeden çıkarlar ve mantarın alt tarafı buruşuk ve morumsu renktedir. Bu ortak bir gövdeden çıkan ve genellikle kenarlarında birbirine kaynaşan bir, iki veya daha fazla sayıda olan şapkalar olgunluğa göre 15 cm yüksekliğe ve 20 cm çapa kadar büyürler.

Şapka loblu ve ana hatları düzensizdir. İlk başta geniş dışbükey olan şapka kuru ve pürüzsüzdür. Mantar tazeyken leylak tonlarında soluk kahverengidir, olgunlaşma ile kremsi bir bronz renk alır.

Gomphus clavatus
Gomphus clavatus

Lameller: Gerçek lamelleri yoktur. Bunun yerine vazo görünümlü olan şapkasının dış yüzeyi, damarlı alçak sırtlarla kaplanmıştır. Genç örneklerde koyu leylaktan mora, ancak genellikle yaşla birlikte açık leylak rengine dönüşür.

Gomphus clavatus
Gomphus clavatus

Gövde-Sap: Şapka ve sap bir bütün gibidir. Fotoğraflarda da görüldüğü üzere damarlı dış yapı gövdeden aşağı doğru akar, derin buruşuk ve çapraz damarlıdır. Mantar gençken koyu leylak veya mordur, ama olgunlaşma ile genellikle soluk leylak rengine dönüşür. Gövdesi yaklaşık 2-4 cm yüksekliğinde ve 1-3 cm genişliğindedir.

Gomphus clavatus
Gomphus clavatus

Koku: Koku ve tat ayırt edici değildir.

Spor Baskısı: Spor baskısı rengi kahverengidir. Sporlar 11–16 x 4,5–6.5 µm boyutlarında olup, uzun ve incedir. Elipsoidden subamigdaliforma görünümlüdür.  

Habitat: Kozalaklı ağaçlarla özellikle ladin ve köknar ile mikorizaldır. Tek başına, dağınık veya toplu halde büyürler. Avrupa, Asya, Afrika ve Amerika kıtasında birçok ülkede nadirde olsa mevcuttur. Bazı ülkelerde koruma altına alınmış tür statüsündedir. Türkiyede Ergene Bölümü, Doğu Karadeniz Bölümü, Yukarı Kızılırmak  Bölümü, Akdeniz Bölgesi ve Orta Fırat Bölümünde resmî kaydı vardır.

Mevsim: Sezonu Yaz aylarında başlar. Sonbahar ve Kış boyunca devam eder.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Yenilebilir: Bazı yazarlar tarafından yenilebilir ve tercih edilebilir olarak tanımlanır. Bazı kaynaklarda ise genellikle vasat bir mantar olarak kabul edilir. Genellikle sinek larvası musallat olur.

Ek bilgiler: Mortopaç mantarının çok yakın benzeri yoktur. Vazoya benzer şekli ve gerçek lamellerinin yerine damarlı yapılara sahip olması ve menekşe (leylak) rengi bu tür için iyi birer ayıraçtır. Yine de şu 3 tür ile benzerlikleri vardır;

Pullu-Tüylü Kanterel (Scaly chantrelle) – Turbinellus floccosus : Gerçek bir Chantrelle değildir, o da vazo benzeri bir şekle sahiptir. Mortopaç mantarından birkaç açıdan farklıdır, özellikle de sap asla çatallanmaz ve şapkada pullu turuncu lekeler bulunur.

Mavi Kanterel (Blue chantrelle) – Polyozellus multiplex: Bir diğer gerçek olmayan Chantrelle’dir. Çok daha koyu mavi bir rengi vardır ve Mortopaç mantarından daha küçüktürler.

 Sahte domuz kulağı (False pig’s ear) – Pseudocraterellus pseudoclavatus: Mortopaç mantarı ile neredeyse aynı görünümlüdür ve bu benzerlik bazen uzmanların bile kafasını karıştırabilir. Bu iki benzer tür en iyi mikroskobik olarak ayırt edilir. Neyse ki, bu iki tür genellikle çok farklı habitatlarda büyürler. Pseudocraterellus pseudoclavatus sert ağaçlı ormanlarını tercih eder.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.

Continue Reading
Click to comment

Leave a Reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Agaricaceae5 saat ago

Çakalosuruğu Mantarı (Lycoperdon excipuliforme)

Mantar Türleri2 gün ago

Akkarakız Mantarı (Tricholoma album)

Amanita5 gün ago

İrisiğilli Kese Mantarı (Amanita magniverrucata)

Amanitaceae1 hafta ago

Başlı Duvakluca Mantarı (Saproamanita codinae)

Cortinariaceae2 hafta ago

Vişne Örümcekmantarı (Cortinarius violaceus)

Mutinus2 hafta ago

Kızıl Kokarboynuz Mantarı (Mutinus ravenelii)

Amanita2 hafta ago

Şampanyakese Mantarı (Amanita crenulata)

Mantar Türleri3 hafta ago

Kızıl Pulbaş Mantarı (Pholiota alnicola)

Gomphaceae3 hafta ago

İri Mortopaç Mantarı (Gomphus crassipes)

Aspergillaceae4 hafta ago

Divane Asper Mantarı (Aspergillus tubingensis)

Gomphaceae4 hafta ago

Tellice Mantarı (Ramaria flava)

Britzelmayria4 hafta ago

Çit Pulcuklu Mantar (Britzelmayria multipedata)

Hygrocybe1 ay ago

Bal Mummantarı (Hygrocybe reidii)

Agaricaceae1 ay ago

Solguntellice Mantarı (Ramaria pallida)

Mantar Türleri1 ay ago

Kızılkenet Mantarı (Pycnoporus cinnabarinus)

Mantar Türleri1 ay ago

İri İztutan Mantarı (Paxillus obscurisporus)

Elaphomyces2 ay ago

Benli İçikara Mantarı (Elaphomyces granulatus)

Gomphidiaceae2 ay ago

Kaygan Gabaramantarı (Gomphidius glutinosus)

Boletaceae2 ay ago

Enginsüngercik Mantarı (Rubroboletus pulchrotinctus)

Agaricaceae2 ay ago

Hosmantarı (Lycoperdon echinatum)

Amanita2 ay ago

Uzak Doğu Sezar Mantarı (Amanita caesareoides)

Hypsizygus2 ay ago

Kahve Kırkkafa Mantarı (Hypsizygus tessulatus)

Hymenogaster2 ay ago

Kaba Papazküre Mantarı (Hymenogaster griseus)

Boletaceae2 ay ago

Gri Sap Örgübacak (Leccinum cyaneobasileucum)

Hydnangiaceae2 ay ago

Çam Düzenbazı (Laccaria trichodermophora)

Boletaceae2 ay ago

Karakalpak Mantarı (Strobilomyces strobilaceus

Hebeloma2 ay ago

Meşe Turpkokan (Hebeloma quercetorum)

Inocybaceae2 ay ago

Çırpıkümbet Mantarı (Inocybe lacera)

Genel2 ay ago

Çatlakyumurta Mantarı (Gyroporus castaneus)

Boletaceae2 ay ago

Oktavyan Mantarı (Octaviania asterosperma)

Cortinariaceae2 ay ago

Akça Örümcekmantarı (Cortinarius variegatus)

Agaricaceae3 ay ago

Sarıçalan Mantarı (Agaricus iodosmus)

Bankeraceae3 ay ago

Turuncuağlayan Mantar (Hydnellum aurantiacum)

Boletaceae3 ay ago

Bahçeboleti (Hortiboletus bubalinus)

Genel3 ay ago

GDPR Gizlilik Politikası

Mantar Türleri3 ay ago

Gevrek Süngermantarı (Suillus spraguei)

Abortiporus3 ay ago

Karanfilmantarı (Abortiporus biennis)

Mantar Türleri3 ay ago

Yer yumurtamantarı (Volvariella surrecta)

Mantar Türleri3 ay ago

Aslan Çıtkırdı Mantarı (Pluteus leoninus)

Asterophora3 ay ago

Mantareniği (Asterophora parasitica)

Bondarzewia3 ay ago

Yanıktere Mantarı (Bondarzewia mesenterica)

Boletaceae3 ay ago

Tapa Bolet Mantarı (Boletus barrowsii)

Mantar Türleri4 ay ago

Gölgeli Çıtkırdı Mantarı (Pluteus umbrosus)

Inocybaceae4 ay ago

Utangaçmantar (Inocybe godeyi)