Koç Mantarı-Koçak Mantarı (Russula delica)

Russula delica – Koç Mantarı

Taksonomi – Bilimsel Sınıflandırma

Alem:  Mantarlar- Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Russulales

Aile:Russulaceae

Cins: Russula 

Tür: Russula delica

Russula delica, milk-white brittlegill (süt beyazı kırılgan mantar) adıyla bilinen bir mantardır ve hepsi toplu olarak “kırılgan mantarlar” olarak bilinen Russula cinsinin bir üyesidir. Çoğunlukla beyazdır, koyu kahverengi veya kahverengimsi şapka işaretleri ve kısa, sağlam bir sapı vardır. Yenilebilir, ancak tadı zayıftır ve iğne yapraklı, geniş yapraklı veya karışık ağaçlarda yetişir. Diğer beyaz Russula türleri ve bazı beyaz Lactarius türleri ile karıştırılabilir.

İlk kez 1838’de İsveçli mikolog Elias Magnus Fries tarafından tanımlanmış olan Russula delica’nın eski isimleri arasında Christian Hendrik Persoon’un Lactarius piperatus var. exsuccus bulunur. Yerel isimleri; Acı Mantar, Ak Mantar, Beyaz Mantar, Meşe mantarı, Koç mantarı, Koçak mantarı vb dir.

Russula cinsinin en büyük mantarlarından biri olan Russula delica yer yüzünde, çam iğnelerini, çim veya yaprak çöplerini iterek ortaya çıkar.Bu nedenle, büyük kirli beyaz şapkaları, genellikle kötü şekilde lekelenir ve sıklıkla hasar görür. Toplamakta fazla zaman kaybedildiğinde her Russula gibi Koç mantarı da çok çabuk kurtlanır.

Şapka: 5-18 cm çapında, ilk evrelerde genellikle sütlü mantarlarla benzer, ortası hafif çukur, kenarları sapa doğru kıvrılarak devam ederek huni şekline dönüşür ve rengi açık kahverengi olur. Genellikle yaprak çöpünü iterek çıkar ve üzerinde çoğunlukla toprak bulunur. Olgunlaştıkça sararır ve sarı ve kahverengi renkler oluşur. Şapka eti beyaz ve kesildiğinde renk değiştirmez.

Lameller: Sık, kırılgan beyaz ve soluk krem renktedir. Hasar gördüklerinde sütlü mantarlar gibi süt çıkarmazlar. Bu nedenle Lactarius türlerinden ziyade, Russula olarak sınıflandırılmışlardır.

Gövde-Sap: 2-5cm çapında, silindirik, kısa beyaz ve düzdür; gövdede yüzük yoktur. İlk evrelerde beyaz, yaşla birlikte kirli beyaz ve sarımsıdır. Toprak içerisindeki etli kısım ince olup, şapkaya doğru daha kalın devam eder. Sapın iç kısmı süngerimsi yapıda genç mantarlarda ortası dolu, yaşlarda boş olup dışa doğru sertleşir.

Koku tat: Balık kokusunu andırır. Lamel eti hafif acıdır, şapka ve diğer yerlerde bu acılık biraz daha azdır.

Spor Baskısı: Beyaz veya çok açık krem renkli sporları vardır. Spor şekli Elipsoidal, 8-11 x 6.5-8.5µm boyutlarındadır. Tamamlanmamış bir retikulum oluşturan, birçok bağlantı çizgisiyle birleştirilmiş 0.75µm yüksekliğe kadar siğillerle süslenmiştir.

Habitat: Genel olarak az nemli çam ormanlarında, meşeliklerde tek tek ya da 3-4’lü gruplar halinde bulunabilirler.

Mevsim: Nem ve hava şartlarına bağlı bölgesel olarak her ay görmek mümkündür.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Koç mantarı- Russula delica zehirli bir mantar türü değildir. Genç örnekler acı değildir, yaşlı olanların tadı daha fazla acıdır. Bu mantarı bazı kişiler değerli görmezken, bazı kişiler severek tüketirler. Acılığı azaltmak için lameller temizlenebilinir ve ön haşlama yaparak daha az acı olması sağlanır.

Ek bilgiler: Koç mantarına benzer türler, aynı aileden olan Russula türleri ; Russula flavispora, Russula pallidospora, Russula chloroides gibi sütsüz olan türlere ve sütlü Lactarius ailesinden Lactarius vellereus, Lactifluus piperatus , Lactarius controversus gibi mantarlara benzerlik gösterir ve yenen ve yenilmeyen Clitocybe türlerle karıştırılır.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur!

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.