Tulukmantar (Balsamia vulgaris)

Balsamia vulgaris – Tulukmantar

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar – Fungi

Bölüm: Ascomycota

Sınıf: Pezizomycetes

Takım: Pezizales

Aile: Helvellaceae

Cins: Balsamia

Tür: Balsamia vulgaris

Balsamia vulgaris, Helvellaceae familyasının Hipoje (Hypegeous fungi) yani toprak altı mantarlarındandır. False truffle yani Yalancı Trüflerden olan bu mantarın ilk Türkiye kaydı, 2019 yılında çok değerli akademisyenlerimiz Prof Dr Hasan Hüseyin Doğan ve Doç Dr Hakan Allı tarafından yapılmıştır. Mantarın Türkiye Mantarları Listesi (Aralık 2020) adlı referans kitabımızdaki bilinen Türkçe ismi “Tulukmantar” olarak geçmektedir. Biz de bu enteresan türü sizlere, Tulukmantar olarak anlatacağız.

Makroskobik (Morfolojik) Özellikleri: 1-3 (max 4) cm genişliğinde, küresel ve buruşuk karpofor, koyu sarı, turuncu, kırmızımsı ila kırmızımsı kahverengi renklerde olup, bazen lobludur. Mantarın dış yüzeyi pürüzsüz veya hafif siğilimsidir.

Beyazımsı ila soluk sarı renklerde olan Gleba (mantarın eti, dokusu yani iç yüzeyi) üzerinde, labirent benzeri tramal plakalardan oluşan çok sayıda odacıklar mevcuttur. Özellikle olgun, yaşlı örneklerde bu odacıklar oldukça belirgindir.

Mantarın Peridyumu tamamen kapalı, poligonal-yuvarlak, sarımsı elemanlardan oluşan psödoparenkimatik bir yapıya sahip ve 10-20 (max 30) µm boyutlarındadır.

Koku: Ayırt edici olmamakla birlikte, hoş olmayan bir kokusu vardır.

Spor Baskısı: Askosporlar, yuvarlak tepeli silindirik veya elipsoid-silindirik olup, ince, pürüzsüz, 25-30 × 11-14  µm boyutlarındadır. Spor rengi sarı-kahverengidir. Ayrıca, spor kesesi içinde 3 yağ damlası mevcuttur.

Habitat: Genellikle yaprak döken ağaçlardan beyaz kavak (Populus alba) veya meşe ağaçları (Quercus sp) altına oldukça derinlere gömülü büyür ve ayrıca beyaz jara’nın (Cistus albidus) çöpüyle kaplıdır.

Aralık 2020 kayıtlarına göre, Türkiye’de resmi kaydı olan tek bölge, Ege Bölgesi Asıl Ege Bölümüdür.

Mevsim: Yaz sonundan baharın sonuna kadar habitatlarında büyürler.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Montecchi ve Sarasini’ye göre (2000), zehirli bir tür olarak kabul edilir.

Ek bilgiler: Benzer ve en yakın tür, Balsamia polysperma’dır. B. vulgaris, daha büyük, daha uzun ve sporların üç yağ damlasına sahip olmasıyla B. polysperma’dan (diğer Avrupa türleri) farklıdır. Askuslar, çok ince ve zor renklendirilebilen duvarları nedeniyle olgun örneklerde bazen neredeyse görünmez.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarımıza göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.