Dervişdonu mantarı (Turbinellus stereoides) 

Turbinellus stereoides –Dervişdonu

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Gomphales

Aile: Gomphaceae

Cins: Turbinellus

Tür: Turbinellus stereoides

Turbinellus, Gomphaceae familyasının beş türle (Turbinellus flabellatus, T.floccosus, T.fujisanensis, T.kauffmanii ve T.stereoides) temsil edilen bir cinsidir.
Turbinellus stereoides, daha önce Gomphus stereoides (Corner) olarak bilinen Turbinellus stereoides, Gomphaceae ailesinden bir mantar türüdür. İlk olarak 1996 yılında E. J. H. Corner tarafından bir Gomphus türü olarak tanımlanmıştır. Admir Giachini, mantarı 2011 yılında Turbinellus cinsine aktarmıştır.

Türkiye kaydı ilk olarak 2011 yılında değerli hocalarımızdan Prof Dr Ertuğrul Sesli ve Prof Dr İbrahim Türkekul tarafından yapılmıştır. Türkiye Mantarları Listesi (Aralık 2020) adlı kitapta “Dervişdonu” ismi ile geçmektedir. Biz de bu enteresan mantar türünü bu isimle yani Dervişdonu mantarı olarak sizlere anlatacağız.

Şapka: Bu enteresan türün şapkasının şekli için teknik terim Infundibuliform’dur. Hunimsi ve huni görünümlü diye tercüme edilir. Turbinellus türleri acemi mantar avcılarınca Chantrelle yani Kazayağı mantarları ile kolayca karıştırılabilir.

Şapka (Pileus) soluk, pürüzsüz ve  toprak rengi (kahverengiye yakın sarı ) mantar gövdeleri basit loblu ve dallıdır. Şapka ortalama 5 cm olup spatula şeklindedir. Bazıları infundibuliform bir görünümlü, 2-7 cm boyunda, yeşilimsi-gri renklerde, karın yüzeyi pürüzsüz, tüysüz, opak veya sulu yarı saydam, hafif koyu sarı, renk atmayan, adhymenial yüzey pürüzsüz, donuk, soluk, rengi solmayan kıvrımlı kenarlara sahiptir.

Gövde-Sap: Sap (Stipe) 1-4,5 cm x 3-6 mm boyutlarındadır. Sap 3-4 mm kalınlığında, sivri oyuklu, yuvarlatılmış ila biraz düzleştirilmiş görünümlüdür. Beyaz bazal miselyum dışında aynı renktedir. Bazen 2-3 parça dallanmış sapın tabanda birleştiğini görmek mümkündür.

Koku: Ayırt edici değildir.

Mikroskobik Özellikleri: Basidia 70-85 x 8-11 μm ve klavattır. Sporlar 10-13 x 5-5.5 μm boyutlarında olup elipsoiddir. Kütle olarak koyu sarısı devetüyü renginde, buruşuk ve kalın duvarlıdır.

Mantarın hifleri dışında yapısı gayet basittir. Hyphae yani hifler uzunlamasına ve kompakttır. (Hyphae-HiF: İpliksi bir ağ olan miselyumu oluşturan çok hücreli mantarların boru şeklindeki çıkıntılarıdır. Mantar hifleri, besin kaynaklarından besinleri emmek için sindirim enzimleri salgılarlar).

Habitat: Prof Dr Ertuğrul Sesli ve İbrahim Türkekul hocalarımzın makelesinde bildirildiği üzere, Türkiye’de Ordu ile Gölköy’de 1998 yılında bulunan örnekler Çamgiller familyasından Doğu Ladini (Picea orientalis) altında bulunmuştur. Türkiye Mantarları Listesi adlı kitaba göre Orta ve Doğu Karadeniz Bölgemizde kaydı vardır.

Mevsim: Türkiye’de bulunan örnekler Sonbaharda (Eylül) toplanmıştır.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Bu türün yenilebilirliği ve toksisitesi hakkında herhangi bir bilgi henüz bulunamadı. En kısa zamanda güncelleme yapılacaktır.

Ek bilgiler: Bu makalenin yazılmasında Prof Dr Ertuğrul Sesli ve Prof Dr İbrahim Türkekul hocalarımızın “Three New Records for the Turkish Mycoflora” başlıklı araştırma notlarından yararlanılmıştır. Çok değerli hocalarımıza Dünya ve Türkiye Mikoflorasına katkılarından dolayı teşekkürü borç biliriz.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.