Yeni bir Amanita türü mantar dünyaya ilk kez Türkiye’den tanıtıldı.

Türkiye’de yeni bir Amanita türü keşfedildi!

Ordu ilimizde bir fındık  bahçesinde buldukları Amanita cinsi mantarın, şu ana kadar tanımlanmış hiçbir Amanita türüne benzemediğini fark eden değerli akademisyen hocalarımız, yaptıkları detaylı makroskobik ve mikroskobik çalışmalar neticesinde, mantarın dünyada ilk kez kendileri tarafından keşfedilmiş endemik bir Amanita türü olduğunu kanıtladılar.

Mantarın kaşifi akademisyen hocalarımız, bu endemik Amanita türüne, mantarın bulunduğu habitatına bir gönderme olara, fındık seven anlamına gelen “corylophila” epitet yani tür ismini uygun görmüşlerdir (Corylus = hazel yani fındık ve phylos = friend yani arkadaş-dost (Latinised Greek), mikorizal olduğu fındık ağacına istinaden). Mantarlı Yaşam ekibi olarak henüz Türkçe bir ismi olmayan Amanita corylophila mantarına, hocalarımızın da uygun gördüğü “Keseli Fındıkseven” ismini verdik!

Kayıtta kullanılan örnekler, 2022 yılı Ağustos ayında Ordu ile Kumru belediyesi sınırları içindeki bir fındık bahçesinde, fındık ağaçları altında (Corylus avellana – Comon Hazel), hocalarımız Doç Dr Fuat Bozok ve Prof Dr Hatıra Taşkın tarafından toplanmıştır. Amanita corylophila – Keseli Findıkseven Mantarı 5cm çapa kadar büyüyen bir şapkaya sahiptir. Mantar gençken çan şeklinde olan şapkası, olgunlaştığında dışbükeyden düz veya basık görünüme değişir. Şapka merkezi bir umbodan yoksundur. Yaklaşık olarak yarıçapının yaklaşık 1/4’üne kadar olan kısmı çizgilidir ve yüzey başlangıçta açık gri-kahverengi, sonra koyu gri-kahverengi, daha soluktur. Çizgili kenar bölgelerinde bej veya kremdir. Şapka yüzeyinde yaygın olarak görülen  evrensel peçe (universal veal) kalıntıları, başlangıçta beyazımsı olup, dokunulduğunda veya yaşla birlikte sarımsı bir renk alır. Mantarın sapı yani gövdesi 9 x 2.5 cm boyutlarındadır. Sap, silindirik ila dar klavat, hafif şişkin tabanlı, kırılgan, fibrilloz ve beyazımsıdır. Sapın tabanında 3.1×1.7cm’ye kadar olan bir volvası bulunur.

Keseli Fındıkseven – Amanita corylophila türü Doç Dr Fuat Bozok, Prof Dr Hatıra Taşkın, Dr İsmail Şen ve Bulgar Akademisyen ve mikolog Boris Assyov’un birlikte çalıştığı ortak bir proje ile kayıt altına alınmış olup, 2024 yılında prestijli bir dergi olan FUSE’de (Fungal Systematic And Evaluation) ilk kez yayımlanmıştır. Çalışmada görev alan tüm hocalarımıza ayrıca mantarın bulunmasında ve arazi çalışmalarında büyük katkıları olan Ordu’lu Mimar Ahmet Selam Küçük’e teşekkür eder, hocalarımıza başarılarının devamını dileriz. Projeye katkılarından dolayı Tübitak ‘a ve BAS’a (Bulgarian Association of Science) da ayrıca teşekkür ederiz.

Mantarlı Yaşam, Türk dünyasına Türk bilim insanlarının yeni keşiflerini aktarmaya devam edecek. Bizi izlemeye devam ediniz. Saygılarımla…

İsmail Dönmez

10.07.2024