Rhodocybe asyae – Öz Narinşapka Mantarı
Taksonomi – Sınıflandırma
Alem: Mantarlar – Fungi
Bölüm: Basidiomycota
Sınıf: Agaricomycetes
Takım: Agaricales
Aile: Entolomataceae
Cins: Rhodocybe
Tür: Rhodocybe asyae
Rhodocybe asyae, dünyaya ilk kez Türkiye’den duyurulmuş (E. Sesli & Vizzini, 2015) Entolomataceae familyasına mensup bir mantardır. Bu mantar, Türkiye Mantarları Listesinde “Öz Narinşapka” türkçe ismi ile geçmektedir. Biz de bu mantarı sizlere Öz Narinşapka mantarı olarak anlatacağız.
Tür adı “asyae” mantarın kaşifi ve yazarlarından olan Prof Dr Ertuğrul Sesli’nin kızı Asya Sesli’nin onuruna verilmiştir.
Şapka: Basidiomata yani şapka, aynı cinse mensup diğer türlere göre oldukça küçüktür. Ortalama 10-30 mm boyutlarında olup, ince, gençken dışbükeyden düze kadar olabilen, düzensiz, tabak, çanak veya geniş huni görünümlüdür. Olgun örnekler yaşla birlikte yukarı doğru kalkmış, kendi üzerine katlanmış olabilir. Mantar çok yaşlandığında ise loblu, belli belirsiz geniş bir umbolu, somon pembesi renkte, kenarlara doğru daha soluk olur. Çok yaşlı olduğunda veya berelendiğinde kırmızımsı kahverengiden daha koyu renklere dönüşür. KOH ile hafif kırmızımsı ve amonyak çözeltisiyle kararmayan bir mantardır.
Lameller: Öz Narinşapka Mantarı lamelleri, kavisli ila kıvrımlı, beyazımsı, açık fildişi ila bej kırmızı veya hafif kırmızımsı bej renklerdedir. Mantar berelendiğinde rengi kırmızımsı kahverengi olur.
Gövde-Sap: 25-30 X 2-5 mm boyutlarında olan sap, silindirik ve yoğun pruinoseolup, tipik olarak tabana doğru sivrilme eğilimindedir. Taban kısmı beyaz-kaba tüylü yumrulu, genellikle kavisli, lifli, ten rengindedir.
Koku: Ayırt edici olmamakla birlikte, meyvemsi bir kokusu olduğu bildirilmiştir. Tadı ise belirsizdir.
Spor Baskısı: Basidiosporlar yaklaşık 4.8-8 × 4-5.5 boyutlarında olup, elipsoidal veya geniş ölçüde elipsoid, profil görünümünde biraz köşeli, belli belirsiz inişli çıkışlı, renksiz, apiculus uzun, ince duvarlı ve inamiloiddir. Basidia 20-30 x 6.5-8.5 boyutlarında ve 2-4-sporludur (çoğunlukla 2-sporlu).
Habitat: Holotip: TÜRKİYE, Trabzon İli, Karadeniz Teknik Üniversitesi kampüs alanı içinde, Pinus pinea yakınında, çimen ve çam iğneleri arasında bulunmuştur. Genel olarak iğne yapraklı ağaçların (Pinus, Picea, Abies) yakınında, çam iğneleri ve çimenler arasında, tek başına veya küçük gruplar halinde bulunduğu söylenebilir. Türün büyük olasılıkla saprotrofik yani çürükçül olabileceği bildirilmiştir.
Mevsim: Sonbahar.
Yenilebilirlik ve Toksisite: Yenilebilirlik ve toksisite ile ilgili herhangi bir bilgi henüz mevcut değildir.
Ek bilgiler: Yeni türün moleküler analizlerinin ve morfolojik çalışmalarının sonuçları dikkate alındığında, aynı cinse mensup 2 tür, Rhodocybe gemina (=Rhodocybe truncata ve Rhodocybe pseudopiperita ile benzerlikleri olduğu görülür.
R.asyae ve R.asanii bazı morfolojik özellikler bakımından birbirinden farklıdır; Rhodocybe asanii – Has Narinşapka Mantarı kırmızımsı bej, dışbükey, 20-45 mm tüylü, kıvrımlı lamellere bitişik ve cheilocystidia’nın yokluğu ile karakterize edilirken, R. asyae, somon pembesi ve tabak şeklinde olup daha küçük bir yapısı vardır (10 -30 mm).
Dip not: Makalenin yazılmasındaki yardımlarından dolayı değerli hocamız Prof Dr Ertuğrul Sesli’ye teşekkürü borç biliriz.
Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.
GALERİ
Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.