Connect with us

Mantar Türleri

Üçgöbek mantarı (Morchella tridentina)

Published

on

Morchella tridentina – Üçgöbek


Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm : Ascomycota

Sınıf: Pezizomycetes

Takım: Pezizales

Aile: Morchellaceae

Cins: Morchella

Tür: Morchella tridentina

Morchella tridentina, Morchellaceae familyasının Morchella cinsine mensup kozmopolit bir mantar türüdür.   Yaygın olarak mountain blond morel (dağ sarısı morel) veya western blond morel (batı sarısı morel) isimleri ile bilinir. Türkiye’deki ismi, Türkiye mantarları listesi- Aralık 2020 isimli kitapta “Üçgöbek” mantarıdır. Bizde bu güzel morel türünü sizlere bu isimle anlatacağız.

Türkiye’de en çok ve en yaygın olarak bulunan Kuzugöbeği türü olduğu bildirilmiştir. Ayrıca, alveollerin (kaburgaların) kenarları, sarı morel gibi turuncuya dönen tek siyah moreldir.

Morchella tridentina ilk olarak 1892’de Giacomo Bresadola tarafından İtalya’nın Trento bölgesinde bulunan mantarlar üzerinde yapılan bir çalışmada tanımlanmıştır. Türün sıfatı, Roma tanrısı Neptün’e bir övgü olan Romalı Trento, Tridentum adından türemiştir.

Sinonimleri arasında, Morchella conica var.  pseudoeximia Clowez (2012), Morchella elatoides Jacquet (1984), Morchella elatoides Jacquet (1985);  Morchella elatoides var.  elegans Jacquet (1984),Morchella elatoides var.  elegans Jacquet (1985), Morchella frustrata M. Kuo, Kuo ve diğerleri (2012), Morchella quercus-ilicis Clowez, L. Ballester & L. Romero bulunur.

Makroskobik Özellikleri: Askomata-Ascomata (Şapka ve saptan oluşan mantarın bütünü) 50‒90 mm (max 100mm) boyundadır. Hymenophore 35‒85 mm yüksekliğinde, 20‒35 mm (max 45 mm) genişliğinde, uzun ve keskin bir şekilde konik veya geniş konik görünümlüdür. Şapka önce homojen olarak gri veya kahverengimsi gri, daha sonra uçuk grimsi-kahverengi ila grimsi-bej veya bej renklerde olur. Sapa bağlı sığ bir sinüs oluşturur. Boyuna birincil sırtlar orta ila kalabalık, az çok paralel, genellikle bölünmüş ve anastomozlu, kalın, etli, aynı renkli veya çukurlardan daha soluktur.  Enine ikincil sırtlar ise göze çarpan, çok sayıda ve yaşla birlikte merdiven benzeri bir düzenleme oluşturan, çukurlarla neredeyse aynı renktedir. Çukurlar uzar, donuk grimsi ila soluk sarımsı veya gençken neredeyse beyazımsı, sırtlarla aynı renkte veya olgunlukta hafifçe soluklaşır, genellikle uzunlamasına düzenlenir. 

Morchella tridentina
Morchella tridentina

Morchella tridentina ilk olarak 1898 yılında Bresodola taraafından Kuzey İtalya’dan tanımlanmıştır. Bu tür, nispeten pürüzsüz ve saf beyaz bir benek, askokarpların belirgin rufesans rengi, siyah morel gibi çukurların merdiven benzeri düzenlemesi, olgunlukta kararmayan steril sırtlar ve çok daha az gelişmiş yatay sırtlar ile karakterize edilir .

Morchella tridentina
Morchella tridentina

Gövde-Sap: Stipe yani sap, 18‒40 × 15‒30 mm boyutlarda, silindirik ve genellikle tabanda genişlemiş, içi boş, saf beyaz, beyazımsı veya koyu sarı-beyaz renkşdir. Bağlam beyazımsı, sıkı, mumsu ve elastikidir.  

Morchella tridentina
Morchella tridentina

Koku: Tadı tatlıdır ve hafif spermatik bir kokusu vardır. Ancak ayırt edici özellik değildir.

Spor Baskısı: Askosporlar 20-25 x 12-15 µm boyutlarında, eliptik, pürüzsüz ve hiyalindir.

Habitat: Üçgöbek mantarı- M. tridentina genellikle 900 m’den fazla yükseklikte bulunur.  Mantarlar tek tek veya küçük gruplar halinde, yüksek kireçli topraklara sahip yosunlu yerlerde, karışık ormanlarda görünür.  Juniperus excelsa, Pinus nigra ve Quercus coccifera’nın altında veya yakınında bulunur. Özellikle yol kenarlarında ve yamaçlarda, iğne yapraklı (Pinus, Abies vb) ve sert ağaçlı (Fagus, Quercus, Corylus vb) ormanlarda, ayrıca yanmış ormanlarda da rastlanılmıştır.

Mevsim: İlkbahar mantarıdır. Mart ayından Mayıs sonuna kadar (yoğun olarak Nisan) bulmak mümkündür.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Enfes tadı nedeniyle çok aranan yenilebilir bir mantardır, ancak Morchellaceae ailesinin diğer tüm türleri gibi, çiğ iken toksik yani zehirlidir. Bu nedenle yemeden önce çok iyi pişirilmesi önerilir.

Ek bilgiler: M. tridentina’nın genel morfolojik özellikleri M. rufobrunnea, M. esculentoides, M. esculenta, M americana, M. dunalii, M. kakiicolor, M. purpurascens ve M. snyderi ye benzer olmakla birlikte, bazı morfolojik ve mikroskopik özellikler ile bu türlerden farklılıklar göstermektedir.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Morchella tridentina
Morchella tridentina

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.

Continue Reading
Click to comment

Leave a Reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Genel18 saat ago

Çatlakyumurta Mantarı (Gyroporus castaneus)

Boletaceae2 gün ago

Oktavyan Mantarı (Octaviania asterosperma)

Cortinariaceae5 gün ago

Akça Örümcekmantarı (Cortinarius variegatus)

Agaricaceae6 gün ago

Sarıçalan Mantarı (Agaricus iodosmus)

Bankeraceae6 gün ago

Turuncuağlayan Mantar (Hydnellum aurantiacum)

Boletaceae1 hafta ago

Bahçeboleti (Hortiboletus bubalinus)

Genel2 hafta ago

GDPR Gizlilik Politikası

Mantar Türleri2 hafta ago

Gevrek Süngermantarı (Suillus spraguei)

Abortiporus3 hafta ago

Karanfilmantarı (Abortiporus biennis)

Mantar Türleri3 hafta ago

Yer yumurtamantarı (Volvariella surrecta)

Mantar Türleri4 hafta ago

Aslan Çıtkırdı Mantarı (Pluteus leoninus)

Asterophora4 hafta ago

Mantareniği (Asterophora parasitica)

Bondarzewia1 ay ago

Yanıktere Mantarı (Bondarzewia mesenterica)

Boletaceae1 ay ago

Tapa Bolet Mantarı (Boletus barrowsii)

Mantar Türleri1 ay ago

Gölgeli Çıtkırdı Mantarı (Pluteus umbrosus)

Inocybaceae1 ay ago

Utangaçmantar (Inocybe godeyi)

Agaricaceae1 ay ago

Pullu Kızıl Mantarı (Agaricus impudicus)

Amanita1 ay ago

Keseli Peri Mantarı (Amanita alseides)

Lactarius1 ay ago

Kanayan Kanlıca (Lactarius rubrilacteus)

Inocybaceae2 ay ago

Terskümbet Mantarı (Inocybe mixtilis)

Boletaceae2 ay ago

Elma Şekeri Boleti (Exsudoporus frostii)

Mantar Türleri2 ay ago

Orakkarakız Mantarı (Tricholoma focale)

Mantar Türleri2 ay ago

Esmer Bolet (Porphyrellus porphyrosporus)

Mantar Türleri2 ay ago

Beyaz Trappe Trüfü (Tuber oligospermum)

Agaricaceae2 ay ago

Saklı Etlice Mantarı (Leucoagaricus nympharum)

Mantar Türleri2 ay ago

Sapısulu Mantarı (Roridomyces roridus)

Boletaceae2 ay ago

Sarıkızıl Bolet (Neoboletus flavosanguineus)

Cantharellaceae2 ay ago

Düzsarıkız Mantarı (Cantharellus lateritius)

Amanita2 ay ago

Sarkıkkese Mantarı (Amanita decipiens)

Agaricaceae2 ay ago

Kısaşalvarlı Mantar (Leucocoprinus cepistipes)

Agaricaceae2 ay ago

Belkızılı Mantarı (Agaricus bernardii)

Amanita2 ay ago

Gizlikese Mantarı(Amanita abscondita)

Amanita2 ay ago

Yamalıgelin Mantarı (Amanita nivalis)

Boletaceae2 ay ago

Pestifal Mantarı (Tylopilus felleus)

Mantar Türleri2 ay ago

Kızıl Domalan Mantarı (Terfezia claveryi)

Basında Mantar2 ay ago

Mantar nasıl saklanmalı?

Bolbitiaceae2 ay ago

Kor Tersçanı Mantarı (Panaeolus cinctulus)

Caloscypha2 ay ago

Portakalçanak Mantarı (Caloscypha fulgens)

Mantar Türleri3 ay ago

Anadolu Karasüngeri (Melanogaster anatolicus)

Amanita3 ay ago

Dikenlikese Mantarı (Amanita echinocephala)

Basında Mantar3 ay ago

Kanlıca ve Sahte Kanlıca Mantarı

Basında Mantar3 ay ago

Yeni bir mantar daha keşfedildi (Melanogaster anatolicus – Anadolu Karasüngeri)

Basında Mantar3 ay ago

Yeni Bir Amanita türü keşfedildi

Mantar Türleri3 ay ago

Eksiketek Mantarı (Rickenella fibula)