Has Narinşapka Mantarı (Rhodocybe asanii)

Rhodocybe asanii – Has Narinşapka Mantarı

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Entolomataceae

Cins: Rhodocybe

Tür: Rhodocybe asanii

Rhodocybe asanii, Türk bilim insanı ve mikolog Prof Dr Ertuğrul Sesli tarafından keşfedilip, dünyaya ilk kez 2017 yılında Türkiye’den duyurulmuş, Entolomataceae familyasından bir mantardır.

Yeni tür Has Narinşapka mantarına (R.asanii), Türkiye’de mikoloji biliminin gelişimine yaptığı katkılarından dolayı Prof. Dr. Ahmet ASAN’ın (“asanii”) adı verilmiştir.

Şapka: R.asanii şapkası açık fildişi ila bej kırmızı renklerde olup, dışbükey ila düze yakındır. Şapka kırılgan ortalama 20-45 mm genişliğindedir. Şapka görüntüsü bazen düzensiz veya eyer şeklindedir. Belirsiz ve geniş bir umbosu vardır. Mantar yaralandığında veya yaşlandığında açık fildişi renginden bej kırmızısına, ahşap renginden kırmızımsı kahverengiye veya yer yer koyu kahverengiye dönüşür. KOH çözeltisinde hafif kırmızımsı tepkime verir, amonyak çözeltisinde ise kararma olmaz. Büyüme koşullarına bağlı olarak marj daha soluk, bazen düzensiz ve dalgalıdır. Şapka yüzeyi kuru, hafifçe keçemsi-kaba tüylüdür.

Lameller: R.asanii lamelleri kıvrımlı, beyazımsı ila kırmızımsı bej renklidir. Bazen şapkası ile aynı renklerde bazen ise daha soluktur. Mantar berelendiğinde lameller daha kırmızımsı olur. Orta derece kalınlıkta ve yakındırlar.

Gövde-Sap: Ortalama 25-40 × 5-15 mm boyutlarında olan sap, silindirik, bazen hafifçe düzleştirilmiş ve kavisli, genellikle tabana doğru biraz genişlemiş, pruinoz, fibriloz, beyazımsı ila bej, kırmızımsı kahverengi veya ele alındığında koyu kahverengi veya yaşla birlikte koyu kahverengidir. Tabanda büyük beyaz-kaba tüylü bir soğanı bulunur.

Koku: Ayırt edici değildir.

Spor Baskısı: Basidiosporlar ortalama 5.8 x 4.1 μm boyutlarında olup, elipsoidal veya genişçe elipsoid, ince duvarlı ve inamiloiddir. Basidia ise ortalan 20-30 × 7-8 μm boyutlarında, 2-4-sporlu, çoğunlukla 4-sporludur.

Habitat: Bu yeni keşfedilmiş olan mantarın büyük olasılıkla saprotrofik yani çürükçül olduğu bildirilmiş olup, Çam (Pinus), Göknar (Abies) ve Ladin (Picea) gibi iğne yapraklı ağaçların altında tek başına veya küçük gruplar halinde bulanabileceğini biliyoruz. Şu ana kadar sadece Türkiye’de, Doğu Karadeniz Bölgesi’nde iki farklı bölgeden bilinmektedir.

Mevsim: Sonbahar.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Henüz bilinmiyor.

Ek bilgiler: Türk bilim insanı ve mikolog Prof Dr Ertuğrul Sesli kimdir? Hocamızı kısaca tanıtmak istiyoruz;

Prof.Dr Ertuğrul Sesli kimdir? 
1962 Trabzon Maçka doğumlu olan değerli hocamız, Trabzon Ünivesitesi Fatih Eğitim Fakültesi profösörlerinden olup, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Bölümü, Biyoloji Eğitimi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve bölüm başkanıdır. Yüksek lisans ve Doktorasını yöredeki (Maçka ve Trabzon) makromantarlar üzerine yapmış olan hocamız, bugüne kadar, 20 mantar türünü dünyayaya ilk kez Türkiye’den tanıtmış bir Türk bilim insanı ve mikologdur. İlk kez Türk bilim insanlarının dünyaya Türkiye’den tanıttığı mantar jsayısı toplamı da böylelikle 35 türe ulaşmıştır. Prof Dr Ertuğrul Sesli hocamızın dünyaya tanıttığı türleri şöyle sıralayabiliriz; 

Clitocella obscura, Clitolyophyllum akcaabatense (Akçaabatmantarı), Cortinarius conicoumbonatus (Konik örümcekmantarı), Cortinarius gueneri (Gün Mantarı), Cortinarius squamosus (Pullu Örümcekmantarı), Cortinarius talimultiformis (Sade örümcekmantarı), Gymnopus trabzonensis (Trabzon çırpıbacağı), Helvellosebacina granulata (Mimil Mantarı), Hygrophorus agathosmoides (Laz Gaypaşuk), Hygrophorus marcocontui (Eş Gaypaşuk), Hygrophorus pinophilus (Kül Gaypaşuk), yadigarii (Baba gaypaşuk), Inocybe antoniniana (Yârenkümbeti), Lyophyllum turcicum (Öz karadönek – Türk Mantarı), Marasmiellus istanbulensis (Boğaz başdöndüren), Rhodocybe asanii (Has narinşapka), Rhodocybe asyae (Öz narinşapka), Rhodocybe cistetorum (Güdük Narinşapka), Rhodocybe tugrulii (Bey narinşapka) ve Tricholoma virgatum var. fulvoumbonatum (Şişkarakız). Bu türlerin hepsi bilimsel makaleler ile dünyaya duyurulmuş ve Dünya Mantar Bankası’na bildirilmiştir. Bu vesile ile başta Prof Dr Ertuğrul Sesli hocamız olmak üzere, Türkiye mantar çeşitliliğine katkıda bulunan tüm akademisyenlerimize ve mantar avcılarına teşekkür ederiz.

Prof Dr Ertuğrul Sesli hocamızın 1-2 aya kadar basılacak olan “Fotoğraflarla Türkiye Mantarları ve Betimlemeler” yeni rehber kitabını sabırsızlıkla bekliyor, hocamıza mantarlıyaşam ekibi olarak “başarılarınız daim olsun hocam” diyoruz.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.