Şiş Poslak Mantarı (Lycoperdon umbrinum)

Lycoperdon umbrinum – Şiş Poslak Mantarı

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Agaricaceae

Cins: Lycoperdon

Tür: Lycoperdon umbrinum

Lycoperdon umbrinum, dünyada “Umber- Brown Puffball” olarak bilinen bu kahverengi toz mantarına Türkiye Mantarları Listesinin verdiği isim “Şiş Poslak” mantarıdır. Dünyada yaygın ve geniş bir dağılımı olan tür, Avrupa, Kuzey Amerika ve Çin’den bildirilmiştir.

Makroskobik Özellikleri: Şiş Poslak Mantarı ters görünümlü armutu andıran bir toz mantarı olup, 2-5 cm boyunda, 2-3 cm genişliğindedir.

Mantar başlangıçta soluk kahverengi, sonra kırmızımsı ila siyahımsı kahverengidir. Mantarın dış yüzeyinde 1 mm uzunluğa kadar olabilen ince, kağıt gibi ve kalıcı küçük dikenler vardır. Mantar eşey olgunluğuna ulaştığında, kahverengi sporları mantarın tepesindeki bir delikten (açıklıktan) dışarı çıkarak doğaya yayılırlar. Genç örnekler soluk kahverengimsi olabilir, ancak yaşlandıkça orta ila koyu kahverengi ve hatta siyahımsı hale gelirler. İç kısım başlangıçta beyazdır ve kahverengi bir toz sporları kütlesine dönüşür.

L.umbrinum, kısa, kısmen toprağa gömülü saplı, tepe şeklinde bir mantar gövdesine sahiptir. Sapın içi spor içermez. Eti beyazımsı ila kahverengimsidir. Tabanda beyaz rizomorflar vardır.

Koku: Ayırt edici değildir.

Spor Baskısı: Spor baskısı kahverengidir. Sporlar kabaca küremsi, yuvarlak, pürüzsüz, ince siğillerle kaplı ve 3,5–5,5 µm boyutlarındadır.

Habitat: İğne yapraklı (Kozalaklı) ağaçların altındaki kumlu topraklarda tek tek veya gruplar halinde büyürler. Saprofıt yani çürükcül bir mantardır.

Türkiye’de resmî kaydı olan bölgeler oldukça fazladır, yani ülkemizde de yaygın bulunan bir Lycoperdon türüdür. Bu bölgeler arasında Güney Marmara Bölümü, Karadeniz Bölgesi, Asıl Ege Bölümü, Yukarı Sakarya Bölümü, Orta Kızılırmak ve Konya Bölümleri, Erzurum – Kars Bölümü ve Akdeniz Bölgesi bulunur.

Mevsim: Yaz ve Sonbaharda, hatta ılıman iklimlerde Kış mevsiminde dahi büyürler.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Yenilebilirliği ile ilgili farklı bilgiler mevcuttur. Bazı kaynaklarda yenilir olarak (spor olgunluğuna ulaşmamış, içi hala beyaz olanalar için) bildirilmişken, bazılarında ise yenilebilirliği bilinmiyor diye yazmaktadır.

Ek bilgiler: Benzer türlerden Lycoperdon molle ve Lycoperdon nigricans ile karıştırılır. Özellikle Lycoperdon molle çok benzerdir (hatta bazı mikologlar tarafından L.molle , adı Lycoperdon umbrinum ile değiştirilecek kadar benzerdir (örn. Smith 1951 ve Smith & Weber, 1981).  Ancak mevcut kavramlara ve güncel verilere göre (bkz. Bates 2009, Jeppson 2018) iki tür farklıdır, dikenlerin ve granüllerin yoğunluğu (Lycoperdon umbrinum’da biraz daha seyrektir) ve daha kesin olarak sporları (esas olarak  Lycoperdon molle için daha sivri ve daha büyük, 5,5–7 µm ölçülerinde) ve mikroskobik kümelerde sık sık sterigmal saplamaların varlığı (Lycoperdon molle) veya yokluğu (Lycoperdon umbrinum) ile ayırt edilirler.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.