İbreligöbek Mantarı (Morchella conifericola)

Morchella conifericola – İbreligöbek Mantarı

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm : Ascomycota

Sınıf: Pezizomycetes

Takım: Pezizales

Aile: Morchellaceae

Cins: Morchella

Tür: Morchella conifericola

Morchella conifericola, (Morchella conifericola Hatıra Taşkın, Saadet Büyükalaca & Hasan Hüseyin Doğan, in Taşkın, Büyükalaca & Doğan, Mycotaxon 131(2): 478 (2016))

İbreligöbek mantarı Türkiye’ye özgü endemik bir türdür. Tür ilk olarak Mayıs ayında Kayseri ilimizin Yahyalı ilçesinde, yine Türkiye’nin endemik ağaçlarından Toros göknarı altında (Abies cilicica- Taurus fir) bulunmuştur. Türkiye’de resmi kaydı olan bölgeler arasında Batı Karadeniz Bölgesi, Orta Kızılırmak Bölümü ve Adana Bölümü bulunmaktadır.

Monogenetik incelemelerde, Morchella septentrionalis ve Morchella pulchella’ya aşırı benzese de, çok genli filogenetik analizlerde soy münhasırlığı ve Türkiye’deki bariz endemizmi ile farklılığını kanıtlamıştır. Uzun lafın kısası sadece Türkiye’ye özgü bir Morel yani Kuzugöbeği türüdür.

Latince, coniferi: kozalaklı ağaçlar (Pinales) ve cola = ikamet etmek,  kozalaklı ağaçların altındaki dağılımına atıfta bulunur.

Ascomata küçük ila orta büyüklükte, eliptik ila konik tüylü, yaşla birlikte keskin bir şekilde konik hale gelen, gövdeye (sap) dar, kıvrımlı bir sulkus ile tutunan; kenarlar önce mat turuncu, sonra kahverengimsi siyah; çukurlar düzensiz poligonal, olgunlukta açık sarı turuncu ila parlak kahverengi;  sap belirgin şekilde sulkat olmayan, beyaz sonra açık bal-kahverengi olgunlukta, iri beyazımsı granüllerle kaplı bir Kuzugöbeğidir.

Makroskobik Özellikleri: Ascomata 3-6 cm yüksekliğinde olup sapa eklendiği yerde kenarlar daralmıştır. Pileus oyuk, eliptik-silindirik ila konik, daha sonra uçta konik ila keskin konik, 15–25 mm çap.  en geniş noktasında, çukurlu ve çıkıntılı. Askoma başına 12-16 birincil sırtlar, ascomata tabanından ucuna kadar uzunlamasına, 5-10 ikincil çapraz sırt ile birbirine bağlanır; kenarları ince taneli, önce mat turuncu, olgunlukta kahverengimsi siyah. Çukurlar derinden düzensiz ve dörtgen, yüzey granüloz, açık sarı önce turuncu ila mat turuncu, olgunluk döneminde ise parlak kahverengidir.

Gövde-Sap: Sap silindirik, tabanda hafif genişleyen, kaba sırtlar veya kıvrımlar yok, içi boş, 30-50 mm uzunluğunda, 5-20 mm genişliğinde, giderek kaba beyazımsı granüllerle kaplanmış, gençken tamamen krem ​​beyazı, olgunlukta açık bal kahverengisi. Steril iç boşluk, önce beyaz ila açık bal sarısı, daha sonra açık bal kahverengisi ve olgunlukta ince granüloz.

Koku: Koku ve tat ile ilgili veri bulunamamıştır.

Mikroskobik Özellikleri: Askosporlar 21-25 × 10–14 μm boyutlarında olup, sporlar elipsoidden dikdörtgene şekilli ve hiyalindir. Sporlar,taramalı elektron mikroskobu ile bakıldığında belirgin şekilde çizgilidir. 

Habitat: Morchella conifericola Kastamonu ili (Karadeniz bölgesi), Kayseri ili (İç Anadolu bölgesi) (Taşkın ve ark. 2010, 2012) ve Kahramanmaraş ilinde (Akdeniz bölgesi) Karaçam (Pinus nigra), Lübnan sediri (Cedrus libani) ve Toros göknarı (Abies cilicica) altında toplanmıştır.  

Mevsim: İlkbahar.

Yenilebilirlik ve Toksisite: İyi pişirildiğinde yenilebilir, lezzetli bir morel türüdür. Çiğ veya az pişmiş hali toksiktir.

Ek bilgiler: M.conifericola, Morchella magnispora ile morfolojik benzerlikler gösterir; bu benzerlikten esas olarak kırışıkları olmayan (veya belirsiz olanlara sahip olan) ucu ve SEM – Taramalı elektron mikroskobu altında belirgin şekilde çizgili olan daha küçük sporları ile ayrılır.  

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.