Dede sakalı mantarı (Hericium coralloides)

Hericium coralloides – Dede sakalı mantarı

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Russulales

Aile: Hericiaceae

Cins: Hericium

Tür: Hericium coralloides

Hericium coralloides; Mercan Diş mantarı (Coral Tooth fungus) olarak bilinen saprobik (çürüyen organik maddelerden kendi besinini üreten) bir mantardır. Düşük çimlenme ve tür sayısındaki azalma sebebi ile pek çok ülkede kırmızı listededir ( nesli tehlikede, toplanması yasak). Uygun habitatların azalması ya da yapısının basitleştirilmesi (ölü odun miktarının azalması), ayrıca yenilebilir bir tür olması ve gövdelerinin kolay bulunması nedeniyle bilinçsiz hasat edilmesinden kaynaklanan, yok olma tehlikesi ile karşı karşıyadır.

Cins adı olan ”Hericium” Latince kirpi gibi, tür adı ise (coralloides) Yunanca mercan gibi anlamındadır. Bu yüzden Coral Hedgehog (Mercan Kirpi) olarak adlandırılır. Türkiye’de Dede Sakalı mantarı olarak bilinmektedir.

Hericium coralloides eskiden Hericium ramosum olarak biliniyordu. Genellikle, oldukça uzak mesafelerden büyük yamalar halinde görülebilirler. Bu mantar genellikle Hericium erinaceus veya Hericium americanum olarak yanlış tanımlanır. 

Gövde: Gövdesi 8 ila 20 cm çapında, dalları 0,5 ila 1 cm kalınlığında, pürüzsüz, etli dikenlerle kaplı olup bu dikenler de 0,5 ila 1 cm uzunluğunda ve 1 mm genişliğindedir. Kısa dikenleri ve dikenlerin narin dallar boyunca sıralar halinde asılı olmasıyla tanınır. Mikroskop altında çok küçük amiloid sporları bulunur. Et beyaz renklidir, zarar verildiğinde renk değiştirmez. Hericium coralloides olgunlaştıkça dallanır, gevrek hale gelir ve genç evrelerinde beyaz olan rengi sarımsı kahverengiye döner.

Sap, belirsiz bir saptır ve tüylüdür. Lamel bulundurmaz, dişlidir.

Koku: Ayırt edici değildir.

Spor Baskısı:  Sporları  3–4 x 2.5–3.5 µm boyutlarında,küre şeklinde, pürüzsüz veya çok az pürüzlüdür. Spor baskısı beyazdır.                

Habitat: Saprobik ve muhtemelen parazitik olarak, devrilmiş sert ağaç dalları ve kütükler üzerinde tek başına veya topluca büyür. Aynı ağaçta oldukça düzenli olarak, ancak birkaç mevsim (5 yıla kadar) meyve verme eğilimindedir. Hericium coralloides’in gövdeleri genellikle altta yatan ileri bir çürüme durumunu belirtir.

Mevsim: Ağustos sonundan Ekim sonuna kadar, bazen kışı geçebilir ve daha sıcak iklimlerde ilkbaharda ortaya çıkabilir.  Kuzey Amerika ve Avrupa’da yaygın olarak dağıtılmıştır. Bu mantar aynı zamanda Hindistan, Rusya, Çin ve Japonya’da da görünmektedir.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Dede Sakalı mantarı-Hericium coralloides gençken yenilebilir bir mantardır. Beyaz olduğundan emin olunmalıdır, yaşlı örnekleri sarımsı kahverengidir. Mutlaka pişirilerek tüketilmelidir. Dede Sakalı mantarı, çeşitli küçük böcekleri barındırabilir, pişirilmesen iyi temizlenmelidir.

Mantarlı Yaşam ailesi olarak, bu nadide türe yaşama imkanı verilmesini ümit ediyoruz.

Ek bilgiler:  Hericium americanum ile benzerlilk gösterir.  Ancak americanum dikenlerini dallara sarkıtır, ve dikenler tipik olarak 1 cm’den daha uzundur ayrıca mikroskop altında sporları daha büyüktür.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarıma göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.