Çukur Gaypaşuk Mantarı (Hygrophorus hypothejus)

Hygrophorus hypothejus

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Hygrophoraceae

Cins: Hygrophorus

Tür: Hygrophorus hypothejus

Hygrophorus hypothejus,  dünyada yaygın olarak “Herald of The Winter” yani kışın habercisi ismi ile bilinir. Avrupa’ya özgü Hygrophorus cinsinden yenilebilir bir mantar türüdür. İğne yapraklı ağaçların olduğu ormanlarda, genelde sonbaharın sonlarında ilk donlarla birlikte görülürler. H. hypothejus, genellikle sarımsı veya turuncu tonlarda, kremden uçuk sarıya kadar değişen lamellerle ve sümüksü-yapışkan bir alt kısma sahip, yapışkan (nemli olduğunda) kahverengimsi bir şapka ile tanınır.  

Elias Magnus Fries, bu türü 1838’de Hygrophorus cinsine yerleştirmeden önce 1821’de Agaricus hypothejus olarak tanımladı. Tür adı, Antik Yunancada hypo ve theios “sülfür sarısı altta” sözcüklerinden türetilmiştir.  

 Sinonimleri (Eşanlamlıları): Agaricus hypothejus Fr.  1821, Limacium hypothejum (Fr.) P. Kumm., 1871, Hygrophorus aureus Arrh., 1863, Limacium aureum (Var.) Ricken, 1910.

Şapka: 3–6 cm çapında olan şapkası, sarımsı ila zeytin kahvesi renklerde değişir. Koyu bir merkez ve özellikle yağışlı havalarda sümüksü bir yüzeye sahiptir. Gençken yuvarlatılmış bir marjı vardır,  yaşlandıkça düzleşir ve huni şeklini alır. 

Lameller: Sarı renk lamelleri düzensizdir ve eti soluk sarıdır, morardığında turuncu-kırmızıya döner.

Gövde-Sap: Sap 4–7 cm uzunluğunda ve 0,7–1,4 cm genişliğindedir. Gövde rengi çoğunlukla şapkası ile aynı renkte ve bazen solgundur. Donların başlamasıyla renk daha yoğun hale gelebilir.

Koku: Koku ve tat ayırt edici değildir.

Spor Baskısı: Sporlar 7.5-10 x 4-5 µm boyutlarında olup, elipsoid, pürüzsüz ve inamiloid’dir. Spor baskı rengi beyazdır.

Habitat: İğne yapraklı ağaçlarla ( özellikle Çam – Pinus müricata ve Pinus contorta) mikorizal bir mantardır. Genellikle büyük bireyler ve kümeler halinde ortaya çıkarlar. Türkiye’de kaydı yapılmış bölgeler; Çatalca-Kocaeli Bölümü, Güney Marmara Bölümleri, Doğu Karadeniz Bölümü, Asıl Ege Bölümü ve Yukarı Sakarya Bölümü.

Mevsim: Kışın habercisi olarak bilinen bu mantarlar sonbahar sonlarına doğru ilk don olayının gerçekleşmesinden Kış sonuna kadar bulunurlar.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Mantarlarla ilgili rehber kitaplar Çukur Gaypaşuk Mantarını yenilebilir olarak bildirmişlerdir.

Ek bilgiler: Benzer mantarlar arasında Gomphidius glutinosus ilk sırayı alır, ancak bu mantarın lamelleri şapkadan kolayca ayrılır (kışın habercisinin aksine). Hygrophorus speciosus da benzer diğer bir türdür.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.