Kırkkafa Mantarı (Hypsizygus ulmarius)

Hypsizygus ulmarius – Kırkkafa Mantarı – Elm
Oyster Muahroom

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Lyophyllaceae

Cins: Hypsizygus

Tür: Hypsizygus ulmarius

Hypsizygus ulmarius, genellikle Elm oyster mushroom yani Karaağaç istridyesi, nadiren de olsa “the elm leech ve elm Pleurotus” gibi ingilizce isimlerle bilinen yenilebilir bir mantar türüdür. Türkiye’de bu eneteresan mantara verilmiş isim ise “Kırkkafa” mantarıdır. Cins adı olan Hypsizygus, “yüksek”’ anlamına gelen Hypsi ve “boyunduruk” anlamına gelen -zygus’tan gelir;  mantar gövdelerinin genellikle büyük ağaçların gövdelerinin yukarı kısımlarında yetiştiği gerçeğini yansıtır. Spesifik sıfat “ulmarius”ise habitatı olan “karaağaçları” ifade eder.

Bu güzel ve enteresan mantar, bilimsel literatürde ilk kez 1791 yılında, ona Agaricus ulmarius bilimsel adını veren öncü Fransız mikolog Jean Baptiste Francois Pierre Bulliard tarafından tanımlanmıştır. Şu anda kabul gören ve geçerli olan bilimsel ismi Hypsizygus ulmarius ise, 1984 tarihinde Kanadalı mikolog Scott Redhead tarafından yayımlanmış bilimsel bir yayından gelmektedir. 

Sinonimleri arasında Agaricus ulmarius, Pleurotus ulmarius, Tricholoma ulmarium and Lyophyllum ulmarium  bulunmaktadır.

Şapka: 5 – 15 (istisnai olarak 30cm’e kadar) cm çapında olan şapka, dışbükey, olgunlaşma ile düze yakın genişler. Şapkanın kıvrılmış kenarları göze çarpar, beyaz veya beyazımsı renklerde olan şapkası pürüzsüz ve kurudur.

 

Lameller: Adnate veya biraz decurrent olan lamelleri geniş, sık ve beyazdır.

Gövde-Sap: 5 – 13 cm uzunluğunda ve 2 ila 3 cm çapında olan sap,  beyaz veya beyaza yakın renklerde, pürüzsüz veya ince fibriloz olup, sap üzerinde yüzük ve volva bulunmaz.

Koku: Koku ve tat ayırt edici olmamakla birlikte, hafif unsu bir kokusu olduğu bildirilmiştir.

Spor Baskısı: Spor baskısı rengi beyazdan soluk krem rengine olabilir. Sporlar, büyük ölçüde subblobose, pürüzsüz, 3,5-6,5 x 3-5µm boyutlarında ve amiloid’dir. 

Habitat: Kırkkafa Mantarı, genellikle karaağaçların (Ulmus spp.) ve bazen de diğer geniş yapraklı, yaprak döken ağaçların gövdelerinde ve büyük dallarında büyürler. Genellikle mantar gövdeleri, gövde tabanları tek bir dal izinden çıkan kompakt kümeler oluşturur ve bu nedenle gövdeler neredeyse her zaman düz olmaktan çok bükülür. H. ulmarius, canlı ağaçlarda bulunmasına rağmen, ev sahiplerinin canlı veya ölü dokusu ile beslenip beslenmediği ile ilgili net bir veri olmadığı için hem saprotrof (saprofit-çürükçül) hem de parazit olarak kabul edilirler.

Mevsim: Yaz – Sonbahar – Kış (Ağustos’tan Aralık sonuna kadar).

Yenilebilirlik ve Toksisite: Bazı kaynaklarda yenilebilir bir mantar olarak bildirilmesine rağmen, Karaağaç İstiridyelerinin ender bulunan bir İstiridye tür- olması ve genellikle ağaçların yüksek yerlerinde (kolay erişilemeyecek yerlerde) yetişmeleri gerçeği, onları yemek için yabani mantar toplayanların pek ilgisini çekmez.

Ek bilgiler: Genellikle Pleurotus cinsindeki istiridye mantarları ile karıştırılır, ancak lamelleri ya decurrent ya da derin decurrent olmadığı için kolayca ayırt edilebilirler.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.