Ecel Kirmiti (Russula subnigricans)

Russula subnigricans – Ecel Kirmiti – Deadly Russula

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Russulales

Aile: Russulaceae

Cins: Russula

Tür: Russula subnigricans

Russula subnigricans, Nisekurohatsu (Japonca) olarak bilinen ve Russula nigricans – Kara Kirmit Mantarı ile karıştırılıp tüketilen ( Japonya , Çin ve Tayvan’da), ölümcül bir mantardır.

Russula subnigricans, ilk kez Japonya’da (1955 yılında) Japon mikolog Tsuguo Hongo tarafından tanımlanmıştır. Hala aynı isimle bilinmektedir. Şu ana kadar tanımlanmış Russula türleri içindeki, tek ölümcül Russula türüdür. Japonya’dan başka Çin ve Tayvan’dan da bildirilmiş olan bu ölümcül zehirli Russula, zaman zaman ABD’nin güneydoğu bölgelerinden de bildirilmiştir. Ancak, bu bilgi henüz mikologlar tarafından teyit edilmemiştir.

Türkiye’de ki varlığı henüz bilinmemekte olan (resmi kaydı yoktur) bu ölümcül Russula türünü, biz Mantarlı Yaşam ekibi olarak sizlere Ölümcül zehirli bir Russula olması sebebiyle “Ecel Kirmiti” olarak anlatacağız.

Şapka: 5~15cm genişliğinde (bazen daha fazla) olan R. subnigricans şapkası,  kenar boşluğu ilke önce dışbükey, sonra düz ve basık, en sonunda infundibuliform hale gelir. Şapka yüzeyi kuru, çok ince kadifemsidir. Şapkası üzerindeki kütikülü (zarımsı yapı) güçlükle ayrılabilir ve kenarlar çizgili değildir.  fuliginous-umber, kenar boşluğu biraz daha solgun. Şapkası kesildiğinde ve kırıldığında eti kırmızımsı renk alır, ancak Russula nigricans gibi asla kararmaz.

Lameller: Lameller orta derecede geniş, 6~9 mm, oldukça kalın,  adnate veya hafif decurrent olup, neredeyse çatallı ve kırılgandır. Lamellerinin rengi soluk krem olup, berelendiğinde, morardığında şapka eti gibi kırmızımsı olur.

Gövde-Sap: R. subnigricans sapı, 3-6 cm uzunluğunda, 1~2,5 cm kalınlığındadır. Sap aşağı doğru eşit veya biraz daha incedir. Şapkasından daha soluk renkli olup, tabanda beyazımsıdır.

Koku: Koku ve tat ayırt edici değildir. Bu sebeple çok dikkat edilmesi gereken bir Russula türüdür.

Spor Baskısı: Sporlar, 6-9X6.5-8 μm boyutlarında olup, genellikle genişçe elipsoid ila neredeyse küremsi, bazen ise oval veya küremsidir. Basidia 4 sporludur. Spor baskısı rengi beyazdır.

Habitat: Yetişme ortamı geniş yapraklı ağaçların olduğu ormanlar olup, yerde, sürü halinde veya dağınık.

Mevsim: Yaz-Sonbahar (Temmuz-Ağustos-Eylül).

Yenilebilirlik ve Toksisite: Lethal yani ölümcül zehirli bir mantardır. R. subnigricans, Galerina sulciceps ve Lepiota brunneoincarnata ile birlikte, Güney Çin’de ki ölümle sonuçlanan mantar zehirlenmelerinin baş sorumlusudur. R. subnigricans’ın Rabdomiyaliz’e (rhabdomyolysis) neden olduğu kanıtlanmış bir gerçektir.R. subnigricans ile ilgili asla unutulmaması gereken en korkunç şey, rabdomiyolize (kas dokusunun parçalanmasına) neden olmasıdır. Bu, böbrek yetmezliğine yol açabilecek, hatta ölümle sonuçlanabilecek acı verici bir süreçtir. R. subnigricans ile zehirlenen hastalar, mantarın yenilmesinden sonraki 2 saat içinde mide bulantısı ve kusma, ishal ve karın ağrısı gibi gastrointestinal semptomlar göstermiştir. 6-12 saat sonra göğüste sıkışma, nefes darlığı, yaygın kas ağrısı, hematüri veya hemoglobinüri belirtileri ile şiddetlenen zehirlenme vakası, 12-24 saat sonra rabdomiyoliz ve akut böbrek yetmezliği ile ölüme kadar gitmektedir. R. subnigricans zehirlenmesinin bir panzehiri veya ilacı yoktur.

Ek bilgiler: Bu Russula türünü araştırıp yazmamızdaki temel sebeplerden biri ve belki de en önemlisi, R. subnigricans mantarının bugüne kadar bilinen, tek ölümcül zehirli Russula türü olmasındandır.

Bu mantar genellikle daha az zehirli olan aynı aile ve cinse mensup, benzer tür Kara Kirmit Mantarı –Russula nigricans ile karıştırılır. Bu 2 türün ayırt edici özellikleri, R subnigricans’ın etinin beyaz olması, ancak hasar gördüğünde kırmızıya dönüşmesidir. Russula nigricans’ın eti ise başlangıçta beyazdır, sonra kırmızıdır ve hasar gördüğünde siyaha döner. Russula albonigra ile de biraz benzerlik gösterdiği bildirilmiştir. Ayrıca Ecel Kirmiti (Deadly Russula) Mantarının tüylü-ahşap ve kadifemsi şapkası ve görünümü ilk bakışta Lactarius gerardii’ye benzer.

Yapılan bir araştırmaya göre, Güney Çin’de, son 18 yılda meydana gelen 852 mantar zehirlenmesinin dörtte birine R. subnigricans neden olmuştur ve bu mantarı yiyenlerin yarısı ölmüştür.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.