Leccinum scabrum – Pullu örgübacak mantarı
Taksonomi – Sınıflandırma
Alem: Mantarlar- Fungi
Bölüm : Basidiomycota
Sınıf: Agaricomycetes
Takım: Boletales
Aile: Boletaceae
Cins: Leccinum
Tür: Leccinum scabrum
Kaba saplı bolet (rough-stemmed bolete) , kabuk saplı (scaber stalk) ve kahverengi huş boleti (brown birch bolete) olarak bilinen Leccinum scabrum, Boletaceae ailesinden zehirsiz bir mantardır.
Leccinum scabrum çok yaygın bir mantardır, ancak tanımlanması oldukça zordur. Çeşitli Leccinum türleri ile karıştırılması çok olağandır. Ancak, zehirli Bolet türleri (Boletus sp) ile karıştırılması pek olası değildir.
İlk olarak 1783 yılında Fransız doğa bilimci Jean Baptiste Francois Bulliard tarafından Boletus scaber bilimsel adı ile tanımlandı. Şu anda kabul edilen bilimsel adı Leccinum scabrum, İngiliz mikolog Samuel Frederick Gray tarafından 1821’de verildi.
Eş anlamlıları Boletus scaber , Krombholziella scabra, Leccinum roseofractum Watling, Boletus avellaneus, Leccinum umbrinoides, Leccinum molle, Leccinum oxydabile ve Leccinum pulchrum’dur.
Genel ismi olan Leccinum, mantar anlamına gelen eski bir İtalyanca kelimeden gelmektedir. Sıfat olan scabrum ise, bu türün saplarının pürüzlü yüzeyine atıfta bulunan, kabuksuz anlamına gelir.
Şapka: Gençlikte içbükeyden yaşla birlikte geniş dışbükeye dönüşür. Beyaz veya devetüyü pembeden, sarı-kahverengiye ayrıca kahverengi-siyaha kadar her renkte can sıkıcı bir şekilde değişir.
Brown birch bolete’in şapkası genellikle şekilsizdir ve kenar boşluğu dalgalıdır. Yüzey başlangıçta ince tomentozdur (kadife gibi), ancak genellikle yaşla birlikte daha pürüzsüz hale gelir. Tamamen olgunlaştığında çapı 5 ila 15 cm arasındadır.
Tüpler ve Gözenekler: Küçük, dairesel tüpler gövdeye geniş bir şekilde bağlanmıştır.1 ila 2 cm uzunluğunda, kirli beyazdır. Bazen kahverengimsi lekeli gözenekler ile sonlanırlar. Gözenekler çürüdüğünde hızla renk değiştirmez, ancak biraz kahverengiye dönüşür. Kesildiğinde veya yaralandığında renk aynı kalır.
Gövde-Sap: Stipe (Sap) 8 ila 14 cm uzunluğunda, 2 ila 4 cm kalınlığında, gençlikte klavat, olgunlukta eşit olarak subklavat hale gelir. Katı, düz, tepe çıkıntının yüzeyi soluk ila krem rengidir. Aşağıda uzunlamasına yivli, bazen kaba bir retikulum oluşturan, siyah pullarla süslenmiştir. Peçe bulunmaz.
Koku: Kokusu hafif ve tadı hoştur, ancak ayırt edici bir özellik değildir.
Spor Baskısı: Sporlar 14-18 x 5-6 µm, subfüzoid ila dar elipsoid, pürüzsüz, çeşitli boyutlarda vakuolar kapanımlarla ince cidarlıdır. Spor baskısı mat kahverengidir (zeytinsi).
Habitat-Mevsim: Süs huş ağacı ( Betula spp.) ile mikorizal olup, sonbahar yağmurlarından kısa bir süre sonra, sulanan bölgelerde ise yaz sonunda mantar verir.
Yenebilirlik-Toksisite: Pullu örgübacak mantarı genellikle iyi yenilebilir bir mantar türü olarak kabul edilir. Eğer elinizde Boletus edulis yoksa tercih edilebilir :). Birçok Leccinum kuruduktan sonra daha iyidir.
Ek bilgiler: Benzer türleri; Huş ağaçlarının altında da bulunan Leccinum cyaneobasileucum, tabanına yakın yerlerinde maviye dönen ete sahiptir.
Leccinum versipelle daha turuncu şapkaya sahiptir ve tabanında mavi-yeşil çürükler vardır.
KİMYASAL TESTLER:
- NH4OH (Amonyak): Reaksiyon yoktur.
- KOH: Şapka derisi ve eti kırmızımsı kahverengiye döner.
- FeSO4 (Demir Tuzları): Şapka derisi ve eti, genellikle mavimsi veya yeşilimsi tonlarla barut grisine döner.
Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.
GALERİ
Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Güzel fotoları için Adnan Mat kardeşimize ve Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.
Bir yanıt yazın