Bozsüngercik Mantarı (Suillellus dupainii)

Suillellus dupainii –Bozsüngercik Mantarı

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Boletales

Aile: Boletaceae

Cins: Suillellus

Tür: Suillellus dupainii

Genellikle Dupain’in Boleti (Dupain’s Bolete) olarak bilinen Suillellus dupainii, Suillellus cinsinin bir bolet mantarıdır. Dupainii = Fransız mikolog V. Dupainii’nin onuruna verilmiş özel bir isimdir.

Nesli tükenme tehlikesi ile karşı karşıya olan bu tür, Avrupa’ya özgü bir mantar olup, 6 ülkede kırmızı listeye alınmıştır. Nadir bir tür olmasına rağmen Kuzey Amerika’da da görülür. İlk olarak Kuzey Carolina’dan ve ardından 2009’da Iowa’dan kaydedilmiştir. Quercus peduncularis ve diğer meşe ağaçlarının altında büyüyen Belize’den 2007 yılında bildirilmiştir. 

Suillellus dupainii (Boud.) Blanco-Dios 2015 eşanlamlıları; Boletus dupainii Boud.  (1902), Tubiporus dupainii (Boud.) Maire (1937) ve Rubroboletus dupainii (Boud.) Kuan Zhao ve Zhu L.Yang (2014).

Şapka: Çok uzaktan bile olsa, ilk bakışta sonbahar yaprak çöpünün donuk rengiyle keskin bir şekilde ayrılan ve kontrast oluşturan parlak, kırmızı veya kiraz kırmızısı şapkasıyla kendini net gösterir. Şapkası 4,5–10 cm çapındadır. Genç örneklerde hemisferik sonra geniş biçimde dışbükey veya neredeyse düz hale gelir. Taze olduğunda yapışkan, pürüzsüz,  kuruduğunda ise parlaktır ve genellikle üzerine yapışan yapraklar veya döküntülerle kaplıdır. Yağışlı havalarda hafif viskozdur.

Tüpler ve Gözenekler: Tübüller sarı, sonra yeşilimsi, gözenekler küçük, düzensiz, turuncu kırmızıdan parlak kırmızıya, basınç altında koyu maviye dönüyor.  Gövde silindirik, boletoid, soğanlı, klavatlı, soluk sarı renktedir, çürükse hafif mavimsi olur, üst kısım hariç tamamen ince kırmızımsı granülasyonlarla kaplanır. Genellikle kırmızımsı bir retikulum bulunan tübüllerin yakınında altta yatan etin sarı rengiyle tezat oluşturur.

Gövde-Sap: Mantarın etli kısmı şapkada soluk sarı veya sarımsı beyazdır, gövde yani sapta ise koyu parlak sarıdan kırmızıya olabilmektedir. Kesit alınıp bakıldığında veya dilimlendiğinde havaya maruz kalan sap bölümü, oksidasyona uğrar ve maviye döner. Gövde, 3-9 cm uzunluğunda, 1-2 cm kalınlığındadır. Sap yukarı kısımlarda sarı, köke doğru daha yoğun şekilde bezenmiş, ince kırmızı benekler ve pullarla kaplıdır.

Koku: Bu Boletaceae ailesine mensup mantarın hoş bir kokusu ve hafif asidik bir tadı olmasına karşın, Koku ve tat ayır edici özellik değildir.

Spor Baskısı: Sporlar 10–13 x 3–5 µm boyutlarında olup,  pürüzsüz ve fuziform görünümlüdür. Spor baskısı rengi koyu zeytin kahverengisidir.

Habitat: Türkiye’de de kaydı yapılmış ( Batı Karadeniz Bölümü ile Konya Bölümünde) olan Bozsüngercik Mantarı, Meşe ve kestane ağaçlarının bol olduğu ormanlarda küçük guruplar halinde bulunurlar. Özellikle Meşe ile mikorizal olan bu tür kalkerli toprakları sever. Tek başına, dağınık veya toplu olarak büyürler.

Mevsim: Yaz başından Sonbahar bitimine kadar görülebilir.

Yenilebilirlik ve Toksisite: İyi pişirildikten sonra yenilebilir bir mantardır.  Görsel güzelliği ve nadir bulunmasından dolayı kesinlikle korunması gereken bir türdür. Birçok ülkede kırmızı listeye alınmış ve koruma altındaki türler kategorisine girmiştir.

Ek bilgiler: Boletus dupainii ismi ile bilimsel olarak ilk kez 1902’de Fransız mikolog Jean Louis Émile Boudier tarafından tanımlandı. Diğer birkaç müttefik kırmızımsı renkli, mavi boyalı bolete türü ile birlikte 2014 yılında yeni Rubroboletus cinsine, 2015 yılında ise Suillellus cinsine aktarıldı.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri için  Türkiye’nin Mantar Avcıları Facebook sitemizi de ziyaret edebilirsiniz. Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.