Connect with us

Mantar Türleri

Sarıkarakız mantarı (Tricholoma equestre)

Published

on

Tricholoma equestre-Sarıkarakız


Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Tricholomataceae

Cins: Tricholoma

Tür: Tricholoma equestre

Tricholoma equestre veya Tricholoma flavovirens, Yellow Knight (Sarı şövalye) olarak da bilinen Tricholoma cinsindeki bu mantar ilk olarak Carl Linnaeus tarafından 1753 tarihli Species Plantarum’un ikinci cildinde tanımlanmıştır ve burada ona Agaricus equestris adını vermişti. Daha sonra 1871’de bu türü Tricholoma cinsine aktaran ve Tricholoma equestre ismini veren Alman mikolog Paul Kummer’dir. Tricholoma equestre ye benzer özelliklere sahip olan Tricholoma sulphureum aşırı keskin kokuludur Sarıkarakız mantarında ise koku yoktur, birbirlerinden kolayca ayırt edilebilirler. Bazı mantar otoriteleri tarafından lezzetli yenilebilir kategorisinde olan bu mantar, uzun yıllar Avrupada pazarlarda satılmıştır. Ancak bazı zehirlenme kayıtları ve araştırmalar sonucunda bu mantarın zehirli olduğu kanıtlanmıştır. Zehirlenme vakaları ve ölüm kayıtlarının olduğu bilinmektedir.

Şapka: Lifli veya pullu zeytin-kahverengi merkezi alana sahip, parlak sarı; genellikle dalgalı bir kenar boşluğu ve hafif bir merkezi umbo ile dışbükey; 5 ila 9 cm çapında bir şapkaya sahiptir. Eti beyaz veya çok soluk sarıdır.

 Tricholoma equestre
Tricholoma equestre

Lameller: Sarıkarakız Mantarı lamelleri sarı, çentikli, yakın ve geniştir.

 Tricholoma equestre
Tricholoma equestre

Gövde-Sap: T. equestre sapı, soluk sarı renkli olup, kahverengi liflerle dikey olarak kaplanmıştır. Sap silindirik, 5 ila 10 cm uzunluğunda, 0,8 ila 1,5 cm çapındadır ve sapta yüzük yoktur.

 Tricholoma equestre
Tricholoma equestre

Koku: Önemli bir kokusu yoktur. Tadılması tavsiye edilmez.

Spor Baskısı: Spor baskısı rengi beyazdır. Sporlar elipsoidal, pürüzsüz, 5-8.5 x 3-6µm boyutlarında, belirgin bir hiler uzantılı ve inamiloid’dir.          

Habitat: Türkiye Mantarları Listesi (Aralık 2020) adlı kaynak kitabımıza göre Türkiye’de kaydı olan bölgelerimiz içinde, Çatalca-Kocaeli ve Güney Maramara Bölümleri, Karadeniz Bölgesi, Yukarı Sakarya Bölümü, Akdeniz Bölgesi ve Dicle Bölümü bulunmaktadır.Öncelikle çam ağaçları altında, aynı zamanda huş ve bazen meşe ağaçları ile mikorizaldir.

Mevsim: Temmuz ve Ekim ayları arasında sıkça rastlanılan bir Tricholoma türüdür.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Bu tür, uzun bir süre daha lezzetli, yenilebilir türlerden biri olarak kabul edilmiştir ve yakın zaman kadar da öyleydi. Bu tür ile ilgili zehirlenme vakaları ilk olarak Güneybatı Fransa’da meydana geldi. Zehirlenen kişilerin hepsi, tedaviden önceki son iki hafta içinde Tricholoma equestre içeren üç veya daha fazla öğün mantar yedikleri tespit edilmiştir.  Mantarı içeren son yemeklerinden bir ila dört gün sonra, hastalar bazen ağrının eşlik ettiği kaslarda zayıflık bildirdiler. Bu zayıflık, idrarda sertlik ve koyulaşma hissi ile birlikte üç ila dört gün daha devam etti. Mide bulantısı, terleme, yüzde kızarıklık da kaydedildi, ancak ateş gözlemlenmedi. Tricholoma equestre zehirlenmesi nedeniyle tedavi gören hastaların, muhtemelen zehirlenme sonucu öldüğüne dair bazı raporlar bulunmaktadır.  Bu mantardaki zehir tam olarak nedir henüz net bilinmiyor. Zehirlenmenin temel mekanizmasının, iskelet kası liflerinin hücre zarına zarar veren rabdomiyoliz olduğundan şüphelenilmektedir. Bu bozuklukta oksijen taşıyan kas proteini miyoglobini salınır ve idrarda ortaya çıkar, bu da kas ağrısı ve idrarda kahverengimsi renklenme gibi semptomlara neden olur. Yenilebilirliği ve toksisitesi üzerine bu kadar çelişkiler olan bu mantarın yenilmesini Mantarlı Yaşam ailesi olarak kesinlikle tavsiye etmiyoruz.

Ek bilgiler: Sarıkarakız mantarına benzer türler kendi cinsindeki Tricholoma sulphureum, Tricholoma sejunctum, Tricholoma joachimii, Tricholoma frondosae, Tricholoma arvense gibi mantarlarla ve Cortinarius cinsindeki bazı türlerle karıştırılması ihtimali oldukça yüksektir.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.

Continue Reading
Click to comment

Leave a Reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Amanitaceae2 gün ago

Başlı Duvakluca Mantarı (Saproamanita codinae)

Cortinariaceae3 gün ago

Vişne Örümcekmantarı (Cortinarius violaceus)

Mutinus1 hafta ago

Kızıl Kokarboynuz Mantarı (Mutinus ravenelii)

Amanita1 hafta ago

Şampanyakese Mantarı (Amanita crenulata)

Mantar Türleri2 hafta ago

Kızıl Pulbaş Mantarı (Pholiota alnicola)

Gomphaceae2 hafta ago

İri Mortopaç Mantarı (Gomphus crassipes)

Aspergillaceae2 hafta ago

Divane Asper Mantarı (Aspergillus tubingensis)

Gomphaceae3 hafta ago

Tellice Mantarı (Ramaria flava)

Britzelmayria3 hafta ago

Çit Pulcuklu Mantar (Britzelmayria multipedata)

Hygrocybe3 hafta ago

Bal Mummantarı (Hygrocybe reidii)

Agaricaceae4 hafta ago

Solguntellice Mantarı (Ramaria pallida)

Mantar Türleri1 ay ago

Kızılkenet Mantarı (Pycnoporus cinnabarinus)

Mantar Türleri1 ay ago

İri İztutan Mantarı (Paxillus obscurisporus)

Elaphomyces1 ay ago

Benli İçikara Mantarı (Elaphomyces granulatus)

Gomphidiaceae1 ay ago

Kaygan Gabaramantarı (Gomphidius glutinosus)

Boletaceae1 ay ago

Enginsüngercik Mantarı (Rubroboletus pulchrotinctus)

Agaricaceae1 ay ago

Hosmantarı (Lycoperdon echinatum)

Amanita2 ay ago

Uzak Doğu Sezar Mantarı (Amanita caesareoides)

Hypsizygus2 ay ago

Kahve Kırkkafa Mantarı (Hypsizygus tessulatus)

Hymenogaster2 ay ago

Kaba Papazküre Mantarı (Hymenogaster griseus)

Boletaceae2 ay ago

Gri Sap Örgübacak (Leccinum cyaneobasileucum)

Hydnangiaceae2 ay ago

Çam Düzenbazı (Laccaria trichodermophora)

Boletaceae2 ay ago

Karakalpak Mantarı (Strobilomyces strobilaceus

Hebeloma2 ay ago

Meşe Turpkokan (Hebeloma quercetorum)

Inocybaceae2 ay ago

Çırpıkümbet Mantarı (Inocybe lacera)

Genel2 ay ago

Çatlakyumurta Mantarı (Gyroporus castaneus)

Boletaceae2 ay ago

Oktavyan Mantarı (Octaviania asterosperma)

Cortinariaceae2 ay ago

Akça Örümcekmantarı (Cortinarius variegatus)

Agaricaceae2 ay ago

Sarıçalan Mantarı (Agaricus iodosmus)

Bankeraceae2 ay ago

Turuncuağlayan Mantar (Hydnellum aurantiacum)

Boletaceae2 ay ago

Bahçeboleti (Hortiboletus bubalinus)

Genel2 ay ago

GDPR Gizlilik Politikası

Mantar Türleri3 ay ago

Gevrek Süngermantarı (Suillus spraguei)

Abortiporus3 ay ago

Karanfilmantarı (Abortiporus biennis)

Mantar Türleri3 ay ago

Yer yumurtamantarı (Volvariella surrecta)

Mantar Türleri3 ay ago

Aslan Çıtkırdı Mantarı (Pluteus leoninus)

Asterophora3 ay ago

Mantareniği (Asterophora parasitica)

Bondarzewia3 ay ago

Yanıktere Mantarı (Bondarzewia mesenterica)

Boletaceae3 ay ago

Tapa Bolet Mantarı (Boletus barrowsii)

Mantar Türleri3 ay ago

Gölgeli Çıtkırdı Mantarı (Pluteus umbrosus)

Inocybaceae3 ay ago

Utangaçmantar (Inocybe godeyi)

Agaricaceae3 ay ago

Pullu Kızıl Mantarı (Agaricus impudicus)

Amanita3 ay ago

Keseli Peri Mantarı (Amanita alseides)

Lactarius3 ay ago

Kanayan Kanlıca (Lactarius rubrilacteus)