Terskümbet Mantarı (Inocybe mixtilis)

Inocybe mixtilis – Terskümbet

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Inocybaceae

Cins: Inocybe

Tür: Inocybe mixtilis

Inocybe mixtilis, Türkçe isimleri ve Türkiye’deki resmi kayıtlı lokasyonları referans aldığımız TML (Aralık 2020) adlı kitabımızdaki ismi ile “Terskümbet Mantarı” Inocybe cinsine ait zehirli bir mantar türüdür.

Mantar ilk olarak 1885 yılında Britzelmayr tarafından Agaricus mixtilis olarak tanımlanmış, 2 yıl sonra 1887 yılında Inocybe cinsine yerleştirilmiş ve şu anki geçerli ismi Inocybe mixtilis olarak anılmaya başlanmıştır. Sinonimleri arasında Inocybe mixtilis var. aurata bulunur. I. mixtilis, nodülöz ila köşeli basidiosporları, bir kortinadan yoksun ve kurutulduğunda kararmayan az çok soğanlı bir marjinal uçları ile karakterize edilir.

Şapka: 1 – 4 cm (max 4.5) çapındadır ve ipeksi bir dokuya sahip olup beyaz veya krem ​​rengindedir. Daha sonra koyu sarı veya bal sarısı bir şapkası olur. Şapka kenarları genellikle yarılmamış veya yırtık değildir. Şapka başlangıçta koniktir (paraboloid veya Çan şeklinde), sonra yarım küre şeklinde ve en sonunda belirgin bir umbo (şapka merkezindeki meme benzeri çıkıntı) ile daha geniş dışbükey veya düz olur. Sınır marjları yaşla bölünebilir.

Lameller: Sık lamelleri gelişmekte olan sporlarla birlikte kahverengimsi bir renge dönüşmeden önce krem renginde veya açık gridir. Lameller genç evrede, erkenden adnekslenir, dar, yapışık ve çentiklidir.

Gövde-Sap: Sap (Gövde), 1 – 6 cm yüksekliğinde ve 2.5 – 5 mm kalınlığındadır ve Sap üzerinde yüzüğü (halkası) yoktur. Tabanda küçük bir ampul vardır ve genellikle düz büyümez.

Eti beyaz veya krem ​​rengidir, kesildiğinde veya ezildiğinde renk değiştirmez.

Koku: Koku ve tat ayırt edici olmamakla birlikte kokusunun hafif asidik veya spermatik ve tadının buruk veekşi olduğu yönünde bilgiler mevcuttur.

Spor Baskısı: Spor baskısı kahverengidir. Sporlar 7.5-9.5 x 5.5-6.5 µm boyutlarında olup, yaklaşık 8 çıkıntılı, topuz ve apikulus ile nodulozdur (badem görünümlü ve pürüzsüz). Pleurocytidia yaygın, 40-58 x 14-19 µm, fusiform ila subfusiformdur, duvarlar soluk sarı ve kalın duvarlıdır.

Habitat: Bu zehirli mantarın, 2020 yılı verilerine göre Türkiye’de sadece Batı Karadeniz Bölgesinde resmi kaydı bulunmaktadır. I. mixtilis – Terskümbet Mantarının geniş bir ekolojik aralığı vardır, ancak epitipin görüldüğü ormanlardaki bataklık ve benzeri sulak alanlarda oldukça sık rastlanılan bir türdür. Bazen, kumlu veya çakıllı asitli toprakları belirgin bir şekilde tercih ettiği bilinir. Genellikle parklar , yol kenarları, bahçeler ve mezarlıklar gibi nitrifiye edilmiş yerlerde bulunabilir. Özellikle Çam ( Pinus mugo, P. pinea ve P. sylvestris gibi) ağaçları ile ve diğer kozalaklı ağaçalar ile ilişkilidir. Aynı zamanda Meşe (Quercus sp) gibi gemiş yapraklı yaprak döken ağaçlar ile de ilişkilidir. Dünyada yaygın bulunan bu mantara Avrupa’da (özellikle Güney Avrupa’da) sıkça rastlanılır.

Mevsim: Sezonu Nisan ayında başlar ve Kasım ayı sonuna kadar sürer.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Inocybe mixtilis toksik yani zehirli bir mantardır, tüketilmesi halinde çok ciddi bir dizi semptoma neden olabilir. Bazı kaynaklarda ölümcül zehirli olarak rapor edilmiştir. Bu mantardan kesinlikle uzak durmanızı öneririz.

Ek bilgiler: Aynı cinse mensup türler ile karıştırılması olasılığı her zaman vardır. Örneğin Inocybe occulta ve Inocybe ceskae ile karıştırılabilir. Inocybe napipes, marjinal bir soğana ve yumrulu sporlara sahip olma bakımından benzerdir ancak kuru koyu kahverengi ila kestane rengi bir şapkası, şalgam biçimli bir soğanı ve açıkça budama olmayan bir gövdesi vardır. Inocybe glabrodisca, marjinal bir ampule ve nodülöz sporlara sahip olmakla benzerdir ancak kırmızımsı kahverengi ila koyu kahverengi kuru bir şapkası vardır. Inocybe grammata ayrıca marjinal ampullü bir sap yani gövdeye sahiptir, ancak sporları daha az belirgin şekilde nodüloza sahiptir ve merkezde beyazımsı ve kenara doğru açık grimsi kahverengi veya pembemsi kahverengi olan iki renkli bir şapkası vardır. Inocybe xanthomelas, marjinal bir ampul ve noduloz sporları olan pruinose bir gövdeye sahiptir, ancak gövde soluk sarıdır ve yaşlandıkça ve özellikle kurudukça koyu gri veya siyaha döner ve kokusu yağlı turp benzeridir. Inocybe praetervisa, marjinal ampul ve biraz daha büyük nodüloz sporları olan bir gövdeye sahiptir (9-12(13) x 5-7(9) um): 2-6 cm çapında soluk sarımsı kahverengi bir şapkası vardır, nemliyken yağlı bir his verir ve güçlü bir şekilde çatlama eğilimi gösterir, sık lameller ve üstte kaşıntılı ve kel veya hafif fibriloz olan beyazımsı ila saman sarısı bir gövdesi vardır..

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.