Soluk Şekerşapkası (Lactarius fragilis)

Lactarius fragilis

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Russulales

Aile: Russulaceae

Cins: Lactarius

Tür: Lactarius fragilis

Lactarius fragilis -Soluk Şekerşapkası Mantarı şekerli kokusu ve benzer fizyolojik özellikleri nedeniyle Lactarius rubidis ve Lactarius ile birlikte, 3 şekerşapkası mantar Candy Cap Mushrooms olarak adlandırılmıştır. Bu küçük orman sakini, kırmızımsı tarçın rengi, dalgalı başlığı, ayırt edici kokusu ve hafif süt beyazı lateksi göz aradı edilirse birçok küçük kahverengi mantar ile karıştırılabilir. Kök, olgun örneklerde içi boş olma eğilimindedir. Pişirildiğinde veya kurutulduğunda, esmer şeker ve akçaağaç şurubunun keskin kokusunu şiddetle yayarlar. Küçük, önemsiz küçük bir mantar gibi görünse de, bulunduğu her yerde çok sayıda büyümeye meyillidir, bu nedenle bir yemek için kolayca yeterli miktarda toplanabilir.  

Şapka: Lactarius fragilis, diğer Candy Cap Mushrooms – Şekerşapkası mantarlarına göre daha açık bir renktedir. Bu sebepten Mantarlı Yaşam olarak, bu Şekerşapkasını diğerlerinden ayırt edebilmek için “Soluk Şekerşapkası” olarak adlandırdık. Şapkasındaki umbo merkezde ve gayet küçüktür. Şapka genelde 5cm çaptan küçüktür.

Tarçın, yanık turuncu veya kırmızımsı kahverengi bir renkte olan şapkası diğer Şeker şapkalarına nazaran daha açık kırmızı veya açık kahverengidir. Fakat renk merkeze doğru daha koyu olabilir.  Et kırıldığında, sulu bir sıvı sızar – lateks ince süt gibidir, lateks asla renk değiştirmez. Kenar boşlukları dalgalı ve incedir. Şapka genç örneklerde dışbükeydir sonraları düzleşir. Şapka merkezi bir girinti ile inişli çıkışlı ve buruşuk olabilir. Asla parlak değildir, ancak taze olduğunda dokusu kuru veya nemlidir.

Lameller: Lameller diğer Şekerşapkası mantarlarına nazaran daha açık kırmızımsı veya daha açık kahverengimsidir. Decurrent yani sapa kadar inen lameller, çok sık değildirler.

Gövde-Sap: Sap ince ve pürüzsüz fakat tabanda tüylüdür. kırılgan bir yapıdadır, bu özelliği sebebi Şekerşapkası mantarlarının elle toplanması ve sap kısmından kırılması önerilir. Bu da diğer benzer zehirli türler ile karıştırılmaması yardımcı bir ayıraçtır. Sapın içi katı veya içi boş olabilir. Genelde olgun örneklerde içi boş olur.

Koku:  Güçlü, uzun ömürlü, Eşsiz tatlı bir kokusu ile ayırt edilirler. Akçaağaç kokusunun tazeyken dahi çok güçlü olduğu söylenir. Koku ve tat, pişirildiğinde veya kurutulduğunda kendini daha da belli eder. Çok tatlı, akçaağaç şurubu benzeri bir tadı olduğu bildirilmiştir.

Spor Baskısı: Sporlar, alt küreselden küresele ve 6,0–7,5 × 6,0–7,5 µm boyutlarındadır. Spor baskısı rengi beyazdan soluk sarıya olabilmektedir.

Habitat: Hem kozalaklı-iğne yapraklı ağaçların (Köknar vb) olduğu, hem de geniş yapraklı-sert ağaçların (Meşe vb) olduğu ormanlarda bulunurlar. Avrupa, Asya ve Amerika’da yaygın olarak dağılmıştır.

Mevsim: Kış mevsiminde, Kış ortasından Kış sonuna kadar bulmak mümkündür.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Yenilebilir bir mantardır lakin çiğ olarak tüketilmesi tavsiye edilmez. Yenilebilir bir mantar olmasına karşın daha çok kurutulmuş halinin aromatik özellikleri aşçıları cezbeder. Bu tür de diğer Şekerşapkası mantarları gibi, yüksek aromatik nitelikleri nedeniyle değerlidir. Tam bir yemeğin bir bileşeni olarak değil de, bir tatlandırıcı olarak mutfaklarımızda kullanılırlar.

Ek bilgiler: Galerina cinsine ait mantarlar da küçük kahverengi mantarlardır ve Candy Cap Mushrooms yani Şekerşapkası mantarlar ile asla karıştırılmamalıdır, çünkü Galerina marginata ölümcüldür, Şekerşapkası Mantarının beyaz veya uçuk sarı spor baskısına kıyasla paslı kahverengi bir spor baskısına sahiptir. Şekerşapkası, diğer küçük kahverengi mantar türlerinden, esnek olmaktan ziyade kırılgan ve kopan uçları ile tanımlanabilir. Bu nedenle Şekerşapkası mantarlarının elle toplanması ve sap kısmından kırılması önerilir. Kırılganlığa, Lactarius’a özgü sfaerokist adı verilen hücreler neden olur. Bir başka tanımlayıcı özellik, Candy Cap Mushrooms tarafından üretilen ve oksitlendiğinde bile beyaz kalan sütlü latekstir.

Lactarius xanthogalactus genellikle bir Şeker şapkası olarak yanlış tanımlanır, bu sahte şeker şapkası Batı ABD’de bulunur. Lactarius xanthogalactus’un şapkası, hala turuncu olmasına rağmen, Şekerşapkası mantarlardan daha gridir. Ayrıca, beyaz kalan Şekerşapkasının aksine, laktozu hızla sararır. Lactarius xanthogalactus zehirlidir, bu nedenle doğru tanımlama gereklidir;  Karışıklık, Şekerşapkası yakınında büyüdüğü için ortaya çıkar. Lactarius helvus ve Lactarius aquiflus çok aromatiktir, Lactarius helvus çemen kokar, ancak, hafif derecede toksik olabildikleri için bunlardan kaçınılmalıdır.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.