Connect with us

Hypsizygus

Kırkkafa Mantarı (Hypsizygus ulmarius)

Published

on

Hypsizygus ulmarius – Kırkkafa Mantarı – Elm
Oyster Muahroom


Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Lyophyllaceae

Cins: Hypsizygus

Tür: Hypsizygus ulmarius

Hypsizygus ulmarius, genellikle Elm oyster mushroom yani Karaağaç istridyesi, nadiren de olsa “the elm leech ve elm Pleurotus” gibi ingilizce isimlerle bilinen yenilebilir bir mantar türüdür. Türkiye’de bu eneteresan mantara verilmiş isim ise “Kırkkafa” mantarıdır. Cins adı olan Hypsizygus, “yüksek”’ anlamına gelen Hypsi ve “boyunduruk” anlamına gelen -zygus’tan gelir;  mantar gövdelerinin genellikle büyük ağaçların gövdelerinin yukarı kısımlarında yetiştiği gerçeğini yansıtır. Spesifik sıfat “ulmarius”ise habitatı olan “karaağaçları” ifade eder.

Bu güzel ve enteresan mantar, bilimsel literatürde ilk kez 1791 yılında, ona Agaricus ulmarius bilimsel adını veren öncü Fransız mikolog Jean Baptiste Francois Pierre Bulliard tarafından tanımlanmıştır. Şu anda kabul gören ve geçerli olan bilimsel ismi Hypsizygus ulmarius ise, 1984 tarihinde Kanadalı mikolog Scott Redhead tarafından yayımlanmış bilimsel bir yayından gelmektedir. 

Sinonimleri arasında Agaricus ulmarius, Pleurotus ulmarius, Tricholoma ulmarium and Lyophyllum ulmarium  bulunmaktadır.

Şapka: 5 – 15 (istisnai olarak 30cm’e kadar) cm çapında olan şapka, dışbükey, olgunlaşma ile düze yakın genişler. Şapkanın kıvrılmış kenarları göze çarpar, beyaz veya beyazımsı renklerde olan şapkası pürüzsüz ve kurudur.

 

Hypsizygus ulmarius
Hypsizygus ulmarius

Lameller: Adnate veya biraz decurrent olan lamelleri geniş, sık ve beyazdır.

Hypsizygus ulmarius
Hypsizygus ulmarius

Gövde-Sap: 5 – 13 cm uzunluğunda ve 2 ila 3 cm çapında olan sap,  beyaz veya beyaza yakın renklerde, pürüzsüz veya ince fibriloz olup, sap üzerinde yüzük ve volva bulunmaz.

Hypsizygus ulmarius
Hypsizygus ulmarius

Koku: Koku ve tat ayırt edici olmamakla birlikte, hafif unsu bir kokusu olduğu bildirilmiştir.

Spor Baskısı: Spor baskısı rengi beyazdan soluk krem rengine olabilir. Sporlar, büyük ölçüde subblobose, pürüzsüz, 3,5-6,5 x 3-5µm boyutlarında ve amiloid’dir. 

Habitat: Kırkkafa Mantarı, genellikle karaağaçların (Ulmus spp.) ve bazen de diğer geniş yapraklı, yaprak döken ağaçların gövdelerinde ve büyük dallarında büyürler. Genellikle mantar gövdeleri, gövde tabanları tek bir dal izinden çıkan kompakt kümeler oluşturur ve bu nedenle gövdeler neredeyse her zaman düz olmaktan çok bükülür. H. ulmarius, canlı ağaçlarda bulunmasına rağmen, ev sahiplerinin canlı veya ölü dokusu ile beslenip beslenmediği ile ilgili net bir veri olmadığı için hem saprotrof (saprofit-çürükçül) hem de parazit olarak kabul edilirler.

Mevsim: Yaz – Sonbahar – Kış (Ağustos’tan Aralık sonuna kadar).

Yenilebilirlik ve Toksisite: Bazı kaynaklarda yenilebilir bir mantar olarak bildirilmesine rağmen, Karaağaç İstiridyelerinin ender bulunan bir İstiridye tür- olması ve genellikle ağaçların yüksek yerlerinde (kolay erişilemeyecek yerlerde) yetişmeleri gerçeği, onları yemek için yabani mantar toplayanların pek ilgisini çekmez.

Ek bilgiler: Genellikle Pleurotus cinsindeki istiridye mantarları ile karıştırılır, ancak lamelleri ya decurrent ya da derin decurrent olmadığı için kolayca ayırt edilebilirler.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.

Click to comment

Leave a Reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Cortinariaceae2 gün ago

Öcü Örümcekmantarı (Cortinarius cinnabarinus)

Basında Mantar3 gün ago

Tayvan’da Bulunan Büyüleyici Mantar

Hypsizygus1 hafta ago

Kırkkafa Mantarı (Hypsizygus ulmarius)

Hygrocybe1 hafta ago

Has Mummantarı (Hygrocybe acutoconica)

Mantar Türleri1 hafta ago

Yumurtamantarı (Volvariella volvacea)

Gomphaceae1 hafta ago

Saçaktellicesi Mantarı (Ramaria stricta)

Calocybe2 hafta ago

Arı Çobandamı Mantarı (Calocybe ionides)

Mantar Türleri2 hafta ago

Ağulu Morsarı Mantarı (Tricholomopsis decora)

Geoglossaceae2 hafta ago

Tüylü Karakaşık Mantarı (Trichoglossum hirsutum)

Amaurochaetaceae3 hafta ago

Kara Nazlıbaş Mantarı (Comatrichia nigra)

Favolaschia3 hafta ago

Portakal Gözenekli Mantar (Favolaschia calocera)

Hygrocybe4 hafta ago

Sarı Mummantarı (Hygrocybe ceracea)

Cortinariaceae1 ay ago

Üç Örümcekmantarı (Cortinarius trivialis)

Stereum hirsutum
Mantar Türleri1 ay ago

Kıllı Katmantarı (Stereum hirsutum)

Mantar Türleri2 ay ago

Sık Ağulumantar (Omphalotus illudens)

Mantar Türleri2 ay ago

Fırfırlı Tubarya Mantarı (Tubaria furfuracea)

Mantar Türleri2 ay ago

Kanlı Kirmit Mantarı (Russula torulosa)

Mantar Türleri2 ay ago

Altınpelte Mantarı (Tremella aurantia)

Mantar Türleri2 ay ago

Yaş Ağulumantar (Omphalotus olivascens)

Mantar Türleri2 ay ago

Maral Kirmit (Russula sardonia)

Agaricaceae2 ay ago

Kahve Pullu (Lepiota castanea)

Clavariadelphaceae2 ay ago

Haşmetli Topuzmantarı (Clavariadelphus pistillaris)

Mantar Türleri2 ay ago

Göl Süngermantarı (Suillus lakei)

Anthracobia2 ay ago

Zennezili Mantarı (Anthracobia melaloma)

Mantar Türleri2 ay ago

Gavur Süngermantarı (Suillus bellinii)

Agaricaceae2 ay ago

Ağulu Kum Pullusu (Lepiota brunneolilacea)

Amanita2 ay ago

Zarlıçanak Mantarı (Amanita submembranacea)

Hydnaceae2 ay ago

Royal Sığır Dili Mantarı (Hydnum reginae)

Mantar Türleri2 ay ago

Parlak Kirmit Mantarı (Russula graveolens)

Bolbitiaceae2 ay ago

Dönşapka Mantarı (Panaeolina foenisecii) 

Mantar Türleri3 ay ago

Ecel Kirmiti (Russula subnigricans)

Agaricaceae3 ay ago

Deli Pullu Mantar (Lepiota subincarnata)

Mantar Türleri3 ay ago

Alagöz Kirmiti (Russula integra)

Gerronema3 ay ago

Takah Mantarı (Gerronema nemorale)

Mantar Türleri3 ay ago

Pullukarakız (Tricholoma atrosquamosum)

Mantar Türleri3 ay ago

Başlı Kukulcuk Mantarı (Mycena leptocephala)

Leucocoprinus3 ay ago

Sarı Şalvarlı Mantar (Leucocoprinus birnbaumii)

Lactarius3 ay ago

Melez Sütlüce Mantarı (Lactarius chelidonium)

Mantar Türleri3 ay ago

Vellinga Çıtkırdısı (Pluteus vellingae)

Agaricaceae3 ay ago

Şiş Poslak Mantarı (Lycoperdon umbrinum)

Agaricaceae3 ay ago

Chlorophyllum hortense – Sapıkızaran Şemsiye Mantarı

Mantar Türleri3 ay ago

Russula mustelina – Russet Kirmit

Mantar Türleri3 ay ago

Defne Mantarı (Pluteus lauracearum)

Lactarius3 ay ago

Acısütlüce Mantarı (Lactarius acris)