Connect with us

Mantar Türleri

Bozkır kuzugöbeği mantarı (Morchella steppicola)

Published

on

Morchella steppicola – Bozkır kuzugöbeği mantarı

TaksonomiBilimsel Sınıflandırma

Alem: Mantarlar-Fungi

Bölüm: Ascomycota 

Sınıf: Pezizomycetes

Takım: Pezizales

Aile: Morchellaceae

Cins: Morchella

Tür: Morchella steppicola

Morchella steppicola – Bozkır kuzugöbeği mantarı ile, ülkemizde daha çok Kırşehir ve çevre illerdeki bozkır alanlarda, İç Anadolu Bölgesi’nin bozkır kuşağı içinde yer alan diğer illerinde karşılaşılmaktadır. Dünyada ise bitki örtüsü olarak bozkır olarak nitelendirebileceğimiz Orta Asya kesimlerinde, Ukrayna, Sırbistan, Slovakya, Macaristan, Kazakistan, Türkmenistan, Tacikistan, Özbekistan, Azerbaycan, Moldavya ve Rusya’da kayıt altına alınmıştır. Hızlı büyüyen ve hızlı gerileme evresine giren bu mantarın toplanma dönemi kısadır. Morchella steppicola ticari değeri olan, ayrıca ilaç sektöründe de kullanılan önemli bir türdür. Besinsel açıdan aranan lezzetler arasında gösterilmektedir. Yöresel olarak Bozkır Göbek , Göbelek mantarı, Koca Kümah, Bozkır kuzugöbeği gibi isimlerle anılsa da, yaygın kullanılan ismi tüm Morchella türlerine aynı isim verildiği için, kuzugöbeği mantarıdır. Bizde Mantarlı Yaşam ailesi olarak bu türü Bozkır kuzugöbeği olarak detaylı inceleyeceğiz;

Gövde-Sap: Gövdesi, 3−10 cm yüksekliğinde ve 3-9 cm genişliğinde, diğer Morchella türlerine göre yanal olarak daha fazla büyüyebilen, girintileri ve çukurları sık ve düzensiz yapıda, taze halinde bile neredeyse yarı kurumuş, sarımsı kahverengi tonlarındadır. Gençken girintileri dar ve açılmamış, yaşlanınca genişlemiş örnekleri görünür.

Morchella steppicola
Morchella steppicola

Sap kısmında ise 2-5 cm yükseklik ve 2-4 cm genişlik görünür. Genellikle tabana doğru genişlemiş, ampulü andıran yapıda kirli beyaz veya kremsi renklerde, gençlik evresinde içi dolu ve sert, yaşlılık dönemlerinde ise aralıklı boşluklar bulunur. Bazı örneklerde sap şapka içine doğru gömüldüğü için yok denecek kadar azdır.

Morchella steppicola
Morchella steppicola

Koku: Ayırt edici bir kokuya sahip değildir.

Spor Baskısı:  Sporlar 17-24 × 8-14 µm, elipsoid, yüzeyi pürüzsüzdür.

Habitat: Humuslu ve kalkerli topraklarda, yaprak döken ve iğne yapraklı ormanlarda, nadiren çayır ve çimenliklerde bulmak mümkündür. Özellikle kireçli toprağa sahip alanlarda sık karşılaşılaşılır.

Mevsim: İlkbahar

Yenilebilirlik ve Toksisite: Morchella steppicola – Bozkır kuzugöbeği mantarı, diğer morchella türleri gibi popüler, iyi yenilebilir, lezzetli bir türdür. İçerisinde çok küçük miktarlarda hidrazin bulundurabileceği bildirilmiştir (hidrazinin birincil referansları bulunmadığından hidrazin varlığı tartışmalıdır). Bu nedenle Mantarlı Yaşam ailesi olarak asla çiğ tüketmeyi önermiyoruz. Tüketme önerimiz öncelikle kurutularak olmasıyla beraber, haşlama veya uzun ve kısık ateşte pişirmeniz toksinlerin etkisinin azaltılmasında veya yok olmasında faydalı olacaktır. Mutfak ve ekonomik değeriyle diğer morchella türlerinde olduğu gibi (Morchella esculenta, Morchella elata vb.) hem ülkemizde , hem de dünyanın genelinde önemli değere sahip bir mantar türüdür.

Ek bilgiler: Morchella steppicola – Bozkır kuzugöbeği mantarı da diğer kuzugöbeklerinde olduğu gibi, kökten sökülmemeli, köke yakın bir kısımdan bıçak yardımı ile kesilerek toplanmalıdır. Bu türün kökleri, misel ağlarına sıkı sıkıya bağlıdır. Bu sebeple yolunarak alınan mantar, miselleri ile birlikte topraktan ayrılmaktadır. Misel ağı zarar gören mantarların üremesi engellenmiş olur. Sapından kesildikten sonra, kalan kök kısmı toprak ile yeniden kapatılmalıdır.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese ve Mantarları Tanıtayalım Facebook grubundan Vasilios Statiris kardeşimize çok teşekkür ederiz.

Continue Reading
Click to comment

Leave a Reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Cortinariaceae9 saat ago

Akça Örümcekmantarı (Cortinarius variegatus)

Agaricaceae1 gün ago

Sarıçalan Mantarı (Agaricus iodosmus)

Bankeraceae2 gün ago

Turuncuağlayan Mantar (Hydnellum aurantiacum)

Boletaceae5 gün ago

Bahçeboleti (Hortiboletus bubalinus)

Genel1 hafta ago

GDPR Gizlilik Politikası

Mantar Türleri1 hafta ago

Gevrek Süngermantarı (Suillus spraguei)

Abortiporus2 hafta ago

Karanfilmantarı (Abortiporus biennis)

Mantar Türleri3 hafta ago

Yer yumurtamantarı (Volvariella surrecta)

Mantar Türleri3 hafta ago

Aslan Çıtkırdı Mantarı (Pluteus leoninus)

Asterophora3 hafta ago

Mantareniği (Asterophora parasitica)

Bondarzewia4 hafta ago

Yanıktere Mantarı (Bondarzewia mesenterica)

Boletaceae4 hafta ago

Tapa Bolet Mantarı (Boletus barrowsii)

Mantar Türleri1 ay ago

Gölgeli Çıtkırdı Mantarı (Pluteus umbrosus)

Inocybaceae1 ay ago

Utangaçmantar (Inocybe godeyi)

Agaricaceae1 ay ago

Pullu Kızıl Mantarı (Agaricus impudicus)

Amanita1 ay ago

Keseli Peri Mantarı (Amanita alseides)

Lactarius1 ay ago

Kanayan Kanlıca (Lactarius rubrilacteus)

Inocybaceae1 ay ago

Terskümbet Mantarı (Inocybe mixtilis)

Boletaceae1 ay ago

Elma Şekeri Boleti (Exsudoporus frostii)

Mantar Türleri1 ay ago

Orakkarakız Mantarı (Tricholoma focale)

Mantar Türleri2 ay ago

Esmer Bolet (Porphyrellus porphyrosporus)

Mantar Türleri2 ay ago

Beyaz Trappe Trüfü (Tuber oligospermum)

Agaricaceae2 ay ago

Saklı Etlice Mantarı (Leucoagaricus nympharum)

Mantar Türleri2 ay ago

Sapısulu Mantarı (Roridomyces roridus)

Boletaceae2 ay ago

Sarıkızıl Bolet (Neoboletus flavosanguineus)

Cantharellaceae2 ay ago

Düzsarıkız Mantarı (Cantharellus lateritius)

Amanita2 ay ago

Sarkıkkese Mantarı (Amanita decipiens)

Agaricaceae2 ay ago

Kısaşalvarlı Mantar (Leucocoprinus cepistipes)

Agaricaceae2 ay ago

Belkızılı Mantarı (Agaricus bernardii)

Amanita2 ay ago

Gizlikese Mantarı(Amanita abscondita)

Amanita2 ay ago

Yamalıgelin Mantarı (Amanita nivalis)

Boletaceae2 ay ago

Pestifal Mantarı (Tylopilus felleus)

Mantar Türleri2 ay ago

Kızıl Domalan Mantarı (Terfezia claveryi)

Basında Mantar2 ay ago

Mantar nasıl saklanmalı?

Bolbitiaceae2 ay ago

Kor Tersçanı Mantarı (Panaeolus cinctulus)

Caloscypha2 ay ago

Portakalçanak Mantarı (Caloscypha fulgens)

Mantar Türleri3 ay ago

Anadolu Karasüngeri (Melanogaster anatolicus)

Amanita3 ay ago

Dikenlikese Mantarı (Amanita echinocephala)

Basında Mantar3 ay ago

Kanlıca ve Sahte Kanlıca Mantarı

Basında Mantar3 ay ago

Yeni bir mantar daha keşfedildi (Melanogaster anatolicus – Anadolu Karasüngeri)

Basında Mantar3 ay ago

Yeni Bir Amanita türü keşfedildi

Mantar Türleri3 ay ago

Eksiketek Mantarı (Rickenella fibula)

Lactarius3 ay ago

Kuşaksütlüsü Mantarı (Lactarius zonarius)

Boletaceae3 ay ago

Feslik Mantarı (Rheubarbariboletus armeniacus)