Yazlık Siyah Trüf Mantarı (Tuber aestivum)

Yazlık Siyah Trüf -Tuber aestivum

Taksonomi – Bilimsel Sınıflandırma

Alem:  Mantarlar- Fungi

Bölüm : Ascomycota

Sınıf: Pezizomycetes

Takım: Pezizales

Aile: Tuberaceae

Cins: Tuber

Tür: Tuber aestivum

Yazlık Siyah Trüf Mantarı- Summer truffle (Tuber aestivum) veya Bordo Trüf – Burgundy Truffle (Tuber uncinatum), neredeyse tüm Avrupa ülkelerinde bulunan yaygın bir trüf türüdür. Tuber aestivum genelde sıcak iklim bölgelerinin hakim olduğu İtalya, İspanya, Portekiz, Almanya’nın güneyi, Rusyanın Avrupa da kalan bölgesinde, Kuzey Afrika ve Kaliforniya’da doğal olarak yetişmektedir. Türkiye’de bazı trüf türleri doğal olarak bulunmaktadır ve bunların arasında Tuber aestivum (Syn: Tuber uncinatum) türü en yaygın  olanıdır. Dış görünümü itibariyle Tuber melanosporum’a benzer. Kokusu ona göre daha azdır. İç kesiti açık kahverengi-beyaz damarlı bir görüntüye sahiptir. Mayıs- Ağustos arası çıkar. Dünyada en çok tüketilen trüf mantarıdır. Tuber aestivum- Yazlık Siyah Trüf Türkiye’de kaydı olan Tuber borchii – Beyaz Bahar Trüfüne göre çok daha yaygın bir türdür.

Tuber aestivum (Yazlık Siyah Trüf), kireç bakımından zengin toprakları sever. Kayın ağaçlarının kök ağlarıyla mikorizal bir ilişki içinde büyürler.

İngiltere’de ve diğer kuzey Avrupa ülkelerinde bulunan Siyah Yaz Trüfüne bazen Burgundy Truffle da (Tuber aestivum var. uncinatum) denir. Burgundy Truffle yani Bordo Trüf, daha önce Tuber uncinatum adlı ayrı bir tür olarak ele alınmıştı. Ancak, moleküler analizler Yazlık Siyah Trüf (Summer Truffle) ve Bordo Trüfün (Burgundy Truffle) aynı türler olduğunu göstermiştir. Tadı ve kokusundaki farklılıklar, iki Tuber aestivum formunun ayrı türler olarak değerlendirilmesinin asıl nedenlerinden biriydi. Sporları da bazı morfolojik farklılıklar göstermiş, lakin günümüzde tüm bu farklılıkların evrimsel faktörlerden çok, ekolojik faktörlerden kaynaklandığı anlaşılmıştır.

1831’de İtalyan mikolog Carlo Vittadini (1800 – 1865) tarafından Tuber aestivum ismi verilmiştir ve bu hala kabul gören genel bilimsel adıdır. Sinonimleri (Eş anlamlıları): Tuber albidum, Tuber cibarium, Tuber nigrum, Tuber blotii, Tuber uncinatum.

Makroskobik (Genel) Özellikleri: Şapkalı mantarlardan çok farklı bir morfolojiye sahip Trüf Mantarlarını, şapka-lamel-sap olarak değilde, makroskobik yani, genel dış görünüş ve mikroskobik olarak incelemek gerekir.

Yazlık Siyah Trüf, genel olarak 2 ila 8 cm çapında olup, bazen çok daha büyük olanlarına da rastlanılmıştır. Genellikle, az çok küreseldir, ancak bazen düzensiz ve çok lobludur. Yüzeyi koyu kahverengi veya siyahtır ve düzensiz piramidal, 4-6 köşeli çokgen şeklinde pek çok siğillerle kaplıdır. Genelde merkezden yayılan olukları vardır.İçerisinde sporları taşıyan yapıları (Gleba) başlangıçta beyazdır, bej veya gri-kahverengi olur ve normalden ziyade rastgele bir şekilde beyaz zarlarla mermerimsi bir yapıda olurlar.

Koku: Genç örneklerinin hafif ve hoş bir kokusu vardır. Olgunlaşma ve yaşla birlikte deniz yosunu gibi kokmaya başlarlar. Tadı hafif, ceviz, fındık tadındadır.

Spor Baskısı: Küremsi veya yumurta şekilli, 20-45 x 18-35 µm boyutlarında, kaba ve düzensiz bir retikulum ile bezenmiştir. Spor rengi sarımsı kahverengi, krem-beyaz veya krem-sarıdır. Askusları 1-6 sporlu olabilir.

Habitat: Ektomikorizal bir mantardır. Genellikle Kayın ağaçlarının altında, ancak çok nadiren de olsa meşe ağaçlarının altında, her zaman alkali (kireçli) topraklarda bulunur. Diğer yenilebilir Trüf mantarları gibi, bu trüf de esas olarak Güney Avrupa’da bulunur, ancak kuzeydeki yayılımı, bu trüf mantarlarının İngiltere ve hatta İskandinavya dahil olmak üzere, daha birçok ülkede çalışkan araştırmacılar tarafından bulunabileceği görüşü hakimdir. Memleketimizde de en yaygın trüf türü, Tuber Aestivum yani Yazlık Siyah Trüfdür.

Mevsim: Yazlık Siyah Trüf hasat zamanı, yazın başından sonbaharın ortasına kadardır. Ancak ılıman bölgelerde Yaz Trüflerini Ocak başı kadar da bulmak mümkündür.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Yazlık Siyah Trüf oldukça değerli, yenilebilir mantarlardandır. Ancak, aroma ve tadı genellikle Piedmont Beyaz Trüfü veya Perigord Trüfü ile aynı ligde kabul edilmez. Trüf mantarları türü ne olursa olsun, o kadar pahalıdır ki, genellikle çok ince tıraş edilerek ve yemeklere çok az miktarlarda eklenerek mutfaklarda kullanılır. Trüf mantarından faydalanmanın diğer bir yolu ise mantar gövdesinden “Trüf yağı”çıkarmak ve onu sprey olarak kullanmaktır. Dükkanlarda bulunan, çoğu sözde Trüf yağı gerçek trüf içermezler, ancak gerçek yer mantarları trüflerin benzersiz kokusunu kopyalamak için (bir dereceye kadar!) sentetik olarak üretilirler.

Ek bilgiler: Benzer türlerden, Périgord Truffle ( Tuber melanosporum), aralarında sığ nehirler bulunan küçük çılgın çokgen bölümlerle kaplı siyahımsı bir yüzeye sahiptir, spor yüklü iç kısmının rengi Tuber aestivum – Summer Truffle dan daha koyudur. Piedmont White Truffle (Tuber magnatum), soluk pürüzsüz bir dış cepheye ve krem ​​veya hardal sarısı bir iç kısma sahiptir.

Türkiye’de kaydı yapılan iller arasında, Antalya, Artvin, Bolu, Burdur, Denizli, Düzce, Hatay, İstanbul, İzmir, Muğla, Kırklareli, Ordu, Osmaniye vardır. Ayrıca son yıllarda ülkemizde, Orman Bakanlığının Bu trüfün yetiştiriciliği üzerine Fethiye’de gerçekleştirdiği proje (Trüf Ormanı Eylem Planı) ülkemiz ekonomisi için gelecek vaat etmektedir,

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur!

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Güzel fotolar için Vahdet Besi ve Samet Ispir kardeşlerimze ve Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.