Connect with us

Mantar Türleri

Beneklisünger Mantarı (Suillus collinitus)

Published

on

Suillus collinitus – Beneklisünger Mantarı


Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Boletales

Aile: Suillaceae

Cins: Suillus

Tür: Suillus collinitus

Suillus collinitus- Beneklisünger mantarı, genellikle çam ağaçlarını kendine habitat olarak seçmiş ve en yaygın olarak Güney Avrupa ülkelerinde bulunan, Suillaceae ailesine mensup bir Bolet türüdür. Bazen kuru kumlu toprakların gölgeli kısımlarında yaygın olarak bulunabilir.  Bu yenilebilir Bolet türü genellikle büyük gruplar halinde ortaya çıkar.  Çeşitli kaynaklar, Suillus collinitus’u ekşi bir koku ve tarifsiz bir tada sahip yenilebilir bir Suillus olarak kabul ederler. Tüm Suillus türlerinde olduğu gibi, hazırlamadan önce sadece genç örneklerin alınması ve kütikülün soyulması tavsiye edilir. 

Beneklisünger Mantarı ilk olarak 1838’de Elias Magnus Fries tarafından tanımladığında ona Boletus collinitus adını verdi ve 1898’de Alman botanikçi Otto Kuntze (1843 – 1907) tarafından mevcut cinsi Suillus’a aktarıldı.  Bu türün diğer eşanlamlıları arasında Boletus collinitus Fr. ve Suillus fluryi Huijsman bulunur. Ayrıca, kaydı yapılmış 2 türü vardır. Bunlar Suillus collinitus var.  aureus (Huijsman) ve Suillus collinitus var.  velatipes (Contu, Lavorato ve Simonini (1998)) olarak rapor edilmiştir.

Şapka: Başlangıçta yarı küresel, dışbükey ve sonunda düz olan Suillus collinitus’un şapkası, tamamen genişlediğinde 4 ila 12 cm arasında değişir, ancak bazen iyi gölgeli alanlarda büyük çamların altında 18 cm’ye kadar olabilen istisnai örneklere de rastlanılmıştır. Yuvarlakça başlasa da, çoğu şapka biraz düzensiz veya loblu hale gelir ve kenar boşluğu genellikle dalgalıdır. Mantar gövdelerinden oluşan kümeler kaçınılmaz olarak çarpık şapkalar geliştirir, bazen bir tarafta gözenekler yukarı doğru genişlerken, diğer tarafta yer seviyesinin altında kalırlar. Islak havalarda çok yapışkan olan soyulabilir şapka kütikülleri, sarımsı kahverenginin çeşitli tonlarındadır.

Suillus collinitus
Suillus collinitus

Tüpler ve Gözenekler: Şapkanın altındaki verimli yüzey, kısa tüpler içerir ve sapa (gövdeye) bağlı veya çok hafif eğimli, başlangıçta kremsi sarı olan sonradan parlak sarıya dönüşen ve yaşlandıkça kahverengimsi bir renk alan küçük açısal gözeneklerle son bulur. İyi gölgeli alanlarda, genç örneklerin gözenek yüzeyinde berrak bir sıvı damlacıkları görülür (Kuzey Avrupa’da daha yaygın olan benzer Suillus granulatus’un gözeneklerinden sütlü bir sıvı sızar). Şapka altı genelde sarı olan bu mantar kesildiğinde veya berelendiğinde renk değiştirmez.

Suillus collinitus
Suillus collinitus

Gövde-Sap: Suillus collinitus’un gövdeleri silindirik ve kısadır (3 ila 7 cm uzunluğunda ve tipik olarak 1 ila 1.8 cm çapında), uzunluklarının çoğu boyunca soluk ila orta sarıdır, ancak belirgin pembemsi sarı olan yuvarlak tabanları vardır, köke yakın olan bölgelerdeki pembemsi ton miselyumdan gelir. Diğer Suillus türlerinin çoğunda sapın köke yakın bölgelerindeki renk beyazdır (Bu özellik, Suillus collinitus ile çok benzer olan Suillus granulatus’u ayırt etmede önemli bir ayıraçtır).

 Küçük kırmızımsı kahverengi granüller, iç eti kremsi sarı olan halkasız (yüzüksüz) gövdenin yüzeyini süsler.

Suillus collinitus
Suillus collinitus

Koku: Mantarımsı bir kokusu ve hafif bir tadı olmasına karşın, bunlar ayırt edici özellik olarak kabul edilmezler.

Spor Baskısı: Sporlar, kütle olarak koyu sarı-kahverengi, ancak ışık mikroskobu ile bakıldığında soluk sarı olarak görülür. 8–10.5 x 3-4.5 μm boyutlarında iğ şeklindedirler (her iki ucunda da sivrilen). Basidia (hymenium’un spor taşıyan hücreleri) dört sporludur.         

Habitat: Halep çamı (Pinus halepensis), Suillus collinitus’un mikoriza oluşturduğu birkaç türden biridir. Suillus collinitus hemen hemen tüm Avrupa’da bulunur. Birkaç çam türü (Pinus) ile karşılıklı olarak yararlı simbiyotik ilişkiler oluşturan bir ektomikorizal mantardır. Bunlara iki iğneli Avrupa çamı türleri dahildir: Halep çamı (P. halepensis) Avrupa karaçamı (P. nigra), fıstık çamı (P. pinea) ve Sarıçam (P. sylvestris). Mantar kireçtaşı toprakları tercih eder. Suillus collinitus, Güney Avrupa’da yaygın olarak görülen termofiliktir. Britanya Adaları ve Polonya gibi daha kuzey bölgelerde nadiren görülür. Danimarka’da neredeyse tehdit altındadır ve Estonya’da da tehlikede olarak kırmızı listeye alınmıştır. Türkiye’de ve İran’da da kaydı yapılmıştır. Ülkemizde kaydı yapılan bölge ve bölümler arasında, Güney Marmara Bölümü, Karadeniz Bölgesi, Ege Bölgesi, Akdeniz Bölgesi, Yukarı Fırat ve Yukarı Murat -Van Bölümleri ile Orta Fırat Bölümü bulunmaktadır.

Mevsim: Sonbahar ve Kış aylarının bir mantarıdır..

Yenilebilirlik ve Toksisite: Suillus collinitus zehirli bir tür değildir. Çok tutulan bir mantar olmamasına rağmen, iyi pişirildiğinde yenilebilir olduğu bildirilmektedir.  Bu mantarlara karşı olumsuz reaksiyon riskini azaltmak için, bazı mantar avcıları , pişirmeden evvel bu Suillus cinsinden tüm türlerin şapka üzerindeki ince zarını atmayı uygun bulmuşlardır. Beneklisünger mantarı, topluca E vitamini olarak bilinen ve antioksidan aktivite sağlayan bir kimyasal bileşik sınıfından olan birkaç tokoferol içerir. Ayrıca, toplam organik asitlerin sırasıyla %42 ve %30’unu oluşturan malik ve kinik asit çiftleri ve sitrik ve ketoglutarik asit olmak üzere birçok organik asit içerirler. Mantarlardaki organik asitlerin bileşimi ve konsantrasyonu, lezzetlerini etkileyen başlıca faktörlerdir. Bazı organik asitler antioksidan aktiviteye katkıda bulunur.

Ek bilgiler: Benzer türler vardır; Suillus collinitus, özellikle Akdeniz havzasında, Suillus mediterraneensis ve Suillus bellinii dahil olmak üzere diğer termofilik türlerle sıklıkla aynı habitatta bulunur. Avrupa’nın çoğunda görülen ve aynı zamanda iğneli yapraklı ağaçlarla (özellikle Pinus=Çam) ilişkilendirilen yaygın türlerden Suillus luteus ve Suillus granulatus ile de benzerlikler gösterdiği bildirilmiştir. Beneklisünger Mantarını Suillus granulatus gibi benzer Suillus türlerinden ayırt etmeye yardımcı olan karakteristik bir özellik, gövdenin tabanındaki pembemsi miseldir. Suillus luteus ile genel görünüm ve tercih edilen habitat olarak benzerdir ancak büyük beyaz bir gövde halkasına sahiptir. Suillus collinitus da ise yüzük bulunmaz. 

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarıma göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri için  Türkiye’nin Mantar Avcıları Facebook sitemizi de ziyaret edebilirsiniz. Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.

Continue Reading
Click to comment

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Agaricaceae7 saat ago

Ak Pullu Mantar (Lepiota alba)

Agaricaceae4 gün ago

Siğillibaş Mantarı (Echinoderma asperum)

Lactarius1 hafta ago

Sütlümürekkep Mantarı (Lactarius flavidus)

Basında Mantar1 hafta ago

Mantar kesilmeli mi

Agaricaceae2 hafta ago

Küt Kızıl Mantarı (Agaricus urinascens)

Mantar Türleri2 hafta ago

Alaca Gövertek Mantarı (Rhodocollybia maculata)

Basında Mantar3 hafta ago

Benzer Mantarlar

Balsamia4 hafta ago

Şabankızılı Mantarı (Balsamia guenerii)

Hydnangiaceae1 ay ago

Kırk Düzenbaz Mantarı (Laccaria proxima)

Mantar Türleri1 ay ago

Kızılkıvırcık Mantarı (Podoscypha multizonata)

Inocybaceae1 ay ago

Ihlamur Mantarı (Pseudosperma tiliae)

Balsamia1 ay ago

Tulukmantar (Balsamia vulgaris)

Clitocybaceae1 ay ago

Kış Hunimantarı (Clitocybe brumalis)

Amanita1 ay ago

Sararan Ölüm Meleği Mantarı (Amanita ocreata)

Biannulariaceae1 ay ago

Bozhuni mantarı (Bonomyces sinopicus)

Boletaceae1 ay ago

Oynaktüplü Mantar (Lanmaoa fragrans)

Mantar Türleri1 ay ago

Geniş Kirmit Mantarı (Russula adusta)

Entoloma2 ay ago

Bıdık Kavrıkbaş Mantarı (Entoloma mougeotii)

Leotia2 ay ago

Sarıtokmak Mantarı (Leotia lubrica)

Mantar Türleri2 ay ago

Ay Karakızmantarı (Tricholoma bonii)

Cortinariaceae3 ay ago

Lop Örümcekmantarı (Cortinarius camphoratus)

Mantar Türleri3 ay ago

Gübretopu Mantarı (Pilobolus crystallinus)

Mantar Türleri3 ay ago

Kop Yılanmantarı (Melanoleuca grammopodia)

Mantar Türleri4 ay ago

Ala Süngermantarı (Suillus variegatus)

Amanita4 ay ago

Kocakese Mantarı (Amanita amplivelata)

Basında Mantar4 ay ago

Yeni bir Amanita mantari daha bulundu

Mantar Türleri4 ay ago

Dikenlitabak Mantarı (Scutellinia scutellata)

Amanita4 ay ago

Keseli Fındıkseven Mantarı (Amanita corylophila)

Basında Mantar4 ay ago

Yeni bir Amanita türü mantar dünyaya ilk kez Türkiye’den tanıtıldı.

Bankeraceae4 ay ago

Zarağlayan Mantarı (Hydnellum auratile)

Mantar Türleri4 ay ago

Kestane Yılanmantarı (Melanoleuca castaneofusca)

Inocybaceae4 ay ago

Mısırpüskülü Pseudosperma (Pseudosperma sororium)

Clitocybaceae5 ay ago

Sünük Hunimantarı (Clitocybe vibecina)

Boletaceae5 ay ago

Süngertop Mantarı (Wakefieldia macrospora)

Aspergillaceae5 ay ago

Mavi Küf Mantarı (Penicillium italicum)

Boletaceae5 ay ago

Sahte Çörek Mantarı (Boletus huronensis)

Mantar Türleri5 ay ago

Tepeli Paraşüt Mantarı (Marasmius collinus)

Gloeophyllaceae5 ay ago

Kokulu Kütüktereği Mantarı (Gloeophyllum odoratum)

Boletaceae5 ay ago

Kuzumantarı (Neoboletus eryhtropus)

Bjerkandera5 ay ago

Kandermantarı (Bjerkandera adusta)

Mantar Türleri5 ay ago

Ak Dikenlitabak Mantarı (Scutellinia armatospora)

Mantar Türleri5 ay ago

Keme Mantarı (Terfezia boudieri)

Asterophora6 ay ago

Top Mantareniği (Asterophora lycoperdoides)

Mantar Türleri6 ay ago

Mekik Sarıpelte Mantarı (Tremella fuciformis)