Connect with us

Mantar Türleri

Ölü adamın ayağı mantarı (Pisolithus arhizus)

Published

on

Pisolithus arhizusÖlü adamın ayağı mantarı


Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Boletales

Aile: Sclerodermataceae

Cins: Pisolithus

Tür: Pisolithus arhizus

Ölü adamın ayağı mantarı, yakından ilişkili birkaç tür olabilen yaygın bir dünya topu mantarıdır. Bilinen isimleri arasında Dead man’s foot ve Dyeball bulunur. Avustralya’da At gübresi mantarı (the horse dung fungus), Güney Afrika’da Perdebal ve Avrupa’da Bohem trüf mantarı (the Bohemian truffle) olarak bilinir. Dyeball (boya topu) ismini, boya yapımında kullanıldığı için almıştır.

Her tür kök ile mikorizal olabildiğinden, ağaç ve bitki büyümesine yardım etmesi amacıyla, bahçıvanlar ve ormancılar tarafından bozulmuş alanların veya kesilmiş ormanların iyileştirilmesinde kullanılmaktadır.

Pisolithus iki Yunanca kelimeden gelmektedir. Piso ”bezelye tanesi” anlamındadır ve lith sıfatı ” taş” anlamındadır. Arrhisuz ise ”köke sahip olmayan” demektir.

Eş anlamlıları:  Lycoperdon arrizon, Scleroderma arhizum, Scleroderma tinctorium, Pisolithus arenarius, Lycoperdon capsuliferum, Pisolithus tinctorius’tur.

Gövde: Gençken, çoğunlukla elipsoidal veya oval, top şeklindedir. Bazen, olgunlaştıkça ilkel bir gövde geliştirirler. Ancak puf mantarlarından farklı olarak, Dyeball’un tüm içeriği verimli spor taşıyan materyalden oluşur. Örneklerin boyutları genellikle 5 ila 10 cm arasında değişir, ancak çok büyük olanlar 20 cm’ye kadar ulaşabilir ve yaklaşık 1 kg gelebilir. Sarımsı ila kahverengimsi etli bazal bölgesi bulunur.

Ölü Adamın Ayağı mantarı-Pisolithus arhizus
Ölü Adamın Ayağı mantarı-Pisolithus arhizus

Başlangıçta bu mantarın  gövdesinin içi ( peridyum olarak bilinir), mantar sporlarının geliştiği psöoperidiyoller olarak bilinen birçok ayrı bölmeyi (pirinç taneleri veya birlikte ezilmiş bezelye gibi) içerir. Sonunda pseudoperidia’nın ince duvarları, dış deri gövdesinden çıkan sporları serbest bırakmak için parçalanır.

Ölü Adamın Ayağı mantarı-Pisolithus arhizus
Ölü Adamın Ayağı mantarı-Pisolithus arhizus

Koku: Ayırt edici değil.

Ölü Adamın Ayağı mantarı

Spor Baskısı: Küresel, 7 ila 11,5 μm çapında, 2 μm boyuna kadar siğil dikenleri ile süslenmiştir.  Mantar gövdesinin tamamı kahverengi bir toz kütlesi haline gelir, bu nedenle ‘spor baskısı’ terimi uygun değildir. Sporlar toplu haldeyken kahverengi görünür.  

Habitat: Çoğunlukla yumuşak kumlu topraklarda, özellikle kıyıdaki çam ormanlarında bulunan ağaçlarda bulunur. Çam, meşe ve sedir ağaçları ile mikorizal yaşarlar.

Mevsim: Yaz, sonbahar ve Güney Avrupa’da kış boyunca bulunur.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Sclerodermataceae ailesindeki diğer mantarlar gibi yenilebilir değildir. Hatta zehirli kabul edilirler.

Ek bilgiler: Rhizopogon sp türleri ile karıştırılabilir, ancak kesit alındığında iç kısımları çok farklıdır. Tavşan böbreği mantarları genç örneklerde beyaz bir iç kısma sahip olup, olgunlaştıkça süngerimsi bir hal alır.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarıma göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz. Ayrıca görseller için Suzan Çelikdemir ve Hakan Baydoğan’a teşekkürü borç biliriz.

Continue Reading
Click to comment

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Agaricaceae7 saat ago

Ak Pullu Mantar (Lepiota alba)

Agaricaceae4 gün ago

Siğillibaş Mantarı (Echinoderma asperum)

Lactarius1 hafta ago

Sütlümürekkep Mantarı (Lactarius flavidus)

Basında Mantar1 hafta ago

Mantar kesilmeli mi

Agaricaceae2 hafta ago

Küt Kızıl Mantarı (Agaricus urinascens)

Mantar Türleri2 hafta ago

Alaca Gövertek Mantarı (Rhodocollybia maculata)

Basında Mantar3 hafta ago

Benzer Mantarlar

Balsamia4 hafta ago

Şabankızılı Mantarı (Balsamia guenerii)

Hydnangiaceae1 ay ago

Kırk Düzenbaz Mantarı (Laccaria proxima)

Mantar Türleri1 ay ago

Kızılkıvırcık Mantarı (Podoscypha multizonata)

Inocybaceae1 ay ago

Ihlamur Mantarı (Pseudosperma tiliae)

Balsamia1 ay ago

Tulukmantar (Balsamia vulgaris)

Clitocybaceae1 ay ago

Kış Hunimantarı (Clitocybe brumalis)

Amanita1 ay ago

Sararan Ölüm Meleği Mantarı (Amanita ocreata)

Biannulariaceae1 ay ago

Bozhuni mantarı (Bonomyces sinopicus)

Boletaceae1 ay ago

Oynaktüplü Mantar (Lanmaoa fragrans)

Mantar Türleri1 ay ago

Geniş Kirmit Mantarı (Russula adusta)

Entoloma2 ay ago

Bıdık Kavrıkbaş Mantarı (Entoloma mougeotii)

Leotia2 ay ago

Sarıtokmak Mantarı (Leotia lubrica)

Mantar Türleri2 ay ago

Ay Karakızmantarı (Tricholoma bonii)

Cortinariaceae3 ay ago

Lop Örümcekmantarı (Cortinarius camphoratus)

Mantar Türleri3 ay ago

Gübretopu Mantarı (Pilobolus crystallinus)

Mantar Türleri3 ay ago

Kop Yılanmantarı (Melanoleuca grammopodia)

Mantar Türleri4 ay ago

Ala Süngermantarı (Suillus variegatus)

Amanita4 ay ago

Kocakese Mantarı (Amanita amplivelata)

Basında Mantar4 ay ago

Yeni bir Amanita mantari daha bulundu

Mantar Türleri4 ay ago

Dikenlitabak Mantarı (Scutellinia scutellata)

Amanita4 ay ago

Keseli Fındıkseven Mantarı (Amanita corylophila)

Basında Mantar4 ay ago

Yeni bir Amanita türü mantar dünyaya ilk kez Türkiye’den tanıtıldı.

Bankeraceae4 ay ago

Zarağlayan Mantarı (Hydnellum auratile)

Mantar Türleri4 ay ago

Kestane Yılanmantarı (Melanoleuca castaneofusca)

Inocybaceae4 ay ago

Mısırpüskülü Pseudosperma (Pseudosperma sororium)

Clitocybaceae5 ay ago

Sünük Hunimantarı (Clitocybe vibecina)

Boletaceae5 ay ago

Süngertop Mantarı (Wakefieldia macrospora)

Aspergillaceae5 ay ago

Mavi Küf Mantarı (Penicillium italicum)

Boletaceae5 ay ago

Sahte Çörek Mantarı (Boletus huronensis)

Mantar Türleri5 ay ago

Tepeli Paraşüt Mantarı (Marasmius collinus)

Gloeophyllaceae5 ay ago

Kokulu Kütüktereği Mantarı (Gloeophyllum odoratum)

Boletaceae5 ay ago

Kuzumantarı (Neoboletus eryhtropus)

Bjerkandera5 ay ago

Kandermantarı (Bjerkandera adusta)

Mantar Türleri5 ay ago

Ak Dikenlitabak Mantarı (Scutellinia armatospora)

Mantar Türleri5 ay ago

Keme Mantarı (Terfezia boudieri)

Asterophora6 ay ago

Top Mantareniği (Asterophora lycoperdoides)

Mantar Türleri6 ay ago

Mekik Sarıpelte Mantarı (Tremella fuciformis)