Connect with us

Hypholoma

Yan Sarıpapak Mantarı (Hypholoma lateritium)

Published

on

Hypholoma lateritium – Yan Sarıpapak Mantarı


Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Strophariaceae

Cins: Hypholoma

Tür: Hypholoma lateritium

Hypholoma lateritium, Brick tuft mushroom (Tuğla taft mantarı), Brick cap (Tuğla başlık), Chestnut mushroom (Kestane mantarı), Cinnamon cap (Tarçın başlık), Red woodlover (Kırmızı ağaç otu) veya Kuritake olarak adlandırılan Hypholoma cinsinden bir mantar türüdür. Türkiye Mantarları Listesi adlı kitapta “Yan Sarıpapak” Türkçe ismi ile bilinmektedir. Bizde bu türü sizlere bu isimle anlatacağız.

Hypholoma, iplikli mantar anlamına gelir. Özel isim olan ”lateritium” ise, çoğu zaman tuğla kırmızısını andıran rengini ifade eder.

Eş anlamlıları arasında, Hypoloma sublateritium (Daha çok Amerika’da kabul görür), Naematoloma sublateritium bulunur.

Şapka: 3-10 cm çapında, dışbükey, neredeyse düz veya olgunlaştıkça düzensiz hale gelen, gençken kıvrılmış bir marjla, kuru veya nemli, genel olarak tuğla kırmızısı, ancak özellikle gençken kenarlarda daha soluk (pembemsi ila devetüyü), kenarda bazen ince peçe kalıntıları ile gözlemlenebilir.

Hypholoma lateritium
Hypholoma lateritium

Lameller: Sapa bağlı olup, yakın ve sıktır.  Gençken beyazımsı, kortina benzeri bir örtü ile örtülür, ancak kısa süre sonra soluk griden griye, olgunlukla birlikte mor-griden koyu mor kahverengiye döner. Kısa lameller sıktır.

Hypholoma lateritium

Gövde-Sap: 5 ila 10 cm uzunluğunda ve 1 ila 2 cm çapında olan Hypholoma lateritium’un gövdeleri liflidir. Açık hardal, giderek kırmızımsı-kahverengi bir tabana kararır, soluk bir yüzük bölgesi gözlemlenebilir.

Hypholoma lateritium

Koku: Kokusu ayırt edici değildir. Tadı hafif acıdır.

Spor Baskısı: Spor baskısı morumsu kahverengi olup, sporlar elipsoidal, pürüzsüz, 6-8 x 3-4,5μm. boyutlarındadır.            

Habitat: Saprofit (Çürükçül) bir tür olan bu mantar, genelde tutamlar halinde, bazen tek başına sert ağaç kütüklerinde, özellikle meşelerde ve ölü sert ağaç ağaçlarının gömülü veya açıkta kalan köklerinde, ayrıca kestane kütüklerinde sıkça görülür.

Mevsim: Temmuz-Kasım arası, Türkiye ve Akdeniz ikliminde.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Çoğu otorite tarafından yenmez olarak kabul edilirler ve yenildiğinde mide rahatsızlıklarına neden olabilirler.

Bu konuda tartışmalar mevcuttur. Kuzey Amerika’da  genç evrelerini yenilebilir kabul eden otoriteler olsa da, özellikle Avrupa’da şüpheli ve yenmez olarak kabul edilir. Ayrıca zehirli Hypoloma fasciculare (Kükürt Öbeği mantarı) ile karıştırılma ihtimali vardır.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

Ek bilgiler: Bu türü yazmadan önce Çanakkale’nin Çan ilçesine bağlı Söğütalan köyünde, yaklaşık 800 metre rakımda bulunan, yaşlı veya devrilmiş kestane ağaçlarında, kesilmiş meşe köklerinde bol miktarda gördüğümü belirtmek isterim (Ekim sonu). ülkemizde geniş bir yayılım gösteren bir Hypoloma türüdür. Türkiye’de resmi kaydı olan bölgeler arasında, Çatalca -Kocaeli, Bölümü, Güney Marmara Bölümü, Karadeniz Bölgesi, Asıl Ege Bölümü ve Konya Bölümü bulunmaktadır.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.

Continue Reading
2 Comments

2 Comments

  1. Brian L Jones

    25/10/2022 at 07:27

    Thank you for an excellent article Mr Aydogan. Keep the good work going. Greetings from London.

  2. İsmail Dönmez

    26/10/2022 at 13:29

    Thank you Brian👍

Leave a Reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Agaricaceae9 saat ago

Çakalosuruğu Mantarı (Lycoperdon excipuliforme)

Mantar Türleri2 gün ago

Akkarakız Mantarı (Tricholoma album)

Amanita5 gün ago

İrisiğilli Kese Mantarı (Amanita magniverrucata)

Amanitaceae1 hafta ago

Başlı Duvakluca Mantarı (Saproamanita codinae)

Cortinariaceae2 hafta ago

Vişne Örümcekmantarı (Cortinarius violaceus)

Mutinus2 hafta ago

Kızıl Kokarboynuz Mantarı (Mutinus ravenelii)

Amanita3 hafta ago

Şampanyakese Mantarı (Amanita crenulata)

Mantar Türleri3 hafta ago

Kızıl Pulbaş Mantarı (Pholiota alnicola)

Gomphaceae3 hafta ago

İri Mortopaç Mantarı (Gomphus crassipes)

Aspergillaceae4 hafta ago

Divane Asper Mantarı (Aspergillus tubingensis)

Gomphaceae4 hafta ago

Tellice Mantarı (Ramaria flava)

Britzelmayria4 hafta ago

Çit Pulcuklu Mantar (Britzelmayria multipedata)

Hygrocybe1 ay ago

Bal Mummantarı (Hygrocybe reidii)

Agaricaceae1 ay ago

Solguntellice Mantarı (Ramaria pallida)

Mantar Türleri1 ay ago

Kızılkenet Mantarı (Pycnoporus cinnabarinus)

Mantar Türleri1 ay ago

İri İztutan Mantarı (Paxillus obscurisporus)

Elaphomyces2 ay ago

Benli İçikara Mantarı (Elaphomyces granulatus)

Gomphidiaceae2 ay ago

Kaygan Gabaramantarı (Gomphidius glutinosus)

Boletaceae2 ay ago

Enginsüngercik Mantarı (Rubroboletus pulchrotinctus)

Agaricaceae2 ay ago

Hosmantarı (Lycoperdon echinatum)

Amanita2 ay ago

Uzak Doğu Sezar Mantarı (Amanita caesareoides)

Hypsizygus2 ay ago

Kahve Kırkkafa Mantarı (Hypsizygus tessulatus)

Hymenogaster2 ay ago

Kaba Papazküre Mantarı (Hymenogaster griseus)

Boletaceae2 ay ago

Gri Sap Örgübacak (Leccinum cyaneobasileucum)

Hydnangiaceae2 ay ago

Çam Düzenbazı (Laccaria trichodermophora)

Boletaceae2 ay ago

Karakalpak Mantarı (Strobilomyces strobilaceus

Hebeloma2 ay ago

Meşe Turpkokan (Hebeloma quercetorum)

Inocybaceae2 ay ago

Çırpıkümbet Mantarı (Inocybe lacera)

Genel2 ay ago

Çatlakyumurta Mantarı (Gyroporus castaneus)

Boletaceae2 ay ago

Oktavyan Mantarı (Octaviania asterosperma)

Cortinariaceae2 ay ago

Akça Örümcekmantarı (Cortinarius variegatus)

Agaricaceae3 ay ago

Sarıçalan Mantarı (Agaricus iodosmus)

Bankeraceae3 ay ago

Turuncuağlayan Mantar (Hydnellum aurantiacum)

Boletaceae3 ay ago

Bahçeboleti (Hortiboletus bubalinus)

Genel3 ay ago

GDPR Gizlilik Politikası

Mantar Türleri3 ay ago

Gevrek Süngermantarı (Suillus spraguei)

Abortiporus3 ay ago

Karanfilmantarı (Abortiporus biennis)

Mantar Türleri3 ay ago

Yer yumurtamantarı (Volvariella surrecta)

Mantar Türleri3 ay ago

Aslan Çıtkırdı Mantarı (Pluteus leoninus)

Asterophora3 ay ago

Mantareniği (Asterophora parasitica)

Bondarzewia3 ay ago

Yanıktere Mantarı (Bondarzewia mesenterica)

Boletaceae3 ay ago

Tapa Bolet Mantarı (Boletus barrowsii)

Mantar Türleri4 ay ago

Gölgeli Çıtkırdı Mantarı (Pluteus umbrosus)

Inocybaceae4 ay ago

Utangaçmantar (Inocybe godeyi)