Bal Mummantarı (Hygrocybe reidii)

Hygrocybe reidii – Bal Mummantarı – Honey Waxcap Mushroom

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Hygrophoraceae

Cins: Hygrocybe

Tür: Hygrocybe reidii

Hygrocybe reidii, Hygrophoraceae familyasına mensup mummantarlarından biridir. Bu güzel renkli hoş görünümlü mantar, kuru ve pürüzsüz şapkası olan, kırmızımsı-turuncu ila kırmızımsı renkler alan görkemli bir mantardır. Özellikle mantar dokusu ovulduğunda ve mantar kuruduğunda (veya kurutulduğunda) mantarın bal kokusu ortaya çıkar. Bu özelliğinden dolayı mantara İngilizce Honey Waxcap Mushroom ismi verilmiştir. Biz de mantarlı yaşam olarak bu türü sizlere “Bal mummantarı”olarak anlatacağız.

Hygrocybe “sulu kafa” anlamına gelir. Cinse ait türlerin, nemli, kaygan ve ıslak görünümlü şapka yüzeyine atıfta bulunur. Günümüze kadar birkaç mantar, büyük botanikçi veya mikologların onuruna isimlendirilmiştir. Bu türde de, özel sıfat “reidii”, uzun yıllar boyunca mikoloji başkanı olarak görev yapan İngiliz mikolog Derek Agutter Reid’i (1927 – 2006) onurlandırmak için verilmiştir.

Şapka: 2 ila 5 cm çapında olan şapka, genç örneklerde parlak turuncu veya turuncu-kırmızı renklerde olup, mantar olgunlaşıp yaşlanmaya başlayınca soluk turuncu veya turuncu-sarıya dönüşür. Genellikle kenarlarda renkler daha soluktur. Konik şapkalar önce dışbükeydir (konveks), sonra düzleşir ve sıklıkla merkezi olarak çöker. Çok yağışlı havalar dışında şapka yüzeyi kuru ve kirlidir. Tazeyken kaygandır ama yapışkan değildir. Kenar çizgileri nadiren belirgindir. Çok kuru olduğunda, olgun örneklerin şapkalarının kenarları çatlama eğilimi gösterir.

Lameller: Lameller sapa geniş (adnate) bir şekilde bağlıdır. Lamellerin rengi soluk turuncu olup, zamanla sarıya döner. Lameller kısa ve yoğundur. Lamel araları oldukça açıktır.

Gövde-Sap: Bal Mummantarı sapı, 3-5 cm uzunluğunda ve 3-5 mm kalınlığındadır. Aşağı yukarı eşit kalınlıktadır. Sap kuru, pürüzsüz, soluk turuncu olup, olgunlaştıkça sarıya doğru solgunlaşır, ancak tabanda beyazdır. Sap üzerinde halkası yoktur ve sapı viskoz olmaktan ziyade kurudur.

Etinin rengi yani dokusu beyazdır ve berelendiğinde, dilimlendiğinde renk değişmez.

Koku: Bal kokusu olduğu bilinmektedir. Tadı ise ayırt edici değildir.

Spor Baskısı: Spor baskısı rengi beyazdır. Sporlar 6-10 x 4-5 µm boyutlarında, elipsoid, pürüzsüz, KOH’da hiyalin ve amiloiddir. Basidia ise 2- 4 sporludur.

Habitat: Bu mantarın çimenliklerde, bahçelerde, parklarda, sabit kumullarda ve çayırlarda, suni gübrelerin yayılmadığı ekili veya biçilmiş diğer alanlarda büyüdüğü bilinmektedir. Mummantarlarının uzunca bir süre otların ve diğer otlak bitkilerinin ölü kökleri üzerinde sapratrofik yani çürükçül olduğu düşünülüyordu, ancak son yıllarda bu türler ile yosunlar arasında karşılıklı bir ilişkinin olabileceğinin muhtemel olduğu düşünülmeye başlanmıştır.

Mevsim: Yaz – Sonbahar.

Yenilebilirlik ve Toksisite: H.reidii – Bal mummantarının yenilebilir, ama kalitesiz ve de ekonomik değeri olmayan bir mantar olduğu bildirilmiştir.

Ek bilgiler: Benzer tür olan Gliophorus laetus’un turuncu bir  şapkası vardır ancak lamellerindeki  gri renk iki türü ayırmada önemlidir. Ayrıca, berelendiğinde, ezildiğinde hissedilir derecede yanmış lastik kokusu gelir. Hygrocybe cinsinin diğer bazı üyeleri ile de karıştırılması olasıdır.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.