Connect with us

Boletaceae

Pöslen mantarı (Xerocomellus chrysenteron)

Published

on

Xerocomellus chrysenteron – Pöslen


Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Boletales

Aile: Boletaceae

Cins: Xerocomellus

Tür: Xerocomellus chrysenteron

Xerocomellus chrysenteron, Xerocomus chrysenteron veya red cracking bolete (kırmızı çatlama boleti ) olarakda bilinen zayıf dokusu ve yaşlandıkça oluşan düzensiz şekliyle mutfakta pek ilgi görmeyen Boletaceae ailesine ait bir mantar türüdür. Avrupa”nın bir çok yerinde yaygın olarak, yaz ve sonbahar aylarında sıkça karşımıza çıkabilir. Bolet ailesinin bu ilginç üyesi, koyu kahverengi-kahverengi ile kahverengi-zeytin-kahverengi renkte çatlayan şapkası, çatlakların altında gözüken pembemsi-kırmızımsı et rengi ve kesilmiş etin yavaş, her zaman tutarlı olmayan mavileşmesiyle tanınır. Bu, kesin olarak tanımlanması zor bir bolet mantarıdır. Benzer habitatlarda diğer birçok benzer tür olabileceğinden ayırt edilmesi oldukça zordur.

Şapka: Xerocomellus chrysenteron (Red Cracking Bolete), sığ, dışbükey gri-sarı veya kahverengimsi bir şapkaya sahiptir. Bazen zarın altında ince bir kırmızı et tabakası çatlayan şapkanın altından açığa çıkar. Tamamen genişlediğinde 4 ila 10 cm çapındadır. Şapkası kesildiğinde ince eti çok hafif mavileşir. Genç örneklerin koyu tüylü şapkası olabilir ve Imleria badia ile kolayca karıştırılabilinir.

Xerocomellus chrysenteron
Xerocomellus chrysenteron

Gözenekler ve tüpler: Bu mantarda lamelleri bulunmaz. Sarı tüpler, başta limon sarısı olan ancak yaşlandıkça kirli bir zeytin sarısına dönüşen geniş, köşeli gözeneklerle son bulur. Rwnk değiştirip morardığında, olgun örneklerin gözenekleri yavaş yavaş yeşilimsi maviye döner.

Xerocomellus chrysenteron
Xerocomellus chrysenteron

Gövde-Sap: 10 ila 15 mm çapında ve 4 ila 8 cm yüksekliğinde olan Pöslen mantarının gövdesi, uzunluğu boyunca çap olarak oldukça sabittir. Sümüklü böcekler tarafından kesildiğinde veya yendiğinde, gövde eti korteksin hemen altında kırmızımsıdır ve başka yerlerde kremdir; önemli ölçüde maviye dönüşmez X.chrysenteron’u, kesildiğinde veya berelendiğinde gövde tabanı belirgin şekilde maviye dönen Xerocomellus cisalpinus’tan ayırmaya yardımcı olan bir özelliktir.

Xerocomellus chrysenteron
Xerocomellus chrysenteron

Koku ve Tat: Ayırt edici değildir.

Spor Baskısı: Sporlar 11.5-14.0 x 4-6 µm boyutlarında, pürüzsüz, eliptikten fusiforma görünümlüdürler. Spor baskı zeytin-kahverengidir.        

Habitat: Bu ektomikorizal türler genellikle kozalaklı ağaçların altında bulunur, ancak bazen kayın ağaçlarıyla da mikorizal olduğu bildirilmiştir.

Mevsim: Pöslen mantarı çoğunlukla Ağustos’tan Kasım’a kadar ortaya çıkar, ancak bazen yılın çok daha erken dönemlerinde de görülebilirler.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Xerocomellus chrysenteron yenilebilir olarak kabul edilir, ancak yumuşak tadı ve yumuşak dokusu nedeniyle pek tercih edilmez. Mantarlar hızla çürüdükleri için toplandıktan hemen sonra gözeneklerin çıkarılması önerilir.  Genç mantarlar lezzetlidir ve kurutmaya uygundur, ancak pişirildiklerinde yapışkan hale gelirler; olgun örnekler oldukça tatsızdır ve çabuk bozulur.

Ek bilgiler: Xerocomellus chrysenteron , onunla diğer türler arasında, özellikle Boletus pruinatus ve Hortiboletus rubellus’un bazı formları arasında birçok ara form meydana geldiğinden, mikroskop yardımı olmadan kesin olarak tanımlanamaz.

B. porosporus da bu türe benzer, ancak beyazımsı alt tabaka ve kesik (doğranmış) sporlar nedeniyle kolayca ayrılır. 

Xerocomellus cisalpinus’un alt kısmı kırmızıya boyanmış sarı bir gövdeye sahiptir ve gövde tabanının yakınında kesildiğinde veya morardığında mavileşir; sporları ince çizgilidir.

ABD’de benzer bir bolet, Xerocomellus truncatus , Red Cracking Bolete’den yalnızca adından da anlaşılacağı gibi ‘kesik’ olan sporlarının mikroskobik karakterleriyle ayrılır.

Pseudoboletus parasiticus (eşanlamlılar Xerocomus parasiticus ve Boletus parasiticus), kırmızı fibrilleri olmayan sarı bir gövdeye sahiptir ve yalnızca üzerinde hafif parazitik olabileceği Common earthball (Scleroderma citrinum ) ile oluşur.

Bu tür aynı zamanda B.cisalpinus, B. declivitatum, B. dryophilus, B. mirabilis, ve İmlaria badia gibi türlerle benzer yönleri vardır.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.

Continue Reading
Click to comment

Leave a Reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Amanitaceae2 gün ago

Başlı Duvakluca Mantarı (Saproamanita codinae)

Cortinariaceae4 gün ago

Vişne Örümcekmantarı (Cortinarius violaceus)

Mutinus1 hafta ago

Kızıl Kokarboynuz Mantarı (Mutinus ravenelii)

Amanita1 hafta ago

Şampanyakese Mantarı (Amanita crenulata)

Mantar Türleri2 hafta ago

Kızıl Pulbaş Mantarı (Pholiota alnicola)

Gomphaceae2 hafta ago

İri Mortopaç Mantarı (Gomphus crassipes)

Aspergillaceae3 hafta ago

Divane Asper Mantarı (Aspergillus tubingensis)

Gomphaceae3 hafta ago

Tellice Mantarı (Ramaria flava)

Britzelmayria3 hafta ago

Çit Pulcuklu Mantar (Britzelmayria multipedata)

Hygrocybe3 hafta ago

Bal Mummantarı (Hygrocybe reidii)

Agaricaceae4 hafta ago

Solguntellice Mantarı (Ramaria pallida)

Mantar Türleri1 ay ago

Kızılkenet Mantarı (Pycnoporus cinnabarinus)

Mantar Türleri1 ay ago

İri İztutan Mantarı (Paxillus obscurisporus)

Elaphomyces1 ay ago

Benli İçikara Mantarı (Elaphomyces granulatus)

Gomphidiaceae1 ay ago

Kaygan Gabaramantarı (Gomphidius glutinosus)

Boletaceae1 ay ago

Enginsüngercik Mantarı (Rubroboletus pulchrotinctus)

Agaricaceae1 ay ago

Hosmantarı (Lycoperdon echinatum)

Amanita2 ay ago

Uzak Doğu Sezar Mantarı (Amanita caesareoides)

Hypsizygus2 ay ago

Kahve Kırkkafa Mantarı (Hypsizygus tessulatus)

Hymenogaster2 ay ago

Kaba Papazküre Mantarı (Hymenogaster griseus)

Boletaceae2 ay ago

Gri Sap Örgübacak (Leccinum cyaneobasileucum)

Hydnangiaceae2 ay ago

Çam Düzenbazı (Laccaria trichodermophora)

Boletaceae2 ay ago

Karakalpak Mantarı (Strobilomyces strobilaceus

Hebeloma2 ay ago

Meşe Turpkokan (Hebeloma quercetorum)

Inocybaceae2 ay ago

Çırpıkümbet Mantarı (Inocybe lacera)

Genel2 ay ago

Çatlakyumurta Mantarı (Gyroporus castaneus)

Boletaceae2 ay ago

Oktavyan Mantarı (Octaviania asterosperma)

Cortinariaceae2 ay ago

Akça Örümcekmantarı (Cortinarius variegatus)

Agaricaceae2 ay ago

Sarıçalan Mantarı (Agaricus iodosmus)

Bankeraceae2 ay ago

Turuncuağlayan Mantar (Hydnellum aurantiacum)

Boletaceae2 ay ago

Bahçeboleti (Hortiboletus bubalinus)

Genel2 ay ago

GDPR Gizlilik Politikası

Mantar Türleri3 ay ago

Gevrek Süngermantarı (Suillus spraguei)

Abortiporus3 ay ago

Karanfilmantarı (Abortiporus biennis)

Mantar Türleri3 ay ago

Yer yumurtamantarı (Volvariella surrecta)

Mantar Türleri3 ay ago

Aslan Çıtkırdı Mantarı (Pluteus leoninus)

Asterophora3 ay ago

Mantareniği (Asterophora parasitica)

Bondarzewia3 ay ago

Yanıktere Mantarı (Bondarzewia mesenterica)

Boletaceae3 ay ago

Tapa Bolet Mantarı (Boletus barrowsii)

Mantar Türleri3 ay ago

Gölgeli Çıtkırdı Mantarı (Pluteus umbrosus)

Inocybaceae3 ay ago

Utangaçmantar (Inocybe godeyi)

Agaricaceae3 ay ago

Pullu Kızıl Mantarı (Agaricus impudicus)

Amanita3 ay ago

Keseli Peri Mantarı (Amanita alseides)

Lactarius4 ay ago

Kanayan Kanlıca (Lactarius rubrilacteus)