Sünger göbek mantarı (Morchella fluvialis)

Morchella fluvialis – Sünger göbek

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm : Ascomycota

Sınıf: Pezizomycetes

Takım: Pezizales

Aile: Morchellaceae

Cins: Morchella

Tür: Morchella fluvialis

Morchella fluvialis, yakın akrabası Morchella esculenta ile çok benzerlik gösteren nehir kenarlarını kendine habitat seçmiş sarı renkli bir moreldir. İsmini (fluvialis) yaşamış olduğu habitatından almıştır. Tür ismi fluvialis ”Fluvius” kökünden (dere, nehir anlamında) gelir. Clowez ve meslektaşları tarafından 2014 yılında bilim için yeni bir Morel türü olarak tanımlanmıştır. Ancak daha öncesinde Türkiye’de Pinus nigra yani Karaçam altında toplanan örneklerin olduğu rapor edilmiştir. Türkiye ve İspanya’dan rapor edilmiştir.

Makroskobik Özellikleri: Pileus yani şapka (askokarp) 5–7 cm boya, 3–5 cm genişliğe sahip olup, küt konik veya yuvarlağa yakın yapıdadır. Polygonal yani çokgen alvelloer beyin şeklini andıran kıvrımlara sahiptirler. Kaburga kısımları yeni büyüyen bireylerde açık renkteyken olgunlaştıkça koyulaşmakta, yaralanan yerleri ise kırmızımsı bir renge dönmektedir. Etli kısmı elastik bir yapıda ve beyazdır.

Renk çukurlarda gençken soluk koyu kahverengi-gri, yaşla birlikte açık sarı-kahverengiden soluk sarı-turuncuya değişir. Sap, tepelerde donuk, tazeyken kalın ve beyaz, hasar gördüğünde veya kuruduğunda koyu sarımsı-kırmızımsı-turuncuya dönüşür.

Gövde-Sap: Sünger göbek mantarı sapı 5–12 cm boyunda 1–4 cm kalınlığında olup, orta kısma doğru daralan, tabanda genişleyen bir yapıdadır. Bazı örneklerde tabana doğru oyuntular bulunmaktadır. Sapın yüzeyi yeni yetişen bireylerde beyaz, olgunlaştıkça sarımsıdan sarı–portakal rengine dönmektedir.

Koku: Hoş olmayan bir kokusu olduğu bildirilmiştir. Ama koku ve tat ayırt edici değildir.

Spor Baskısı:  Sporlar eliptik, hiyalin ve (20-)23- 24 × (12-)13-14 μm boyutlarındadır. Asci 300-360 × 15-20 μm’ye (tepede) veya tabanda × 10-15 μm’ye kadar olur.

Habitat: Adi Dişbudak ağacı (Fraxinus excelsior), Sivri Dişbudak (F. angustifolia), Karaağaç (Ulmus minor) ve Adi Kızılağaç (Alnus glutinosa) ile ve nadiren Karakavak (Populus nigra) veya Okaliptüs ağacı (Eucalyptus camaldulensis) ile ilişkilidir. Akdeniz havzası ülkelerin nehir kıyısındaki ormanlarında sıkça rastlanılan bir kuzugöbeği türüdür. Türkiye’de resmi kaydı olan bölge Adana bölümüdür.

Mevsim: İlkbahar.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Tüm Kuzugöbeği mantarı türleri gibi Sünger göbek mantarı da, çiğ olarak veya yeterince iyi pişirilip servis edilmeden yenilirse ciddi mide ve bağırsak zehirlenmesine neden olabilir. İyi pişirildiğinde çok lezzetli bir mantardır.

Ek bilgiler: M. fluvialis ilk defa Taşkın ve ark., (2012) tarafından sadece Adana’nın Feke ilçesinde (1 adet örnek) Pinus brutia, Pinus nigra, Cedrus libani ormanında ve moleküler analizler sonucunda Mes-18 olarak adlandırılmıştır. Daha sonra İspanya’da Fraxinus angustifolia, F. excelsior, Alnus glutinosa, Ulmus minor, Eucalyptus camaldulensis altında bulunmuş ve Morchella fluvialis olarak isimlendirilmiştir (Clowez ve ark., 2015). Şu ana kadar Türkiye ve İspanya dışında bildirilmemiştir.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.