Imleria badia – Meyboleti
Taksonomi – Sınıflandırma
Alem: Mantarlar – Fungi
Bölüm : Basidiomycota
Sınıf: Agaricomycetes
Takım: Boletales
Aile: Boletaceae
Cins: Imleria
Tür: Imleria badia
Meyboleti (Imleria badia), Boletus castaneus ß badius Fr. (1818), Boletus castaneus var. badius (Fr.) Fr. (1828), Boletus badius (Fr.) Fr. (1832), Rostkovites badia (Fr.) P.Karst. (1881), Viscipellis badia (Fr.) Quél. (1886), Ixocomus badius (Fr.) Quél. (1888), Suillus badius (Fr.) Kuntze (1898), Xerocomus badius (Fr.) E.-J. Gilbert (1931) sinonim isimleri ile de bilinen Boletaceae ailesinden bir mantardır. Dünyada yaygın olarak bilinen İngilizce ismi ise “Bay bolete “ dir.
Şapka: 15 cm. çapa kadar büyüyebilen, düzleşmeden önce (genç örneklerde) neredeyse küresel olan şapkası, defne veya kestane renklidir. Büyük, pürüzsüz, koyu kahverengi veya kestane rengi başlığıyla Imleria badia’yı tanımak zor değildir. Genç örneklerde şapka biraz aşağıdadır. Meyboleti- Bay Bolete şapkası, kesildiğinde, berelendiğinde veya kırıldığında hafif maviye dönen sert, soluk bir ete sahiptir.
Gözenekler: Şapkanın alt tarafında lamellerin yerinde, kesildiğinde, berelendiğinde veya kırıldığında mat maviye dönüşen küçük sarımsı (soluk sarı) gözenekleri vardır. Meyboleti mantarı tüpleri mm. başına 1 ila 2 aralıklıdır.
Gövde-Sap: Tipik olarak 2 ila 3 cm. çapında, olan Bay Bolete Mantarı gövdelerinin yüksekliği 5 ila 15 cm. arasındadır. Sapın içindeki et beyaz veya soluk limon olup, kesildiğinde hafif maviye döner. Sap kısmı, pürüzsüz ve silindirik olup , şapka ile aynı renklidir, ancak daha soluktur. Imleria badia’nın kahverengi çizgisi veya gövdesi, ona çizgili bir görünüm veren ince pamuklu ipliklerle kaplıdır. Halka yoktur ve gövdenin çapı aşağı yukarı eşittir, ancak çoğu zaman hafif kavislidir, özellikle tabana yakındır.
Koku: Ayırt edici bir kokusu ve tadı yoktur.
Spor Baskısı: Spor baskısı zeytin veya zeytin-kahverengisidir. Düzgün sporlar biraz dikdörtgen ila hafif ventrikozdur (ortada yağlı) ve 10–14 x 4–5 µm boyutlarındadır. Basidia (spor taşıyan hücreler) dört sporludur ve 25–35 X 8–10 µm boyutlarındadır. Pleurocystidia (yani tüplerin yüzlerinde bulunan kistidia), 50-60 x 10-14 µm boyutlarında, fuse-şekilli ve ventrikozdur.
Habitat: Avrupa ve Kuzey Amerika’da bulunan, iğne yapraklı veya karışık ağaçlarda yerde veya çürüyen ağaç kütüklerinde bazen hatrı sayılır miktarlarda yetişen yenilebilir, gözenekli bir mantardır. Ektomikorizal bir mantar olup, genellikle karışık ormanlarda bulunan Bay Bolete -Meyboleti Mantarı, özellikle çam ve diğer kozalaklı ağaçların altında yaygındır, ancak Kayın ve diğer birçok yaprak döken geniş yapraklı ağaçların altında da görülebilir.
Mevsim: Yaz sonundan Sonbahar bitimine kadar görülebilir.
Yenilebilirlik ve Toksisite: İyi yenilebilir bir mantar olarak bilinen ve aranan mantar bir mantardır. Çok lifli olan sap kısmı atılabilir. Büyük bir Bay Bolete Mantarı ile iki kişilik muhteşem bir yemek yapılabilir, çünkü bu mantarlar genellikle epey büyük ve tıknazdır. Ceps, Porcini, King Bolete veya Penny Bun Bolete (Boletus edulis için bilinen tüm yaygın isimler) çağrısı yapan herhangi bir tarifte (Çörek Mantarı yemek tarifleri), Meyboleti Mantarını kullanmak herzaman mümkündür.
Boletus badius bazı kişilerde alerjik reaksiyona neden olabilir. Lezzeti, daha iyi bilinen akrabası Çörek mantarı (Boletus edulis) kadar olmasa da iyidir. Taze olarak tüketmek için daha genç örneklerin toplanması tavsiye edilir. Olgun ve yaşlı olanları kesip kurutmak daha uygundur. Gözeneklerin suyu emme eğiliminin yüksek olması nedeniyle, kullanmadan önce yıkamaktan ziyade silinmesi önerilir. Çoğu çöreklerin aksine, Imleria badia çiğ olarak da yenebilir (ancak sadece genç mantarlar kullanılmalıdır). Aksi takdirde tereyağında kızartılabileceği gibi et veya balık tariflerinde de kullanılabilir. Mantarlar ayrıca dondurulabilir, kurutulabilir veya elma sirkesi, şarap veya sızma zeytinyağında salamura edilebilir ve daha sonra soslarda veya çorbalarda kullanılabilir. Bay Boletes, önce ince dikey dilimler halinde kesilirse, saklama için çok kolay kuruduğu söylenir, alternatif olarak dilimlenerek veya parçalar halinde doğranıp pişirilerek, daha sonra kullanılmak üzere dondurulabileceği de bildirilmiştir.
Ek bilgiler: Hakiki Çörek Mantarı-Boletus edulis (Cep veya Penny Bun Bolete) bazen koyu kahverengi bir şapkaya sahiptir, ancak soluk gövdesindeki ağsı ağ deseni, onu Bay Bolete – Imleria badia’dan ayırmaya yardımcı olur. Benzer renklere sahip olması sebebiyle Boletus projectellus ile karıştırılabilir, ancak ikinci tür genellikle daha sağlamdır ve ağsı bir sapa sahiptir. Ek olarak Boletus projectellus, Boletaceae’deki en büyük sporlara sahip bolet türüdür ve çapı yaklaşık 30 µm’dur. Bir başka benzerlik de Austroboletus gracilis’tir, ancak bu türün renk değiştirme, berelenince maviye dönme reaksiyonu yoktur ve gözenek yüzeyi başlangıçta pembemsi hale gelmeden önce beyazdır. Boletus subtomentosus ile karıştırılır, lakin bu Bolet türünün mantar gövdeleri daha dar uçlara, daha soluk kahverengi, kuru şapkaya ve berelendiğinde mavi leke bırakmayan daha geniş gözeneklere sahiptir. Kuzeybatı Amerika’da Imleria badia’nın yerini, hem yerde hem de çürümüş ağaçta yetişen benzer Boletıs zelleri almıştır. Avrupa türü Xerocomus bubalinus, Imleria badia ile karıştırılabilir, ancak pembemsi-kırmızı ile yıkanmış daha soluk sarı-kahverengi bir şapkaya sahiptir ve ıslakken yapışkan değildir.
Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımızagöz atmak için tıklayınız.
GALERİ
Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.