Kırmızı Mummantarı (Hygrocybe coccinea)

Hygrocybe coccinea – Kırmızı Mummantarı

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Hygrophoraceae

Cins: Hygrocybe

Tür: Hygrocybe coccinea

Hygrocybe coccinea, scarlet hood, scarlet waxcap ve righteous red waxy cap gibi ingilizce isimlerle de tanınır. Biz Mantarlı Yaşam ekibi olarak bu mantarı “Kırmızı Mummantarı” olarak sizlere anlatacağız. Tür, Hygrocybe’ cinsinin yenilebilir renkli bir üyesidir. Bu Mummantarı, Çin ve Japonya’dan Avrupa’ya ve Kuzey Amerika’ya kadar Kuzey Yarımküre’nin hemen her yerinde bulunur.  

H.coccinea – Kırmızı Mummantarı ilk olarak 1774’te Alman mikolog Jacob Christian Schäffer tarafından Agaricus coccineus olarak tanımlandı, daha sonra 1838’de Elias Magnus Fries tarafından Hygrophorus cinsine ve son olarak 1871’de Paul Kummer tarafından Hygrocybe cinsine aktarıldı. Hygrocybe “Sulu kafa” ve ”Coccinea” özel sıfatı Latince’de “parlak kırmızı” anlamına gelir”. H. coccinea’nın eşanlamlıları arasında Agaricus coccineus Ve Hygrophorus coccineus bulunur.

Türk bilim insanlarımızın Yuvacık Havzası (Kocaeli) ve yakın çevrelerindeki makrofungal çeşitliliğini ortaya çıkarmak için yaptıkları bilimsel çalışma (2018) sonuçlarından anladığımız kadar ile, H. coccinea ve benzer tür H. punicea’ya aynı habitatta yani inönü platosunda rastlanmıştır. Bu bilimsel çalışma 2018 yılında yayımlanmıştır.

Şapka: 2 – 5 cm çapındaki Kırmızı Mummantarı şapkası, ilk başlarda konveks, genellikle hafif depresif ve bazen sığ bir umbonat merkezi ile çan şeklinde olup, sonunda düz hale gelir. Şapka rengi başlangıçta kan kırmızısıdır, ancak mantar gövdesi olgunlaştıkça şapkasının kan kırmızı rengi, kenarlarda turuncudan sarımsı renge dönerek, yavaşça kaybolur. Gençken sümüksü olma eğiliminde olmalarına rağmen, H. coccinea’nın kapakları tamamen genişlediğinde genellikle viskoz değildir. Şapkasının eti turuncudur.

Lameller: Scarlet waxycap lamelleri, ilk başta kırmızımsı turuncudur.Ancak sarımsı kenarları olan lamelleri, mantar gövdesi yaşlandıkça daha sarı bir portakal haline gelir, ancak soluk sarımsı kenarlarını korurlar. Lameller sapa çok zayıf bağlı veya neredeyse serbesttir (saptan bağımsızdır). Bu türün bazen karıştırıldığı daha büyük bir mumsumantar olan Hygrocybe punicea’nın aralıklı lamellerine kıyasla orta derece sıklıktadır.

Gövde-Sap: Sap genellikle tepenin yakınında kırmızıdır, ancak genellikle şapkasından biraz daha soluk olsa da, tabana doğru giderek daha turuncu ve daha sonra sarı olur. Sap üzerinde yüzüğü (halkası) yoktur. Sap eti rengi soluk turuncu olup, sap boyutları 5 ila 8 mm çapında ve 3 ila 6 cm boyundadır.

Koku: Ayırt edici değildir.

Spor Baskısı:  H. Coccinea spor rengi beyazdır. Basidia çoğunlukla dört sporlu, 40-68μm uzunluğunda x 6-9μm çapındadır. Sporları oval, elipsoidal ila badem şeklinde, bazen hafif bir merkezi daralma ile pürüzsüzdür. Sporları 9-11 x 5.5-7μm boyutlarında olup, inamiloiddir.

Habitat: Yeni biçilmiş çimlerde, otlaklarda ve orman açıklıklarda oldukça sık bulunan Kırmızı Mummantarı, ayrıca eski çimler ve parklarda ve bazı iyi bakılmış (tarımsal kimyasallar kullanılmamış) kilise bahçelerinde de görülür. Mummantarlarının (Hygrocybe sp) uzun zamandır otlarda ve buralardaki bitkilerinin ölü kökleri üzerinde saprofit (çürükcül) olduğu düşünülmekteydi, ancak günümüzde Mummantarları türleri ile yosunlar arasında bir tür karşılıklı ilişki olduğu düşünülmektedir.

Mevsim: Yaz sonundan Kış başlarına kadar görülebilir, özellikle Sonbahar mevsiminde boldur.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Her ne kadar zehirsiz bir tür olsa da, çoğu mikolog bu güzel mantarların yemek için toplanması önerisine karşıdır. Hygrocybe türlerinin bir çoğunun yemek için güvenli olup olmadıkları belirsizdir. Bizim burda anlattığımız Kırmızı Mummantarı – Scarlet Waxcap genellikle yenilebilir olarak kabul edilir, lakin yenilmeyen benzer tür Hygrocybe punicea ile karıştırılmaması gerekir.

Ek bilgiler: H. coccinea genellikle tipik olarak kendinden daha büyük olan Crimson Waxcap yani Hygrocybe punicea ile karıştırılır. H. punicea daha koyu kırmızı bir şapkaya, lifli bir sapa sahiptir ve çok daha az yaygındır. Diğer bir benzer tür Hygrocybe conica daha sivri bir şapkaya ve sarı sap etine sahiptir ve olgunlukta veya kesildiğinde hızla siyaha döner.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.