Lactifluus pergamenus – Sütübozuk Mantarı
Taksonomi – Sınıflandırma
Alem: Mantarlar – Fungi
Bölüm: Basidiomycota
Sınıf: Agaricomycetes
Takım: Agaricales
Aile: Russulaceae
Cins: Lactifluus
Tür: Lactifluus pergamenus
Lactifluus pergamenus, Lactarius pergamenus yaygın ismi ile de bilinen sütlü bi mantar türüdür. Tür ilk olarak 1809 yılında Olof Peter Swartz tarafından tanımlanmış ve mantara Agaricus pergamenus adı verilmiştir. 1838 yılında Elias Fries tarafından önce Lactarius cinsine aktarılmış daha sonra da Lactifluus cinsine yerleştirlmiştir.
Sinonimleri arasında; Agaricus pergamenus(1809), Lactarius pergamenus (1838),
Galorrheus pergamenus (1871), Lactarius piperatus var. pergamenus (1922), Lactarius piperatus f. pergamenus (1938) bulunur.
Şapka: 5-12 cm çapında olan şapkası, gençken düzdür, daha sonra genişler ve yayılır. Şapka yüzeyi kuru ve mattır. Şapka rengi beyaz, beyazımsı, soluk bej veya krem renginde olabilmektedir. Çoğu zaman yer yer kirli sarı veya sarımsı kahverengi olabilir. Mantar yaşlandığında, berelendiğinde veya dokunulduğunda da kahverengiye döner.
Lameller: Lameller oldukça dar, sık ve yoğundur. Eşit boyutlarda olmayan lameller, omurga boyunca hafifçe alçalır ve bazen çatalanır. Berelenen bölgelerde soluk ve kremsi sarı renktedirler.
Mantarın dokusu (eti) beyaz renkli olup, oldukça elastiki, kalın, sert, kırılgandır.
Gövde-Sap: Sap ortalama 2.5-9 cm boyunda ve 1.5-2.5 cm kalınlığındadır. Sap şekli çoğunlukla silindirik olup, bazen tabanda daralmış bir görüntü verir. İçi dolu, sert, pürüzsüz, benekli, genellikle şapkasına göre eksantrik olarak yerleştirilmiş olan sap, beyaz veya beyazımsı renklerdedir.
Koku: Ayırt edici değildir. Tadı ise oldukça acı ve baharatlıdır.
Spor Baskısı: Spor baskısı rengi beyazımsıdır. Sporlar yuvarlak-dikdörtgen şekilli olup kavisli değildir. Sporlar üzerindeki siğiller çok küçük, neredeyse noktalı ve sadece kısmen kısa çizgilerle birbirine bağlıdır. Sporlar 8-9.5 x 5.5-7 µm boyutlarındadır.
Habitat: Genellikle iğne yapraklı ormanlarda, çoğunlukla kayın, meşe veya gürgen ağaçları altında dağınık gruplar halinde bulunurlar. Türkiye’de Doğu Karadeniz Bölümünde resmi kaydı yapılmıştır.
Mevsim: Yaz ve sonbaharda büyürler, aynı zamanda sadece diğer birkaç mantar türünün var olduğu kurak aylarda da görülürler.
Yenilebilirlik ve Toksisite: L.pergamenus – Sütübozuk mantarları keskin tatları nedeniyle genellikle “yenilmez” olarak tanımlanır, ancak insanlar için toksik değildirler ve şekilde hazırlıktan sonra tüketilebilirler. Lactifluus piperatus – Biberli mantar gibi bu tür de acıdır. Ön pişirme yöntemi kullanılarak (kaynatılıp, suyu süzülür) acısı alınabilir. En iyi şekilde kurutulur ve öğütülür. Diğer mantarlarla karıştırarak pişirip tüketmek de iyidir. Her ne kadar bilimsel olarak kanıtlanmamış olsa da, mesanedeki taşları erittiği düşünüldüğünden şifalı mantar olarak da kullanıldığı da söylenmektedir.
Ek bilgiler: Aynı cinsten olan yakın akrabaları Biberli Mantar – Lactifluus piperatus ve Lactifluus glaucescens ile çok benzerdir. L.piperatus kahverengiye boyanır ve şapkasının çapından daha uzun bir sapa ve düz lamellere sahiptir. Türümüz L.pergamenus ise boy olarak daha küçük ve görünüş olarak daha incedir.
Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.
GALERİ
Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.
