Sarı Çırpıbacak Mantarı (Gymnopus dryophilus)

Gymnopus dryophilus

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Basidiomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Omphalotaceae

Cins: Gymnopus

Tür: Gymnopus dryophilus

Gymnopus dryophilus (Russet Toughshanks mushroom), Avrupa ve Kuzey Amerika’nın ılıman ormanlık alanlarında yaygın olarak bulunan bir mantardır. Genellikle saprofitiktir (çürükçül), ancak bazen yaşayan ahşaba da saldırır. Tabanda kılları olmayan pürüzsüz bir gövde ile karakterize edilen, cinsin Levipedes bölümüne aittir.

Sarı Çırpıbacak Mantarı ilk olarak, 1790’da  Fransız mikolog Jean Baptiste Francois Pierre Bulliard tarafından Agaricus dryophilus olarak tanımlandı. 31 yıl sonra Paul Kummer onu Collybia dryophila olarak yeniden adlandırdı ve bu isim çok yakın zamana kadar yaygın olarak kullanıldı. Şu anda kabul edilen bilimsel ismi ise, Amerikalı William Alphonso Murrill tarafından 1916 yılında verilmiştir.

Eş anlamlıları; Agaricus dryophilus, Omphalia dryophila, Collybia dryophila, Collybia dryophila var. aurata, Marasmius dryophilus, Collybia dryophila var. alvearis, Marasmius dryophilus var. auratus’tur .

Gymnopus genel adı, çıplak anlamındadır. Sıfat olan dryophilus, Yunanca bir kelime olup ”Meşe yapraklarının sevgilisi” anlamındadır. En çok meşe yaprakları ile birlikte gözlemlenmesine atıftır.

Şapka: 1-7.5 cm çapında olup,  gençken dışbükey, dışbükeyden düze doğru genişleyen dışbükey, nemli ve keldir. Gençken koyu kırmızımsı kahverengi ila kahverengi, ten rengi ila turuncumsu kahverengi veya çok soluk devetüyü rengindedir.

Lameller: Sapa bağlı veya saptan ayrı, beyazımsı ila pembemsi, devetüyü olabilir. Oldukça yoğundur.

Gövde-Sap: 2 ila 5 cm uzunluğunda ve 2 ila 5 mm çapındadır. Sert ve lifli, yüzeyi ipeksi, tabana doğru şişkindir. Ten rengi olup dibe doğru giderek koyulaşan, soluk kıllarla kaplıdır. Kök halkası (yüzük ve volva) yoktur.

Koku: Ayırt edici bir koku ve tada sahip değildir.

Spor Baskısı:  Sporlar elipsoidal, pürüzsüz, 5-6.5 x 2.5-3.5µm; inamiloid olup, spor baskısı beyaz ila kremsidir.

Habitat: Sarı Çırpıbacak Mantarı, hem yaprak döken geniş yapraklı ağaçlarda, hem de kozalaklı ağaçlarda bulunur. Ancak en yaygın olarak ormanlık alanlarda veya meşe ağaçlarının altındaki park alanlarında bulunur. Avrupa ve Asya’daki çoğu ılıman ülkede de görülür. Bu tür aynı zamanda Kuzey Amerika’da yaygın olarak vardır. Ülkemizde de sıkça rastlanan bir türdür.

Mevsim: Haziran ile Kasım arası gözlemlenir.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Gymnopus dryophilus, bazı saha rehberlerine göre ‘yenilebilir ancak buna değmez‘ olarak nitelenir. Şapka eti çok ince ve zayıftır. Bu nedenle Mantarlı Yaşam ailesi olarak tüketilmesini tavsiye etmiyoruz.

Ek bilgiler: Gymnopus erythropus ile benzer, lakin bu tür açık ten rengindedir.

Bir jöle mantarı paraziti olan Syzygospora mycetophila, bazen Gymnopus dryophilus’a saldırır, gövdede, lamellerde ve şapkada soluk, tümörlü büyümelere neden olur.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.