Kıllı Kırçıllı Mantarı (Inonotus hispidus)

Inonotus hispidus

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Basidiomycetes

Alt Sınıf: Incertae sedis

Takım: Hymenochaetales

Aile: Hymenochaetaceae

Cins: Inonotus

Tür: Inonotus hispidus

Inonotus hispidus, yaygın olarak “tüylü braket” (Shaggy Bracket) olarak bilinen yenilmeyen patojen bir mantardır. Türkiye Mantarları Listesindeki ismi Kıllı Kırçıllı’dır. Bu mantar Doğu Asya’da kanser, diyabet ve diğer mide rahatsızlıkları gibi birçok hastalık için popüler bir çare olarak kullanılmıştır. Modern farmakolojide ise, bu tüylü braket Mantarı kan şekeri düzeylerini düşürmeye, anti-tümör tepkileri göstermeye ve genel sağlığı iyileştirmeye yönelik araştırmalara konu olmuştur.

1785 yılında Fransız mikolog Jean Baptiste Francois Pierre Bulliard (1742 – 1793) bu türü tanımlamış ve ona Boletus hispidus adını vermiştir. Bu polipora şu anki bilimsel adı 1879’da Finli mikolog Petter Adolf Karsten (1834-1917) tarafından verilmiştir.

Sinonim ( eşanlamlı) isimleri: Boletus hirsutus, Boletus spongiosus, Boletus velutinus, Boletus villosus, Hemidiscia hispida, Inodermus hispidus, Inonotus hirsutus, Phaeolus endocrocinus, Phaeoporus hispidus, Polyporus endocrocinus, Polyporus hispidus, Polystictus hispidus, Xanthochrous hispidus.

Şapka: Bu devasa braketin tüylü olan şapka üst yüzeyi, onu Biftek Mantarından kolayca ayırır. Başlangıçta yuvarlak, turuncu ve tüylü, daha çok ezilmiş bir şeftali gibi, ancak yaşla birlikte daha büyük ve ince (ve koyu) hale gelerek küt kenarlı bir plaka gibi şekillenir. İç eti soluk kahverengidir.  Olgunlukta şapka çok büyük olabilir.

Gözenekler: Lamellerin yerini gözenekler almıştır. Sporları bu şapka alt tarafındaki gözeneklerden salınır. Gözenek yüzeyi başlangıçta krem ​​rengindedir, ancak zamanla koyulaşır ve daha sonra zamanla kahverengileşir.  Gençken, bazen renksiz ila kırmızımsı sıvı damlaları üretirler. Çok eski örnekler çürümeye başladığında siyaha döner.

Gövde-Sap: Gövde ve sap yoktur veya yok denecek kadar kısa ve küçük bir bağlantı kısmı mevcuttur. Mantar doğrudan ağacın yanından büyür demek daha doğru olur.

Koku: Ayırt edici değildir.

Spor Baskısı: Sporları geniş, elipsoidal, pürüzsüz ve inamiloid’dir. Sporlar 7-10 × 6-8µm boyutlarında olup, spor baskısı rengi beyazdır.

Habitat: Inonotus hispidus oldukça nadir bulunan bir mantardır, esas olarak saprobiktir ve ölü veya ölmekte olan geniş yapraklı ağaçlarda, özellikle dişbudak ve elmada ve ayrıca bazen kavak, kayın, meşe ve çınarda görülür.

Anakara Avrupa’da, orta ve güney ülkelerde çok yaygındır, ancak daha soğuk kuzeyde daha az yaygındır. Asya ve Kuzey Amerika’nın çoğu da dahil olmak üzere dünyanın birçok yerinde bulunur.  ABD’de bazen genel isim “Inonotus Canker’ adıyla anılır.

Mevsim: Bu yıllık braket mantarı, yazın ortasından yaz sonuna kadar ortaya çıkar ve mantar gövdeleri büyür, genişler, kararır ve kararmadan önce daha ince yuvarlak bir kenar geliştirir. Çürüme tamamlandıktan sonra, genellikle sonbaharın sonlarında bulunduğu ağaçlar düşerler.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Tüylü braket mantarı yenilebilir olarak kabul edilmez, ancak Asya’da ve Avrupa’nın bazı bölgelerinde geleneksel bir halk ilacıdır ve ayrıca yün boyamak için de kullanılır.

Ek bilgiler:  Shaggy Bracket mantarının cins adı olan Inonotus, lifli anlamına gelen ino ve kulak anlamına gelen ot ön ekinden gelir. Hispidus’özel adı ise Latince’den gelir ve sert kıllı, tüylü veya dikenli anlamına gelir.

Benzer türler mevcuttur. En yakın benzeri Biftek mantarı (Fistulina hepatica) olabilir, ancak kesildiğinde kırmızı meyve suyu sızar ve genellikle daha yumuşaktır.  Meşe seven inonotus (Inonotus dryophilus) renk ve şekil olarak benzerdir ancak o kadar bulanık değildir.  Bahar tavuğu veya beyaz tavuk (Laetiporus persicinus) bazen oldukça benzerdir ve tüylüdür, ancak daha yumuşak, daha pembedir ve genellikle kısa saplıdır. En azından belli belirsiz tüylü brakete benzeyen, ancak dikkatli bir toplayıcı tarafından oldukça kolay ayırt edilebilen başka benzer türde mantarlar da vardır.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.