Küme Cincile Mantarı (Lyophyllum decastes)

Küme Cincile Mantarı – Lyophyllum decastes

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar-Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Lyophyllaceae

Cins: Lyophyllum

Tür: Lyophyllum decastes

Bulunduğu bölgelerde genelde kümeler halinde yetişen bir mantar türüdür. İngilizce’de ”Fried Chicken Mushroom (Kızarmış Tavuk Mantarı), Chicken on the road (Yoldaki Tavuk) gibi isimlerle anılan bu tür, genel olarak iyi bir yenilebilir mantar olarak tanımlanmaktadır. Ancak sindirim sorunları olarak bir takım etkileri olduğu bazı araştırmalarda yer almıştır. Bu bölüme yenilebilirlik ve toksisite bölümünde detaylı yer vereceğiz. Türkiye’de de yöresek olarak ”Öbek Cincile, Küme Cincile, Öbek Mantarı” gibi isimlerle anılmaktadır. Ülkemizde Batı ve Orta Karadeniz, Orta Kızılırmak, Adana Civarları, Fırat Bölümü ve Ege bölgesinde karşılaşılır (Türkiye Mantarları Listesi (2020), Sayfa :486, Küme Karadönek). Biz de Mantarlı Yaşam ailesi olarak bu mantarı Küme Cincile Mantarı olarak detaylı tanıyacağız.

Şapka: 4 ila 10 cm arasında, başlangıçta yarı kapalı iken zamanla dışbükey hale bürünür. Ortasında umbo olarak tabir ettiğimiz çıkıntı kubbemsi yapıdadır. Yaşla beraber umbo kaybolabilir. Başlangıçta düzenli kenarlara sahipken yaşla beraber kenar boşlukları genellikle dalgalı yapıya bürünür. Kapak kolayca soyulur, pürüzsüz, parlak, gri-kahverenginin çeşitli tonlarındadır.

Lameller: Lameller sıralı orta seyrek yapıdadır. Gençlik evresinde beyaz ve soluk gri tonlarında olan lamel rengi yaşla beraber kremsi- sarımsı tonlara döner, şapka ile birleşme noktalarında dişçikler olarak tabir ettiğimiz, sap ile birleşmeyen kısa lameller barındırır.

Gövde-Sap: 4-8 cm uzunluğunda 1-2 cm çapında örnekleri ile sıkça karşılaşılabilir. Sap şapkadan başlayarak köke kadar eşit kalınlıkta giderken kökte hafif şişkinlik gözlemlenir,genellikle kavislidir. Üzerinde herhangi bir yüzük veya benzer doku barındırmaz. Sap rengi beyaz-krem tonları arasındadır. Sap üzerinde kahverengi lekeler gözlemlenebilir.

Koku: Baskın olmamakla beraber hafif turp kokusu vardır.

Spor Baskısı:  Spor baskısı rengi beyazdır.                   

Habitat: Ülkemizde çoğu karışık ormanda rastlanmasına rağmen genellikle, yaprak döküntüsü bol görülen geniş yapraklı ormanlık alanlarda, yol kenarlarında, içerisinde ağaç bulunduran park ve bahçelerde karşılaşılabilir. Genellikle küme halinde görülmesine rağmen tek veya ikişerli gruplar halinde örnekleri de mevcuttur.

Mevsim: Yağmurlu yaz günlerinden sonra da rastlanabildiği gibi genellikle sonbahar mevsimin de yaprak dökümlerinden sonra sıkça görülür.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Genellikle iyi yenilebilir tür olarak gösterilmektedir. Ayırt edici olmayan tadı bir takım çevreler tarafından kızarmış tavuk etine benzetildiği bildirilmiştir. Ancak sert dokulu yapısından dolayı bazı sindirim sorunlarına yol açtığı gözlemlenmiştir. Kuzey Amerika’da rapor edilen bir kaç vakada ise küme cincile mantarı yediğini söyleyen kişilerin Paxillus Sendromu geçirdiği gözlemlenmiş ise de içerisinde ihtiva ettiği maddeler incelendiğinde bu sendroma sebep olacak toksinleri barındırmadığı muhtemelen kişilerin başka bir mantar türü ile karışık tüketim yaptıkları sonucuna ulaşılmıştır. Ancak sindirimde yaşattığı sıkıntılar nedeniyle tüketmeden önce iyice haşlanmalı ve etinin yumuşatılması gerekmektedir.

Ek bilgiler: Zehirli Entoloma türleri ve Clitocybe ler karıştırılma olasılığı nedeniyle dikkat edilmelidir. Ayrıca Öbek halinde yetişen diğer türler ile sıkça karıştırılabilir.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarıma göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.