Biftek mantarı (Fistulina hepatica)

Fistulina hepatica – Biftek mantarı

Taksonomi – Sınıflandırma

Alem: Mantarlar- Fungi

Bölüm : Basidiomycota

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Agaricales

Aile: Fistulinaceae

Cins: Fistulina

Tür: Fistulina hepacita

Halk arasında Biftek, Ciğer, Dana, Öküz dili mantarı gibi isimler ile anılan Fistulina hepatica; Fistulinaceae familyasından parazitik, yenebilen bir mantar türüdür. Şekli çiğ ete benzediği ve kesildiği zaman kırmızı bir sıvı çıkardığı için biftek mantarı ismini almıştır. Tadı ekşimsidir. Büyük bir dili andırır ve kırmızımsı kahverengi renkli, yüzeyi pürüzlüdür.

İlk olarak Jacop Christian Schaeffer tarafından 1784 yılında tanımlanmış ve Boletus hepaticus ismi verilmiştir. Daha sonra William Soldurma tarafından 1792 yılında bugünkü bilimsel ismi olan Fistulina hepatica cinsine transfer edilmiştir.

Cins adı olan Fistulina, ‘küçük borularla veya tüplerle’ anlamına gelir. Her tüpü yanındaki tüplerden ayrıdır. Hepatica ise karaciğere benzemesine atıftır. Fistulina cinsindeki mantarlar , komşularından açıkça ayrılmış tüplere sahip olmasıyla ayırt edilir. Bunun aksine, diğer poliporların çoğu, birbiri ile kaynaşmış tüplere sahiptir. 

Şapka: 7–20 cm eninde ve  7-14 cm derinliğinde, şekil olarak düzensiz ancak genellikle yarım daire biçimli, yelpaze şeklinde veya dil benzeridir. Loblu ve dalgalı bir kenar boşluğu vardır ayrıca taze olduğunda ıslak ve yapışkandır. Karaciğer kırmızısı, kırmızımsı turuncu veya kahverengimsi kırmızı renktedir.

Genç örnekler ise sadece 5 cm genişliğindedir ve karaciğerden çok çilek gibi görünür. Olgunlaştığında öküz dili gibi şekil alır ve koyu kırmızıya döner, sert siğil gibi bir görünüme bürünür.

Lameller: Biftek mantarı-Fistulina hepatica lamel bulundurmaz. Saman sarısı gözenekleri, meyve veren vücut yaşlandıkça kırmızımsı kahverengi olur. Çürüdüklerinde koyu kırmızıya döner. Diğer birçok poliporun aksine birbirine bağlı olmayan tüpleri ayırmak çok kolaydır.

Gövde-Sap: Eti genellikle beyazımsıdır, olgunlaşma ile birlikte pembe ve kırmızı renk alır. Çizgili, kalın, yumuşak, suludur, bununla birlikte sıkıldığında kana benzeyen bir sıvı çıkarır. Sporların atıldığı meyve veren gövdenin alt tarafı bir tübül kütlesidir.

Koku: Koku ayırt edici değildir, ayrıca tadı ekşi veya asidiktir.

Spor Baskısı: Sporları Soluk pembemsi sarı renkte olup, ovoid, pürüzsüz, 4,5-6 x 3-4 µm boyutundadır.

Beefsteak Fungus

Habitat: Fistulina hepatica  genellikle ağaç gövdelerinin alt kısımlarında bulunur. Yaygın olarak meşe ve tatlı kestanede gözlemlenir. Ölmüş ve devrilmiş ağaç gövdelerinde veya köklerinde sık karşılaşılır. Parazitik bir türdür bu nedenle bulunduğu ağaçlarda kahverengi bir çürümeye neden olur.

Mevsim: Genellikle Ağustos ayından sonbaharın sonuna kadar görünebilir, kışın olmaz.

Yenilebilirlik ve Toksisite: Genç ve taze olduğunda, Fistulina hepatica’nın yumuşak meyve gövdeleri yenilebilir. Şeritler halinde dilimlendiklerinde dana bifteğine çok benzese de ismine layık olabilecek sığır eti tadı yoktur, çünkü oldukça asidik ve biraz acıdırlar. Az veya orta pişmiş olarak tüketilmezler. Oldukça sert oldukları için yumuşayıncaya kadar uzun süreli pişirme tekniği gerektirir.

Mantarlı yaşam ailesi olarak; severek tüketenleri gördüğümüzü belirtmek isteriz. Ayrıca görselliği ile mantar avcıları için oldukça ilgi çekicidir. Onunla karşılaştığınızda resmini çekmeden geçemezsiniz.

Ek bilgiler: Inonotus hispidus ile tüylü üst yüzeyi benzer.

Dip not: Sitemizde yazılanlar, sadece ve sadece BİLGİLENDİRME amaçlıdır. Mantar toplamak ve tanımlamak kesinlikle uzmanlık gerektiren bir konudur. Sitemizdeki bilgilere göre mantar toplamamanız ve tüketmemeniz önemle duyurulur! Diğer yazılarıma göz atmak için tıklayınız.

GALERİ

Güzel mantar görselleri ve bilgiler için Mantarlı Yaşam- Mantar Avcıları Facebook Grubumuzu da ziyaret edebilirsiniz. Web Sitemizde emeği olan herkese çok teşekkür ederiz.