Neofavolus alveolaris – Tüylüyanak Mantarı
Taksonomi – Sınıflandırma
Alem: Mantarlar – Fungi
Bölüm: Basidiomycota
Sınıf: Agaricomycetes
Takım: Polyporales
Aile: Polyporaceae
Cins: Neofavolus
Tür: Neofavolus alveolaris
Neofavolus alveolaris, Polyporaceae ailesinin Neofavolus cinsine mensup, sert ağaçlarda beyaz bir çürümeye neden olan, böbrek veya yelpaze şeklinde turuncu bir polipor mantar türüdür. Kuzey Yarımküre’nin ılıman bölgelerinde yaygın olarak dağılmıştır. Turuncu şapkası ve elmas şeklindeki altıgen gözenekleri ile tanınmasını kolay türdür.
Sinonimleri arasında, Merulius alveolaris, Cantharellus alveolaris, Polyporus mori, Favolus mori, Hexagonia alveolaris, Polyporellus alveolaris ve Polyporus alveolaris bulunur.
Bu mantarın uygun adı konusunda her zaman bir kafa karışıklığı olmuştur. Diğer bazı cinslerin yanı sıra Polyporus ve Favolus cinslerine de yerleştirilmiştir. Bununla birlikte, en son çalışma (Sotome ve diğerleri, 2013), moleküler ve morfolojik kanıtlara dayanarak bu küçük turuncu mantarı ve yakın akrabalarını (nerdeyse tamamı Asya’dan) yeni oluşturdukları Neofavolus cinsine yerleştirmişlerdir.
Şapka: Şapka çapı 1–8 cm’dir. Başlangıçta kırmızımsı, kuruduğunda kremden beyaza dönüşürler. Mantar, yelpaze, yarım daire biçimli veya böbrek görünümlü olup, üst yüzey taze ve gençken turuncu ila turuncumsu, yaşla birlikte solarak sarımsı veya neredeyse beyazdır.
Gözenekler: Şapkasının alt tarafındaki gözenekler açılı ila altıgendir ve nispeten büyüktür (0,5–3 mm çap). Sapa doğru inen inen gözenek yüzeyi, beyazımsı ila soluk turuncumsudur. 1 mm genişliğinde ve 2 mm uzunluğunda olan bu gözenekler, baklava veya bal peteği şeklindedir.
Mantarın eti max 2 mm kalınlığında olup, beyaz, sert, dilimlendiğinde renk değiştirmez.
Gövde-Sap: Tür, radyal olarak lifli veya pullu (en azından ilk başta), kuru, pürüzsüz, tipik olarak kısa ve küt bir yan gövdeye sahiptir. Ancak, bazen merkezi olarak yerleştirilmiş ve daha önemli bir gövdeye sahiptirler (bu durumda şapkası, böbrek şeklinden ziyade yuvarlaktır).
Koku: Koku ayırt edici değildir, tadı da belirgin olmamakla beraber veya biraz acıdır.
Spor Baskısı: Spor baskısı rengi beyazdır. Sporlar 8-14 x 2.5-4 µm boyutlarında olup alt silindiriktir. KOH içinde hiyalindir. Basidia 4 sporludur.
Habitat: Sert ağaçların yakın zamanda ölmüş dallarındq ve küçük kütüklerinde (bazen canlı dallarda) yaşarlar. Saprofit yani çürükçüldürler. Tür sert ağaçların dallarında beyaz çürümeye neden olur. N. alveolaris türü habitatlarında dağınık olarak tek başına veya topluca bulunur.
Mevsim: Bu küçük polipor yani ağaç mantarı, kuzugöbeği mevsimi olan ilkbaharda, sert ağaç dallarında görülür. Kuzugöbeği mantarı sezonu bittikten sonra dahi yaşamlarını devam ettirirler; Sezonu genellikle İlkbaharın gelmesiyle başlayan bu sert ve küçük mantarların sezonu yaz boyunca ve sonbahara kadar devam edebilmektedir ve mevsimler ilerledikçe neredeyse beyaza dönüşürler.
Türkiye’de Yukarı Sakarya Bölümünde resmi kaydı mevcuttur.
Yenilebilirlik ve Toksisite: Bu mantar “gençken yenilebilir” ve “yenilebilir ama sert” olarak tanımlanmıştır. Ancak, yaşla birlikte sertliği artar ve yenilmeyecek duruma gelir. Bazı kaynaklar türü direk yenmez olarak bildirmiştir.
Polyporus cratellus, P. alveolaris ile benzerlik gösterir, ancak eski türün sapı daha belirgindir ve ikincisinde gözlenen kırmızımsı-turuncu renklere sahip değildir.
Ek bilgiler: Polyporus craterellus, P. alveolaris ile benzerlik gösterir; Ancak, P.craterellus’un sapı daha belirgindir ve ikincisinde gözlenen kırmızımsı-turuncu renklere sahip değildir. Ayrıca, Cerioporus squamosus (Polyporus squamosus) ile de benzerlik gösterir.
Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.
GALERİ
Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.
