Stropharia coronilla – Kefgarik mantarı
Taksonomi – Sınıflandırma
Alem: Mantarlar-Fungi
Bölüm : Basidiomycota
Sınıf: Agaricomycetes
Takım: Agaricales
Aile: Strophariaceae
Cins: Stropharia
Tür: Stropharia coronilla
Stropharia coronilla yaygın olarak Yuvarlak kafa tacı (Garland roundhead ) veya Taç Stropharia isimleri ile bilinen, Avrupa ve Kuzey Amerika’ya özgü bir mantar türüdür. Bu mantarların küçük Agaricus türleri ile karıştırılması olasıdır. Ölümcül zehirli oldukları bildirilmemiştir ve bu nedenle sonuçları çok da kötü olmayabilir. Ancak bir çok zehirlenme kaydı bulunmaktadır.
İlk olarak 1793’te Fransız botanikçi Jean Baptiste Francois Bulliard tarafından tanımlanmış ve Agaricus coronillus ismi verilmiştir. Daha sonra 1872’de başka bir Fransız Lucien Quelet tarafından Stropharia cinsine aktarılmıştır.
Eşanlamlıları Agaricus coronillus, Agaricus obturatus ve Stropharia obturata‘dır
Cins adı Stropharia ”kemer” anlamına gelen Yunanca strophos kelimesinden gelir. Kökteki yüzüğümsü halkaya referanstır. Sıfat olan coronilla ”taçlı” anlamındadır.
Şapka: 2,5 ila 4 cm arasında; başlangıçta dışbükeydir, sonra düz hale gelir. Yüzey keçe gibi ince pullu olup sarı-toprak boyası veya deve tüyü renginde, genellikle merkezde daha koyudur.
Lameller: Oldukça sık, soluk gri-kahverengidir, yaşlandığında mor-kahverengiye dönüşür. Lamellerinde kızıllık olmaması Agaricus türlerinden ayırt edici bir özellik olarak kullanılabilir. Ayrıca, lameller Çayır mantarında saptan ayrılırken, Stropharia coronilla’da gövdeye tutturulur.
Gövde-Sap: 2-6 cm uzunluğunda, 0,5–1 cm çapındadır ve eşit, hafif sivriltilmiş bir tabanı bulunur. Kuru, fibriloz, genellikle üst yüzeyinde olukludur. Bu türün kendine özgü sıfatını (coronilla) aldığı taç benzeri çizgili bir üst yüzeye sahip beyaz yüzüğü vardır. Yüzük sonraları sporlar tarafından koyu renk alır. Kökte beyaz misel iplikleri gözlemlenebilir.
Et: Yumuşaktır, baştan sona beyaz olup, dilimlendiğinde renk değişmez.
Koku: Ayırt edici değildir.
Spor Baskısı: Spotları, göze çarpmayan bir apikal gözeneğe sahip, eliptik, pürüzsüz, 7-8,5 x 4,5-5,5 µm boyutlarında olup, spor baskısı mor kahverengidir.
Habitat: Çoğu Stropharia türü ağaçta, gübrede , çürümüş otlarda olur. Ancak, Kefgarik mantarı -S. coronilla ( Garland roundhead ) çayırlarda, çimenlerde, parklarda yetişen özel bir kaç türden biridir.
Mevsim: Haziran-Kasım aylarında gözlemlenir. Akdeniz ülkelerinde Nisan ayına kadar devam eder.
Yenilebilirlik ve Toksisite: Garland stropharia yemekten kaynaklanan psikoaktif etkiler bildirilmiştir. Bu doğrulanmamış olsa da, Agaricus ile karıştıran birileri tarafından doğrulanmış zehirlenme vakaları vardır .
Kefgarik Mantarı yedikten bir ila iki saat sonra halsizlik, baş ağrısı, kusma, genel ağrı, kafa karışıklığı yaşanabilir. Koordinasyon kaybı, baş dönmesi ve halüsinasyonlar gözlemlenmiştir . Toksik maddenin ne olduğu kesin olarak henüz bilinmemektedir.
Mantarlı yaşam ailesi olarak, Stropharia coronilla-Kefgarik mantarının yemek için toplanmaması gerektiğinin altını çizmek isteriz.
Benzer türler: Panaeolus semiovatus ile benzerlik gösterir. Ancak bu tür dışkı üzerinde büyür ve lamelleri siyah bir spor izi oluşturmak için kararır.
Agaricus ( Çayır mantarı) türüne benzetip toplayanlar gözlemlense de dikkat edildiğinde lamellerin sapa birleşmesi ayırt edici bir özelliktir. Çayır mantarında lameller gövdeden ayrılır.
Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarıma göz atmak için tıklayınız.
GALERİ
Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.