Şabankızılı Mantarı (Balsamia guenerii)

Balsamia guenerii – Şabankızılı Mantarı

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Ascomycora

Sınıf: Pezizomycetes

Takım: Pezizalez

Aile: Helvellaceae

Cins: Balsamia

Tür: Balsamia guenerii

Balsamia guenerii eski ve sinonim ismi ile Barssia guenerii, sadece Türkiye’de bulunan endemik bir mantar türüdür. B. guenerii kırmızımsı-kahverengi bir dış cepheye sahiptir ve çapı kabaca 1-3 cm arasındadır. Strafor gibi görünen dokulu beyaz bir iç kısmı olan, kaba ve inişli çıkışlı dış yüzeye sahip bir mantardır.

Türün dünyada ilk resmi kaydı 2018 yılında akademisyenlerimiz Prof Dr Hasan Hüseyin DOĞAN, Doç Dr.Fuat BOZOK ve Prof Dr Hatıra TAŞKIN tarafından yapılmıştır. Hocalarımıza çok teşekkür eder, başarılarının devamını dileriz.

Bu mantarın tür ismi “gunerii”, mantarı ilk bulan ve toplayan Şaban Güneri’nin onuruna verilmiştir. 2019 yılında “guenerii” olarak güncellenmiştir! Aynı şekilde mantraın Türkçe ismi de “Şabankızılı” olmuştur.

Makroskobik (Morfolojik) Özellikleri: Mantarın çapı, genişliği, yaklaşık 0.9-3.3 x 0.7-2.5 cm boyutlarındadır. Dış görünüşü küresel ila yarı küresel, çoğunlukla düzensiz bir yapıdadır. Mantar az veya çok loblu olup genellikle düzensiz bir apikal çöküntüye sahiptir. Bazen içe doğru kıvrılmış, kırmızı, kırmızımsı turuncu ila kahverengimsi kırmızı veya siyahımsı kahverengidir.

Gleba – İç Yüzey: Balsamia guenerii – Şabankızılı mantarı genç örneklerinin iç kısmı beyaz veya açık renkli olabilir. Olgunlaşma ile sarımsı, kahverengimsi ya da gri renkler alır.

Mantarın iç kısmında genellikle damarlar veya mermerimsi desenler bulunur.İç kısmı genellikle yoğundur ve süngerimsi bir dokuya sahiptir.

Koku: Ayırt edici değildir. Ancak, mantarın yüzeyinin güçlü ve karakteristik bir koku yayabilir. Bu koku, mantarın olgunluk seviyesiyle de alakalıdır ve genellikle aromatik veya topraksı bir kokuya sahiptir.

Mikroskobik Özellikleri:

-Askuslar; Yani sporları barındıran kese , çoğunlukla armut şeklinde, genişçe elipsoid ya da düzensiz şekilde clavata (sopa gibi) olup, tepe noktasında çıkıntılı bir tümsek bulunur. İnamiloid,ince duvarlı, 8 sporlu, 157-202 x 35.5-45.5 µm boyutlarında ve pleurorinkoz bir tabana sahiptir.

–Parafizler: Silindirik, renksiz yani saydam (hiyalin), tek bölmeli, askuslardan daha uzun ve 5-9 µm genişliğindedir.

–Askosporlar: Yarı küresel ile yumurta şeklinde, yüzeyi pürüzsüz, renksiz (hiyalin), (18-) 19.5-23.5 (-24.5) x (14.5-17.2-20.5 (-21.5) µm boyutlarında olup, ortalama olarak 21.35 × 18.22 µm’dir. Q = 1.85-2.17 (Qm= 1.15).

Habitat: Hipogeik askomata, 1300 m rakımda Cedrus libani (Lübnan sediri) ağaçlarının altında, tekil ya da kümeler halinde bulunur.elipsoidal veya küremsidir.

Habitat: Dünyaya ilk kez Türkiye’den duyurulan ve sadece Türkiye’de var olan bu mantar, Çamgiller (Pinaceae) familyasından ve Güney Anadolu Toroslarında yaygın olarak bulunan Cedrus libani yani Toros sediri veya Katran ağacı altında bulunmuştur.

Türkiye’de (ve dünyada) sadece Adana Bölümünde resmi kaydı vardır.

Mevsim: Yaz (örnekler Haziran 2016 da toplanmıştır).

Yenilebilirlik ve Toksisite: Endemik bir tür olduğu için bu mantar hakkında henüz ayrıntılı bilgiler mevcut değildir. Yenilebilirliği veya toksisitesi hakkında da yeterli bilgi bulunmamaktadır.

Ek bilgiler: Diğer Barssia ve Balsamia türlerinden küçük (21.35 × 18.22 µm) küresel ila oval askosporları ve Cedrus libani yani Toros Sediri (Katran Ağacı) altındaki yaşam alanı ile ayrılır.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.

Dip not: Bu yazımızda Tübitak yayınlarında yer alan bilimsel bir makaleden faydalanılmıştır. Makalenin orijinaline ulaşmak için lütfen tıklayınız.